Venedikli seyyah niccolao manucci'nin eserine göre Babürlü Devleti'nde alemgîr (Evrengzib) dönemi siyasi ve askeri olaylarının incelenmesi(1658-1707)

Abstract

Hindistan, Asya'nın güneyinde bulunan önemli bir coğrafya konumundadır. Hindistan coğrafyası ılıman iklimi, İndus ve Ganj gibi nehirlere sahip olması sebebiyle birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, içerisinde birçok farklı etnik grup ve dinden insanı barındıran Hindistan coğrafyası, tarihi dönem içerisinde birçok devlet ve hükümdar tarafından fetih ve hâkimiyet sahası olarak görülmüştür. Orta Asya'da birçok göç ve fetih hareketi gerçekleştirmiş olan Türklerin göç sahaları arasında Hindistan'da bulunmaktadır. İlk olarak ilk Türk topluluğu olarak da bilinen Saka/İskitlerin Hindistan coğrafyasına ulaştığı bilinmektedir. Ancak Saka/İskitlerle sınırlı kalmamış ve Asya Hunlarının zayıfladığı dönemde gerçekleşen bir göç hareketi ile birlikte, batı kolu olarak adlandırılan Ak Hunların göç hareketleri Hindistan'a ulaşmış ve burada ileri de İpek Yolu mücadelesini ve güneye doğru inen, Hindu metinlerine konu olacak fetih hareketlerini gerçekleştirecek bir devlet kurmuşlardır. İslamiyet öncesinde yaşanan fetih hareketlerini, Türk-İslam Devletlerinin fetih hareketleri takip etmiştir. Türk-İslam Devletlerinden biri olan Gazneliler Devleti ve hükümdarı Gazneli Sultan Mahmud'un 17 seferi ile birlikte Hindistan bir kez daha Türklerin fetihleri ile karşılaşmıştır. Gaznelilerin Hindistan hâkimiyetinin zayıflaması ve yıkılması sonucunda Türk hâkimiyeti Delhi Türk Sultanlığıyla devem etmiştir. Kurucusu Kutbeddin Aybeg'ten(1206-1210) sonra Muizziler(1210-1290), Halaciler (1290-1320), Tuğluklar (1321-1413) gibi Türk hanedanları tarafından yönetilmiştir. 1451-1526 yılları arasında bir süre Afgan Lûdî hanedanlığı tarafından yönetilmiştir. Türkistan'dan Kabil'e ve oradan da Hindistan içlerine kadar seferler ve fetihler gerçekleştiren Babür Şah'ın ise Hindistan son durağı olmuştur. 1526 Panipat Savaşı'nda Afgan Lûdî Hanedanlığının hâkimiyetine son vermiş ve sonra Delhi merkez olarak Babürlü Devleti'ni kurmuştur. Babürlü Devleti üç yüz yılı aşkın bir süre Hindistan'a hâkim olmuştur. Babürlü hükümdarları fetihlerini Hindistan'ın güneyine kadar ilerletmiştir. Söz konusu süreç içerisinde belki de en parlak dönemlerinden birini ifade eden Âlemgîr Dönemi (1658-1707) ayrı bir yer teşkil etmektedir. Çalışmamız çerçevesinde Âlemgîr dönemi siyasi ve askeri yönleri Venedikli Seyyah Niccolao Manucci'nin eserinin yanında dönemin önemli kaynakları ve diğer Avrupalı seyyahların aktardığı bilgiler karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.

India is an important geographical location in the South of Asia. The geography of India, which has hosted many civilizations due to its temperate climate and rivers such as the Indus and Ganges. Also the geography of India, which includes people from many different ethnic groups and religions, has been seen as a field of conquest and domination by many states and rulers in the historical period. India is among the migration areas of the Turks, who had conquered many migrations and conquests in Central Asia. It is known that the Saka/Scythians, also known as the first Turkish community, reached the Indian geography. However, it was not limited to the Saka/Scythians, and with a migration movement that took place during the weakening of the Asian Huns, the migration movements of the White Huns, called the western branch, reached India. The White Huns, fighting for the Silk Road in India, established a state that would go South and carried out the conquest movements that would be the mentioned in the Hindu text.The conquest movements that took place before Islam were followed by the conquest movements of the Turkish-Islamic States. With the 17 expeditions of the Ghaznavid State, one of the Turkish-Islamic States, and its ruler, Ghaznavid Sultan Mahmud, India once again was faced the conquests of the Turks. As a result of the weakening and collapse of the Ghaznavids' domination of the India, the Turkish domination continued with the Delhi Turkish Sultanate. After Aybeg(1206-1210), the founder of the Delhi Turkish Sultanate, it was ruled by Turkish dynasties such as Muizzis(1210-1290), Halacians(1290-1320), Tugluks(1321-1413). It was also ruled by the Afghan Ludi Dynasty for a time between 1451 and 1526.India was the last stop of Babur Shah, who made expeditions and conquests from Turkistan to Kabul and from there to India. Babur Shah, ended the Afghan Ludi Dynasty at the Battle of Panipat in 1526 and later established the Delhi-based Babur Empire. The Babur Empire dominated India for over three hundred years. Babur Empire rulers extended their conquests to the South of India. The Alamgir period(1658-1707), which represents one of the brightest periods among the aforementioned conquests, has a special place.Within the framework of our study, the political and military aspects of the Alamgir period were evaluated by comparing the information conveyed by the Venetian Traveler Niccolao Manucci, the important sources of the period and the information conveyed by other European travelers.