Soğuk savaş sonrası dönemde devlet dışı aktörlerin kitle imha silahları (KİS) ile terör eylemleri yapma eğilim ve yeteneklerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı KİS ile terörizm konusunu Soğuk Savaş sonrası güvenlik yaklaşımlarıyla ilgili tartışmaların ışığında değerlendirmek, bütün yönleriyle incelemek, tehdidin ne kadar yakın ve gerçek olduğunu sorgulamak, bugün gelinen noktada olası bir eylemin önlenmesi için yapılan girişimleri değerlendirmektir. Tezin ana araştırma sorusu `KİS ile terör nitelikli bir tehdit midir?` şeklindedir. Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle birlikte güvenlik kavramı daha karmaşık ve çok yönlü hale gelmiştir. Dolayısıyla KİS ile terörizm konusunu Soğuk Savaş döneminin realist teorinin dar / geleneksel güvenlik ve tehdit anlayışı içerisinde ele almak yetersiz olacaktır. Bu yüzden konu güvenliği daha geniş olarak tanımlayan yaklaşımlar bağlamında ele alınmıştır. Çalışmanın sonunda küreselleşme ile bilim ve teknolojideki gelişmelerin terör örgütlerine yıkım gücü yüksek eylemler yapma olanağı sunduğu anlaşılmıştır. Olası eylemlerin yıkım güçleri ve çok çeşitli alanlardaki etkileri nedeniyle KİS ile terör konusunun bazı devletler tarafından güvenlikleştirildiği, bununla da tehdidin önlenmesi için uluslararası işbirliğinin amaçlandığı tespit edilmiştir.Çalışma beş ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde KİS'in ne olduğu, İkinci bölümde devlet dışı aktörlerin KİS ile terör yapabilmeleri için sahip olmaları gereken yetenekler ile böyle bir eylemi yapmak için niyetlerinin olup olmadığı ve terör örgütlerinin dönüşümü incelenmiş, El Kaide konu kapsamında değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde tehdidinin önemine yönelik farklı yaklaşımlara yer verilmiştir. Dördüncü bölüm tehdidin önlenmesine yönelik girişimlerle ilgilidir. Son bölümde ise Türkiye konu kapsamında ele alınmıştır. Daha çok analitik ve deskriptif olan bu araştırmada çoğunlukla yabancı literatür ve internet kaynakları taranmış, mülakatlar yapılmıştır. Ayrıca belgelerin, yapılan görüşmelerin anlaşılması için söylem analizi tekniği kullanılmıştır.

The aim of this research is to study the different aspects of the threat of terrorism with WMD within the framework of wide definition of the security. This study has questioned how close and real the threat is and the effectiveness of the attempts to prevent it. With the end of the Cold War the realist, narrow or traditional definition of security has become obsolete. In the new era the new definition of security is more inclusive. In other words its meaning has been widened. At the end of the research it has been found out that globalisation and the developments in science and technology have provided new opportunities to the terrorists to carry out devastative attacks with WMD. And because of the collateral damage and other affects in different dimensions the threat has been securitized by some states to enhance international cooperation to prevent any attack.The study consists of five main parts. The first one is about the definition of WMD and the second part questioned the capacity that the terrorist should have to carry out an attack and their intentions to conduct a terrorist act. The third part is about the different opinions of different circles on the level of the threat. The fourth part is about the attempts to prevent an attack and in the last part Turkey is considered with respect to the threat. This study is mostly descriptive and analytical. Some interviews were made with some prominent experts and discourse analysis was widely used.