Olumsuz otomatik düşünceler ve yaratıcılık ile öğrenilmiş çaresizlik arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışma, olumsuz otomatik düşünceler, yaratıcılık ve öğrenilmiş çaresizlik örüntüsü arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Katılımcılar, Ankara ilinde çeşitli sektörlerde çalışan 201 yetişkinden oluşmaktadır. Çalışma kapsamında; örnekleme, Öğrenilmiş Çaresizlik Ölçeği (ÖÇÖ), Otomatik Düşünceler Ölçeği (ODÖ), Ne Kadar Yaratıcısınız? Testi (NYT) ve Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır.Katılımcıların öğrenilmiş çaresizlik davranışlarının, olumsuz otomatik düşüncelerinin, tutum odaklı yaratıcılıklarının ve cinsiyet, eğitim, hayatı yorucu bulma, kendine acıma ve kendini işe yaramaz hissetme düzeyleri gibi sosyodemografik niteliklerinin birbirleriyle olan ilişkileri araştırılmıştır. Temel değişkenler puanlarının, cinsiyet ve eğitim düzeyine göre farklıiaşıp farklılaşmadığmı ortaya koymak için Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA) ve öğrenilmiş çaresizliğin yordanma gücünü ortaya koymak maksadıyla da Regresyon Analizi yapılmıştır.Elde edilen sonuçlara göre katılımcıların ÖÇÖ, NYT, ODÖ ve ODÖ' nün dört alt faktöründen ortalamanın altında puanlar aldıkları belirlenmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda öğrenilmiş çaresizlik ile olumsuz otomatik düşünceler arasında aynı yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiş; buna karşın, hem öğrenilmiş çaresizlik ile yaratıcılık hem de olumsuz otomatik düşünceler ile yaratıcılık arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler bulunduğu gözlenmiştir.Sosyodemografik özelliklerden `kendine acıma düzeyi`, olumsuz otomatik düşüncelerin alt ölçeklerinden olan `yalnızlık ve izolasyon düşünceleri` ile `kendine yönelik olumsuz duygu ve düşünceler` ve yaratıcılığın, öğrenilmiş çaresizliği yordadığı tespit edilmiştir. Ayrıca, sosyodemografik değişkenlerden cinsiyete göre olumsuz otomatik düşüncelerin alt ölçeklerinden olan `şaşkınlık ve kaçma fantezileri` ile `yalnızlık ve izolasyon düşünceleri` puanlarının anlamlı olarak farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.ANAHTAR KELİMELER: Olumsuz Otomatik Düşünceler, Yaratıcılık veÖğrenilmiş Çaresizlik

This study was conducted to investigate the relationship among the negative automatic thoughts, creativity and learned helplessness. The sample of the study are 201 adults working in different business sectors. Learned Helplessness Questionaire, Automatic Thoughts Questionaire, Test of How Creative Are You? and Sociodemographical Charecteristics Questionaire are applied in the research.Sample's learned helplessness behaviours, negative automatic thoughts, creativity abilities and some demographic charecteristics as gender, level of perception of life as tiresome, feeling self-pity and worthless, education are investigated. Multivariate ANOVA (MANOVA) analysis is conducted in determining the differences among learned helplessness behaviours, negative automatic thoughts frequences and the level of creativity focused on employees' attitudes. Regression analysis is used to determine predictions on learned helplessness.Considering the results obtained; it was found that the points taken from LH, HCY, NAT and NAT's five factors are under their own average points. The results showed that learned helplessness had significant and positive correlations with negative automatic thoughts, however correlations between learned helplessness and creativity were inverse. Besides, negative automatic thoughts were also inversely related with creativity.An other significant result was that `self-pity emotion` as a sociodemographical variable, `negative self-concepts and expectations` and `loneliness/isolation` as factors of negative automatic thoughts and `creativity` predicted `learned helplessness pattern`, in addition, the results revealed that Automatic Thoughts Questionaire's two factors as `inability to cope` and `loneliness and isolation` are significantly distinctive according to gender.KEYWORDS: Negative Automatic Thoughts, Creativity and LearnedHelplessness