Çocuk gelişimini değerlendirme ölçeğinin (CDAS) türkçeye uyarlanması ve 5 yaş çocukların gelişiminin değerlendirilmesinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Çocuk Gelişimini Değerlendirme Ölçeğinin (CDAS) Türkçe'ye uyarlanması ve 5 yaş çocuklarının gelişimsel değerlendirmelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubunu Bilecik il merkezinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi bağımsız anaokullarına ve özel kreş ve gündüz bakım evlerine devam eden 5 yaş (72 ayını doldurmamış) çocuklar oluşturmaktadır. Araştırmanın geçerlik ve güvenirlik çalışması için çalışma grubunu, tesadüfi eleman örnekleme yolu ile seçilen 5 yaşında olan 223 okul öncesi öğrencisi oluştururken 5 yaş çocuklarının gelişimsel değerlendirmelerinin çeşitli değişkenler açısından incelemek amacıyla ise 285 okul öncesi öğrencisinin verilerinden yararlanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından oluşturulan Genel Bilgi Formu ve Andrée Pomerleau, Nathalie Vézina, Jacques Moreau, Gérard Malcuit ve Renée Séguin tarafından geliştirilen (2014) ` The Child Development Assessment Scale` Çocuk Gelişimini Değerlendirme Ölçeği (CDAS) Türkçeye uyarlanarak kullanılmıştır. Ölçeğin dilsel eşdeğerliliği için ilk olarak Türkçeye çeviri işlemleri yapılmıştır. Çeviri işlemleri ve uygulamanın yapılmasından sonra gerekli istatistiksel analizler kullanılmıştır. Ölçeğin güvenirlik çalışmaları için iç tutarlılık katsayısı Kuder Richardson ve madde toplam korelasyon analizleri işlemleri yapılmıştır. Geçerlilik çalışmaları için Kappa analizi ile uzman akademisyenlerin görüşleri incelenerek kapsam geçerliğine bakılmış olup ölçekteki her bir maddenin madde güçlüğü ve ayırt edicilik gücü hesaplanmıştır. Uygulama yapılan gruplarda Çocuk Gelişimini Değerlendirme Ölçeğinin (CDAS) güvenilirliği için Kuder Richardson (KR-20) değeri 0,79 olarak bulunmuştur. Uygulamalarda KR-20 değerlerinin yüksek çıkması, testin iç tutarlılığının yüksek olduğunu göstermiştir. Uzman görüşlerine göre kapsam geçerliliği ile dilsel eşdeğerlik çalışmalarının yeterli düzeyde olduğu görülmüştür. Bu sonuçlara göre Çocuk Gelişimi Değerlendirme Ölçeği 5 yaş çocuklar için geçerli ve güvenilir olduğu kabul edilmiştir. Ölçeğin güvenirlik, geçerlik çalışmalarından sonra, T-Test, ANOVA ve Scheffe istatistiksel analizlerle okul öncesi dönem çocukların gelişimleri, çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Bu çalışmanın sonuçlarına göre; Çocukların gelişim düzeyi puanlarının cinsiyet değişkeni açısından `bilişsel/dil gelişimi` alt boyutunda istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılığın olduğu, `motor gelişimi` ve `sosyal-duygusal gelişim` alt boyutunda ise anlamlı farklılık bulunmamıştır. Çocukların gelişim düzeylerinin, kardeş sayısı değişkeni açısından ölçeğin `bilişsel/dil gelişimi`, `motor gelişimi` ve `sosyal-duygusal` gelişim alt boyutunda anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Çocukların gelişim düzeylerinin, ailede çocuğun doğum sırası değişkeni açısından ölçeğin `bilişsel/dil gelişimi` ve `sosyal-duygusal gelişim` alt boyutunda ortaya çıkan fark anlamlı değilken, ölçeğin `motor gelişimi` alt boyutu için ise istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Anne eğitim düzeyi ve anne çalışma durumu değişkenine göre çocukların gelişim düzeyi puanları için `bilişsel/dil gelişimi` alt boyutunda istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuşken, `motor gelişimi` ve sosyal-duygusal gelişim` alt boyutu için ise istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Baba eğitim düzeyi değişkenine göre çocukların gelişim düzeyi puanları için `bilişsel/dil gelişimi` ve `sosyal-duygusal gelişim` alt boyutunda istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunurken, `motor gelişimi` alt boyutu için ise istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Okul öncesi eğitimine devam etme süresi değişkenine göre çocukların gelişim düzeyi puanları için ölçeğin `bilişsel/dil gelişimi`, `motor gelişimi` ve `sosyal-duygusal` gelişim alt boyutunda anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur.

This study was conducted to examine the adaptation of the Child Developmental Assessment Scale (CDAS) to Turkish and the developmental evaluations of 5-year-old children in terms of various variables. A general screening model was used in the study. The study group of this research is composed of children aged 5 years (72 months non-completed) who continue to the official independent kindergartens of the Ministry of National Education in the county center of Bilecik and private nursery and day care homes. For the study 's validity and reliability study, 223 pre-school students who were selected by random element sampling were selected by the study group. The data of 285 pre - school students were used to examine the developmental evaluations of 5 years old children in terms of various variables. As a data collection tool in the research, the General Information Form created by the researcher and the Child Developmental Assessment Scale (CDAS) developed (2014) by Andrée Pomerleau, Nathalie Vézina, Jacques Moreau, Gérard Malcuit and Renée Seguin were adapted to Turkish. For the linguistic equivalence of the scale, translations were first made in Turkish. The necessary statistical analyzes were used after the translation procedures and implementation. For the reliability studies of the scale, internal consistency coefficient Kuder Richardson and item total correlation analysis were performed. For the validity studies, the opinions of the expert academicians were analyzed by Kappa analysis and the validity of the contents was examined and the item strength and discriminative power of each item in the measure were calculated. The Kuder Richardson (KR-20) score for the reliability of the Child Developmental Assessment Scale (CDAS) was found to be 0.79 in the applied groups. The high KR-20 values in the applications showed that the internal consistency of the test was high. According to expert opinion, the validity of coverage and linguistic equivalence studies were found to be sufficient. These results suggest that the Child Development Assessment Scale is valid and reliable for children aged 5 years. After the reliability and validity studies of the scale, T-test, ANOVA and Scheffe statistical analyzes and the development of pre-school children were examined in terms of various variables. According to the results of this study; There was no statistically significant difference in children's level of development in terms of gender change in `cognitive /language development` sub-dimension and no significant difference in `motor development` and `social-emotional development` sub-dimensions. It was found that the level of development of children did not show any significant difference in `cognitive/language development`, `motor development` and `social-emotional` development sub-dimensions in regard of the number of siblings. While the difference in the `cognitive / language development` and `social-emotional development` sub-dimensions of the child's developmental level in regard of the birth order variation of the child in the family, a statistically significant difference was found for the `motor development` subscale of the scale. There was a statistically significant difference in `cognitive / language development` subscale for children's development level scores according to the mother education level and mother's working status variable, but no statistically significant difference was found for `motor development` and `social-emotional development` subscale. There was a statistically significant difference in `cognitive / language development` and `social-emotional development` sub-dimensions for the children's development level scores according to the father education level variable, but no statistically significant difference was found for the `motor development` sub-dimension. According to the variable duration of preschool education children's level of development scores were significantly different in terms of `cognitive / language development`, `motor development` and `social-emotional` development sub-dimensions.