Farklı pozisyonlarda uygulanan nonstres testin maternal ve fetal parametrelere etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma; farklı pozisyonlarda uygulanan nonstres testin (NST) fetal ve maternal parametrelere etkisinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı bir çalışma olarak yürütülmüştür. Aralık 2014-Nisan 2015 tarihleri arasında, Gülhane Askeri Tıp Fakültesi (GATF) Kadın Hastalıkları ve Doğum polikliniğine gebelik takibi için başvuran 34-40 hafta arasındaki araştırmaya dahil olma kriterlerine uyan ve çalışmaya katılmayı kabul eden gebeler çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Gebelere 3 farklı pozisyonda (semifowler, semifowler sol lateral ve oturur) 20 dakikalık periyotta NST uygulanmıştır. NST uygulaması öncesi ve uygulama sırasında 10. dakikada maternal vital değerler ölçülmüştür. Elde edilen NST çıktıları araştırmacı ve bir hekim tarafından yorumlanmıştır. Gebeler, gebelik haftaları açısından iki grupta incelenmiştir (34-36+6 ve 37-40 haftalar). Verilerin analizleri SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 15.0 istatistik paket programı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler frekans, ortalama, standart sapma, ortanca, yüzde, en büyük ve en küçük değer olarak verilmiştir. Sürekli değişkenlere ait karşılaştırmalarda bağımsız gruplarda t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Kesikli değişkenlerin gruplararası karşılaştırmasında ki-kare veya Fisher'in kesin ki-kare testi kullanılmıştır. Bağımlı gruplarda ise McNemar testi kullanılmıştır.Gebelik haftası grupları arasında pozisyondan bağımsız olarak NST sonuçlarının reaktif/nonreaktif olma durumu, gebelik haftalarından bağımsız olarak pozisyonlar arasında yapılan NST sonuçlarının reaktif/nonreaktif olma durumu, gebelik haftaları ve pozisyona göre yapılan NST sonuçlarının reaktif/nonreaktif olma durumu karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Toplam 198 reaktif NST'nin 4 farklı zaman dilimindeki (0-5, 6-10, 11-15 ve 16-20. dakikalar) sonucu incelendiğinde; pozisyona göre reaktif olma zaman dilimi, gebelik haftası ve pozisyona göre reaktif olma zaman dilimi arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Tüm gebelerde maternal fetal hareket algısı ve NST reaktivite/nonreaktivite ilişkisi açısından pozisyonlar arasında, ayrıca gebelik haftası grupları ve pozisyonlar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Gebelik haftası grupları arasında pozisyona göre fetal bazal kalp hızı sonuçları arasındaki ilişki incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Pozisyonlar arasında başlangıç ve 10. dakikadaki maternal sistolik ve diastolik tansiyon değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Ancak pozisyonlar arasında başlangıç ve 10. dakikadaki nabız değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p=0,027). Bu fark semifowler sol lateral pozisyondan kaynaklanmıştır. Pozisyonlardan bağımsız olarak reaktif NST'lerin %55,6'sı 0-5 dakika zaman diliminde, %86,4'sı 0-10 dakika zaman diliminde, %97,5'si 0-15 dakika zaman diliminde, %100'ü 0-20 dakika zaman diliminde tespit edildi. 0-5 dakika ve 0-10 dakika zaman dilimleri arasında, 0-10 dakika ve 0-15 dakika zaman dilimleri arasında reaktif olma oranları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,001). 0-15 dakika ve 0-20 dakika zaman dilimleri arasındaki reaktif olma oranları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Bu bulguya göre uygulama için en fazla 15 dakikalık bir sürenin yeterli olduğu düşünülebilir. NST'de gebe için uygun pozisyonun verilmesi çok basit bir girişimdir; daha iyi ve daha hızlı sonuç alınmasına neden olabilir. NST uygulaması sırasında sadece fetal değil maternal parametrelerin de izlenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir.

This research was conducted as a descriptive study in order to determine the effects of NST performed at different positions on fetal and maternal parameters. The pregnant women between 34 and 40 weeks who admitted to Gulhane Military Medical Faculty Obstetrics and Birth Clinics for follow-up, meet the criteria to be included in the study and accept to participate in the study was the subject of the examination. NST was applied to pregnants with 3 different positions (semifowler, semifowler left lateral and sitting) at 20-minute intervals. Maternal vital values were measured before the NST practice and 10th minute of the implementation. The outputs of NST were reviewed by researcher and a single physician. Pregnant women were studied in two groups in terms of weeks of pregnancy (34-36+6 ve 37-40 weeks). The analysis of the data has been done with SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 15.0 statistical software package. Descriptive statistics has been given as frequency, mean, standart deviation, median, percentage, the biggest and the smallest value. T-test and one-way analysis of variance (ANOWA) has been done for comparisons of continuous variables in independent groups. Chi-square or Fisher's exact chi-square test has been used for the comparison of discrete variables intergroups. McNemar's test has been used for the dependent groups.When compared the state of being reactive/nonreactive for NST results between gestational age groups independently from their position, the state of being reactive/nonreactive for NST results between positions independently from their gestational age and the state of being reactive/nonreactive for NST results held by gestational age and position there was no statistically significant difference (p>0,05). When examined a total of 198 reactive NST results at 4 different periods of time (0-5, 6-10, 11-15 and 16-20 minutes), there was no statistically significant difference for the time period of reactivity and between time period of reactivity and gestational age (p>0,05). There was no statistically significant difference between positions in terms of maternal perception of fetal movement and the relation of NST reactivity/nonreactivity, and also between gestational age groups and positions (p>0,05). There was no statistically significant difference, when examined the relationship between gestational age groups and baseline fetal heart rate results based on positions (p>0,05). There was no statistically significant difference between positions in terms of variation for the beginning and the 10th minute maternal systolic and diastolic blood pressure values (p>0,05). However, there was statistically significant difference in terms of variation of the beginning and the 10th minute pulse rate (p=0,027). This difference stemmed from the semifowler/left lateral position. Regardless of position, percentages of time periods of reactive NST's were %55,6 in 0-5 minutes, %86,4 in 0-10 minutes, %97,5 in 0-15 minutes, and %100 in 0-20 minutes, respectively. When compared reactivity rates between time period of 0-5 minutes and 0-10 minutes, time period of 0-10 minutes and 0-15 minutes, there was statistically significant difference (p<0,001). There was no statistically significant difference for comparison of reactivity rates between time period of 0-15 minutes and 0-20 minutes (p>0,05). According to this finding, a maximum duration of 15 minutes is considered to be sufficient for the application. Giving proper position for pregnant women in NST is a simple attempt; it can lead to be received better and faster results. Monitoring not only fetal parameters but also maternal parameters is thought to be important during the implemantation of NST.