İnmeli hastalarda bobath yaklaşımının hemiplejik omuz ağrısı, spastisite ve üst ekstremite fonksiyonelliği üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı inmeli hastalarda Bobath yaklaşımının hemiplejik omuz ağrısı, spastisite ve üst ekstremite fonksiyonelliği üzerine etkisini araştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya 40-65 yaş aralığındaki hemiplejik omuz ağrısı olan 30 inmeli birey dahil edilmiştir. Hastalar çalışma ve kontrol grubu olarak iki gruba ayrılmıştır. Hastaların gruplara dağılımı, randomize olarak yapılmıştır. Ayrıca gruplar Brunnstrom motor iyileşme evrelerine göre (evre 3, 4 ve 5) alt gruplara ayrılmıştır. Çalışma tek kör ve prospektif olarak tasarlanmıştır. Kontrol grubuna yalnızca konvansiyonel fizyoterapi; çalışma grubuna ise konvansiyonel fizyoterapiye ek olarak Bobath yaklaşımına ait üst ekstremite ağırlık aktarma egzersizi, supin pozisyonunda farklı yönlere uzanma egzersizi ve skapulotorasik mobilizasyon egzersizi 6 hafta boyunca, haftada 5 gün ve toplam 30 seans olacak şekilde uygulanmıştır. Egzersizler 30 dakikalık seans süresince 10 tekrar uygulanmıştır. Hastalar tedaviye başlamadan hemen önce ve tedaviden sonra toplamda 2 kez değerlendirmeye alınmıştır. Değerlendirmelerde omuz ağrısı için Görsel Analog Skala (GAS, horizontal), spastisite için Modifiye Ashworth Skalası (MAS), fonksiyonellik için ise Fugl-Meyer Üst Ekstremite Motor Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi için Number Cruncher Statistical System (NCSS) 2007 programı kullanılmıştır. Anlamlılık p<0,05 düzeylerinde değerlendirilmiştir.Bulgular: İstatistiksel analiz sonucunda, çalışma grubunun tedavi sonrası istirahat ve aktivite esnasındaki hemiplejik omuz ağrısında ve üst ekstremite fonksiyonelliğinde yüksek derecede anlamlı iyileşme elde edilmiştir (p<0,01). Yine bu grupta omuz, dirsek ve el kaslarındaki spastisitede tedavi sonrası anlamlı iyileşme elde edilmiştir (p<0,05). Kontrol grubunda ise istirahat ve aktivite esnasındaki hemiplejik omuz ağrısında, dirsek ve el kaslarındaki spastisitede tedavi sonrası anlamlı iyileşme elde edilirken (p<0,05), üst ekstremite fonksiyonelliğinde yüksek derecede anlamlı iyileşme elde edilmiştir (p<0,01). Fakat tüm parametrelerdeki iyileşme açısından her iki grup arasında istatistiksel anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır (p>0,05).Sonuç: Bobath yaklaşımının inmeli hastalarda hemiplejik omuz ağrısı, spastisite ve üst ekstremite fonksiyonelliğini iyileştirmede etkili olduğu fakat bu etkinin konvansiyonel fizyoterapi yaklaşımından daha üstün olmadığı saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Hemipleji, hemiplejik omuz ağrısı, inme, nörogelişimsel tedavi, spastisite.

Objective: The aim of this study to find out the effect of Bobath approach on hemiplegic shoulder pain, spasticity and upper limb functionality in stroke patients.Materials and Methods: Thirty stroke patients aged 40-65 years with hemiplegic shoulder pain were included in the study. Patients divided to two groups as experimental group and control group. Patients allocated into the groups random. Further, groups divided to subgroups according to Brunnstrom motor recovery stages (stage 3, 4 and 5). The study designed as single blind and prospective. Only conventional physiotherapy is applied to control group while upper extremity weight bearing exercise, reaching to different directions exercise on supine position and scapulotorasic mobilisation exercise are applied to experimantal group during 6 weeks, 5 days per week and in total 30 sessions. Along a 30 minute session, exercises are applied for 10 repeats. Patients are evaluated 2 times: just before the treatment and at the end of treatment. Visual Analog Scale (GAS, horizontal) for shoulder pain, Modified Ashworth Scale (MAS) for spasticity and Fugl-Meyer Upper Extremity Motor Assessment Scale for functionality are used for evaluations. Number Cruncher Statistical System (NCSS) 2007 program is used for statistical data analysis. Significance is determined p<0,05 levels. Results: As a result of statistical analysis, highly significant improvements are obtained in hemiplegic shoulder pain at rest and pain at activity and also upper extremity functionality in experimental group after treatment (p<0,01). Again, in this group, significant improvements are obtained in spasticity of the shoulder, elbow and hand muscles after treatment (p<0,05). While significant improvements are obtained in hemiplegic shoulder pain at rest and pain at activity, spasticity of the elbow and hand muscles in control group after treatment (p<0,05), highly significant improvement is obtained in upper extremity functionality (p<0,01). But in terms of improvements at all parameters, it is determined that there is no statistically significant difference between both two groups (p>0,05). Conclusion: It is determined that Bobath approach is effective for improving of hemiplegic shoulder pain, spasticity and upper limb functionality in stroke patients but this effect is not more superior than conventional physiotherapy approach.Key Words: Hemiplegia, hemiplegic shoulder pain, neurodevelopmental treatment, spasticity, stroke.