A comparative analysis of Foucault's Episteme and Kuhn's Paradigm in the formation of knowledge

Abstract

Bu çalışma Fransız filozof Michel Foucault'nun episteme kavramı ile Amerikalıbilim felsefecisi Thomas S. Kuhn'un paradigma kavramını ele almakta vekarşılaştırmaktadır. Her iki kavram da Aydınlanmacı Batı düşününün tek biçimlive ilerlemeci rasyonalite anlayışının bir kritiğini yapmakta ve başka rasyonalitetürlerinin mümkün olduğunu ortaya koymaktadır. Metotları, çalışma alanları vefelsefi gelenekleri farklı olmasına rağmen bilginin oluşumu hususundaki görüşleriitibariyle bu düşünürler büyük benzerlik taşımaktadır. İki düşünür de bilgiyimümkün kılan normları deşifre ederek bunların evrensel değil tarihsel olduğunaişaret etmişler; bilginin tarihteki kırılmalarına dikkat çekerek bilginin tarihselolarak nasıl dönüştüğünü göstermişlerdir. Bu çalışma ayrıca dışlanan bilgitürlerinin tarihsel bir arka planını sunmakta ve dışlama ilkelerini analizetmektedir. Bu çalışma ayrıca Foucault'nun arkeolojik dönemini incelemekte veFoucault'nun eserlerinin tekil bir projenin parçası olarak okunabileceğinigöstermektedir.

This study treats and compares the French philosopher Michel Foucault's conceptof episteme and the American philosopher of science Thomas S. Kuhn's conceptof paradigm. Both these concepts attempt at a critique of the uniform andprogressive conception of rationality in the enlightened Western thought anddemonstrate that other forms of rationality are possible. Despite their differencesin method, field of study, and philosophical tradition, these two thinkers share aremarkable similarity in their position as regards the formation of knowledge.Deciphering the norms that condition the knowledge, they point out that suchnorms are not universal and necessary but historical; and, highlighting historicalbreaks the knowledge undergoes, they show how it is transformed historically.This study also reviews the archaeological period of Michel Foucault andmaintains that his individual works can be read as parts of a single grand project.