Lomber disk hernisi ameliyatı olan hastalara yazılı materyal ve multimedya ile verilen vücut mekanikleri eğitiminin bel ağrısı ve yaşam kalitesi üzerine etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, lomber disk hernisi (LDH) nedeniyle ameliyat olan hastalara yazılı materyal ve multimedya ile verilen vücut mekanikleri eğitiminin, bel ağrısı ve yaşam kalitesi üzerine etkilerinin karşılaştırılmasıdır. Bu araştırma randomize kontrollü bir klinik çalışmadır. Araştırmanın örneklemini, Ocak-Temmuz 2017 tarihleri arasında, 20'si video, 20'si broşür ve 20'side kontrol grubu olmak üzere toplam 60 hasta oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, Tanıtıcı Özelliklere İlişkin Veri Toplama Formu Formu, Mcgill-Melzack Ağrı Ölçeği Kısa Formu, Oswestry Ölçeği (Oswestry Disabilite İndeks; ODİ) ve Kısa Form-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği (KF-36) kullanılmıştır. Ameliyat öncesi dönemde, video grubundaki hastalara `Vücut Mekanikleri Eğitim Videosu`, broşür grubundaki hastalara `Vücut Mekanikleri Eğitim Broşürü` kullanılarak eğitim verilmiş, kontrol grubundaki hastalar ise standart klinik eğitim almışlardır. Araştırmanın verileri, ameliyat öncesi, taburculuk öncesi ve taburculuktan altı hafta sonra olmak üzere üç dönemde toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, hipotez testleri ve ki-kare testi kullanılmıştır. Tüm gruplar sosyodemografik ve klinik özellikler açısından benzer bulunmuştur (p>0.05). Gruplar arasında ağrı ve Oswestry ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). KF-36 yaşam kalitesi alt boyut puanlarının ameliyat öncesi dönemde, gruplar arasında benzer olduğu (p>0.05) ancak, taburculuktan altı hafta sonra `fiziksel fonksiyon'' alt boyut puanının video grubunda kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu saptanmıştır (p=0,030). Grup içi yapılan karşılaştırmalarda ameliyat öncesi döneme göre tüm gruplarda, taburculuktan altı hafta sonraki ağrı ve puanlarının daha düşük, KF-36 yaşam kalitesi alt boyut puanlarının ise daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Verilen eğitimden ise, video ve broşür grubunda yer alan hastaların kontrol grubuna göre daha memnun olduğu bulunmuştur (p<0.05). Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, LDH nedeniyle ameliyat olan hastalara vücut mekanikleri eğitiminin multimedya ya da yazılı materyal ile verilmesi önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Lomber disk hernisi, vücut mekanikleri, hasta eğitimi, ağrı, yaşam kalitesi, hemşirelik

The aim of this study was to compare effects of body mecanics training given patients who underwent lumbar disc hernia surgery via multimadia or written material on lumber pain and qualty of life. This randomized controlled clinical study is consisted of 20 patients video group, 20 patients brochure group and 20 patients control group. The study was conducted between January and July 2017. Introductory of properties data collection form, Oswestry disability index (ODI), The short-form McGill Pain Questionnaire and short form-36 qualtıy of life scale (SF-36) were used to collect the data. During the presurgery period, video group patients were trained with body mechanics educatıon videos, brochure group patients were trained with body mechanics educatıon brochure and control group get standard clinical educatıon. The data of the study were collected in three periods, presurgery period, before discharge and six weeks after discharge. Descriptive statistics hypothesis tests and chi-square tests were used in to analyze of the data. All groups are found similar in terms of sosyodemographic and clinical features. (p˃ 0.05). There is no statistically significant differences between pain and ODI scores between the groups (p˃0.05).In the preoperatıvely the subscale scores of SF-36 are similar between groups (p˃ 0.05). However after six weeks of discharge it is found that physical function subscale point of the video group is higher than the control group (p=0.030). In all groups pre surgery pain, ODI score are found less and SF-36 quality of life subscales are found more compared with the six week after discharge. The video and brochure groups are more satisfied than the control group from given this training. In accordance with the result of this study it is suggested that, body mechanics training by multimedia or written material is better for patients with LDH surgery.Key word: Lumbar disc hernia surgery, body mechanics, patient education, pain, quality of life, nursing