Politika ağları yaklaşımı bağlamında bir politika analizi: 2000 yılı sonrası Türkiye'de mesleki ve teknik eğitim politikaları

Abstract

Eğitim politikaları, bazen talepleri karşılamakta yetersiz kaldığı bazen de sık değiştiği gerekçesi ile en çok tartışılan politika alanlarından biridir. Konusu insan olan, sonuçlarını değerlendirmek için belli bir zamana ihtiyaç duyulan, çok aktörlü yapısıyla neredeyse toplumun tamamını ilgilendiren eğitim politikalarının anlaşılması ve açıklanması; kamu politikası disiplini için önemli olmuştur. Bu çalışmada 2000 yılı sonrası dönemde Türkiye'de uygulamaya konulan `mesleki ve teknik eğitim politikaları` analiz edilmiştir. Politika ağları yaklaşımının benimsendiği çalışmada model olarak politika sonuçlarının politika ağlarına göre açıklanabileceği varsayımına dayanan `Diyalektik Model` seçilmiştir. Çalışmanın teorik amacı, politika ağlarının politika değişimini açıklama gücü tartışmalarına katkıda bulunmaktır. Pratik amacı ise mesleki ve teknik eğitim politikalarında yaşanan değişimi politika ağları bağlamında açıklamaktır. Çalışmada aktör temsilcilerinden oluşturulan çalışma grubunun görüşleri esas alınarak politika ağı içerisindeki etkileşimlere odaklanılmıştır. Böylece analiz; geleneksel aktör/yapı temelli statik süreç anlayışından daha nitelikli olarak belli bir zaman periyodunu baz alan, ağ içi süreçleri de kapsayan dinamik bir anlayışa evrilmiştir. Analiz birimi olarak ağ içi etkileşimin belirlendiği araştırmada durum çalışması yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırmada, ağ yapısının aktörleri önemli oranda kısıtladığı; aktörlerin ağ yapısını değiştirmeye yönelik söylemler ve çözüm alternatifleri geliştirdiği; ağı değişime zorlayan en önemli bağlamsal faktörün politik etki olduğu gözlemlenmiştir. Bu faktörler dışında, devletin politika ağının oluşumunda mutlak belirleyici olduğu, bazı aktörleri ağ içinde etkin kılarak politikaların değişimini kontrol ettiği bulgusuna ulaşılmıştır. Tüm bu bulgular temelinde çalışmada, politika ağları yaklaşımının; çok aktörlü, parçalı ve karmaşık politika alanlarında politika değişikliklerini açıklamak için analitik bir çerçeve olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Araştırmada politika ağları yaklaşımının yeni kurumsal kuram ile sentezlenerek güçlendirilmesi gerektiği ileriye sürülmüştür.

Education policies are one of the most debated policy fields because they are sometimes insufficient to meet the demands and change frequently. The subject of education policy is people; a certain time is needed to evaluate its results; it concerns almost the entire society with its multi-actor structure; and for these reasons, its understanding and explanation have been important for public policy. In this study, `vocational and technical education policies` implemented in Turkey in the post-2000 period were analyzed. The policy networks approach was used in the study, and the `Dialectical Model` was chosen as the model, which is based on the assumption that policy outcomes can be explained according to policy networks. The theoretical aim of the study is to contribute to the discussion of the power of policy networks to explain policy change. Its practical purpose is to explain the change in vocational and technical education policies in the context of policy networks. The study focused on the interactions within the policy network based on the views of the working group composed of actor representatives. Thus, the analysis evolved from the traditional actor/structure-based static process understanding to a more qualified dynamic understanding based on a certain period, including intra-network processes. The case study approach was used in the research in which the intranet interaction was determined as the analysis unit. In the research, it has been observed that the network structure significantly restricts the actors; the actors develop discourses and solutions to change the network structure. The political effect is the most important contextual factor forcing the network to change. Apart from these factors, it has been found that the state is the absolute determinant in the formation of the policy network and controls the change of policies by making some actors active in the network. Based on all these findings, it is concluded that the policy networks approach can be used as an analytical framework to explain policy changes in multi-actor, fragmented and complex policy areas. In the research, it has also been suggested that the policy networks approach should be strengthened by synthesizing it with the new institutional theory.