Okul müdürlerinin güçlendirici liderliğinin öğretmenlerin kuantum paradigmasından okula bakışına etkisi

Abstract

Çağımızda etkisini her alanda hissettiğimiz hızlı değişim, toplumları ve eğitimi de hızlı bir dönüşüme uğratmaktadır. Bu dönüşüm, toplumların eğitim örgütü olan okulları da şekillendirmektedir. Dönüşüme ayak uydurabilen okullar varlığını sürdürme noktasında kaosa düşmeden yollarına devam etmektedirler. Teknolojideki değişim, insanların öncelikleri, yaşam felsefelerindeki dönüşüm günümüzde okullardaki klasik eğitim anlayışının etkisini giderek azalmakta ve okullar kuantum anlayışa doğru evrilmektedir. Okulun doğal lideri olan okul müdürlerinin farkında olmasalar da uyguladıkları liderlik stilleri vardır. Şüphesiz ki okul müdürlerinin liderlik tarzları okulların eğitim anlayışının şekillenmesinde en önde gelen etkiye sahiptir. Klasik anlayıştan kuantum anlayışa doğru değişim geçiren okullarda, geleneksel liderlik tarzları artık kabul görmekten uzakta kalmıştır. Sistemi merkeze alan anlayış yerini çağdaş ve insanı merkeze alan anlayışa bırakmıştır. Okul müdürünün güçlendirici bir lider olmasının da bu anlayışa etkisi olması ve değişimi hızlandırması beklenir.Bu çalışmanın amacı, öğretmenler tarafından algılanan okul müdürü güçlendirici liderliğinin öğretmenlerin kuantum paradigmasından okula bakışına etkisini araştırmaktır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama deseninde yürütülmüştür. Çalışma kapsamında hazırlanan veri toplama aracı ilk bölümde kişisel bilgi formu, ikinci bölümde Konczak, Stelly ve Trusty tarafından geliştirilen, Konan ve Çelik tarafından Türkçe'ye uyarlanan okul müdürü güçlendirici liderlik ölçeği (OMGLÖ) ve üçüncü bölümünde Dikmen tarafından geliştirilen öğretmenlerin kuantum paradigmasından okula bakışı ölçeğine (ÖKPOBÖ) ait maddelerden oluşmaktadır. Veri toplama aracı 2019 yılında uygun/kolayda örnekleme kapsamında ulaşılabilirlik ilkesine göre seçilen Konya ilinin Beyşehir, Derebucak, Hüyük, Karatay, Meram, Selçuklu ve Seydişehir ilçelerindeki ilköğretim ve ortaöğretim seviyesindeki okullarda görev yapan 463 öğretmene uygulanmıştır.Örneklemde bulunan 463 öğretmenin gönüllülük esasına göre doldurduğu veri toplama aracından edilen veriler SPSS 25 programına aktarılarak analizleri yapılmıştır. Bu kapsamda öncelikle katılımcıların demografik bilgileri incelenmiştir. Daha sonra katılımcıların ölçek maddelerine verdiği cevaplardan elde edilen verilerin ortalama, standart sapma, çarpıklık ve basıklık değerlerine bakılmıştır. Değerler normal dağılıma işaret ettiği için cinsiyet, yaş, eğitim durumu, mesleki deneyim, çalışılan okul türü ve branş/alan gibi demografik değişkenler açısından okul müdürü güçlendirici liderlik ve kuantum paradigmasından okula bakış puanlarının anlamlı olup olmadığını yorumlamak için çeşitli ortalama fark testleri (t-testi, ANOVA vb.) uygulanmıştır.Yapılan analizlere göre algılanan okul müdürü güçlendirici liderliğinin `destekleme ve sorumluluk` alt boyutlarının öğretmenlerin kuantum paradigmasından okula bakışını pozitif yönde etkilediği ancak `yetki verme` alt boyutunun öğretmenlerin kuantum paradigmasından okula bakışına bir etkisinin olmadığı anlaşılmıştır. Yani algılanan okul müdürü güçlendirici liderliğinin öğretmenlerin kuantum paradigmasından okula bakışı üzerinde kısmi bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kaos, kuantum okul, liderlik, güçlendirici lider, örgüt, paradigma

The rapid change that we feel in every field in our age is also transforming societies and education. This transformation also shapes schools, which are the educational organization of societies. Schools that can keep up with the transformation continue on their way without falling into chaos at the point of survival. The change in technology, the priorities of people, the transformation in life philosophies, the effect of classical education in schools is gradually decreasing and schools are evolving towards quantum understanding.Even though they are not aware of the school principals, who are the natural leaders of the school, they have leadership styles that they apply. Undoubtedly, the leadership styles of school principals have the most prominent effect on shaping the educational understanding of schools. In schools that have changed from classical understanding to quantum understanding, traditional leadership styles are no longer accepted. The system-centered understanding has left its place to a contemporary and human-centered understanding. The fact that the school principal is an empowering leader is expected to have an impact on this understanding and accelerate the change.The aim of this study is to investigate the effect of school principal empowering leadership perceived by teachers on teachers' view of school from the quantum paradigm. The study was carried out in relational screening design, one of the quantitative research methods. The data collection tool prepared within the scope of the study was personal information form in the first part, Konczak, Stelly ve Trusty and the school principal empowering leadership scale (OMGLÖ), which was adapted into Turkish by Konan and Çelik, and the third part of the scale of teachers' view of the school from the quantum paradigm (ÖKPOBÖ) developed by Dikmen. The data collection tool was applied to 463 teachers working in primary and secondary schools in Beyşehir, Derebucak, Hüyük, Karatay, Meram, Selçuklu and Seydişehir districts of Konya province, which were selected according to the principle of accessibility within the scope of convenient/easy sampling in 2019.The data obtained from the data collection tool, which was filled in on a voluntary basis by 463 teachers in the sample, were transferred to the SPSS 25 program and analyzed. In this context, first of all, the demographic information of the participants was examined. Then, the mean, standard deviation, skewness and kurtosis values of the data obtained from the answers given by the participants to the scale items were examined. Since the values indicate a normal distribution, various mean difference tests (t-test) were used to interpret whether the school principal's empowering leadership and school perspective scores from the quantum paradigm are significant in terms of demographic variables such as gender, age, educational status, professional experience, type of school and branch/field. (t-test , ANOVA etc.) were applied.According to the analysis, it was understood that the `Support and Responsibility` sub-dimensions of the empowering leadership of the school principal positively affected the teacher's view of the school from the quantum paradigm, but the `authorization` sub-dimension had no effect on the teacher's view of the school from the quantum paradigm. In other words, it was concluded that the perceived school principal empowering leadership had a partial effect on teachers' view of the school from the quantum paradigm.Keywords: Chaos, quantum school, leadership, empowering leader, paradigm