Görme engelli öğrencilere ortaokul matematiği öğreten matematik öğretmenlerinin öğretim uygulamaları ve karşılaştıkları zorluklar

Abstract

Bu tez çalışmasında görme engelli ortaokul öğrencilerine matematik öğretimi yapan öğretmenlerin bu süreçte yaşadıkları zorlukların, bu zorlukları aşmak için öğretmenlerin kullandıkları yöntemlerin ve son olarak öğretimsel uygulamalarının belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırma modeli olarak, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını ülkemizin üç farklı bölgesinin 4 farklı ilinde görev yapmakta olan görme engelli ortaokul öğrencilerine matematik öğretmiş beş matematik öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analiz edilme sürecinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda, görme engelli ortaokul öğrencilerine matematik öğreten matematik öğretmenlerinin yaşadıkları zorluklar; iletişimde yaşanan zorluklar, sosyal kabulde yaşanan zorluklar, derse aktif katılımda yaşanan zorluklar, müfredat açısından yaşanan zorluklar ve yeni konu ve kavram öğretiminde yaşanan zorluklar olarak beş alt başlıkta toplanmıştır. Bununla beraber öğretmenlerin yaşadıkları bu zorlukları ortadan kaldırmak için izledikleri çözüm yolları da; iletişim konusunda yaşanan zorluklar için çözüm yolları, sosyal kabulde yaşanan zorluklar için çözüm yolları, derse aktif katılımda yaşanan zorluklar için çözüm yolları, zaman ve sınıf yönetiminde yaşanan zorluklar için çözüm yolları, müfredat açısından yaşanan zorluklar için çözüm yolları ve yeni konu ve kavramların öğretiminde yaşanan zorluklar için çözüm yolları olarak altı başlıkta incelenmiştir. Bununla beraber yaşanan zorlukların pek çok nedene bağlı olmakla beraber genellikle öğrenci kaynaklı, bu zorlukları aşmak için kullanılan çözüm yollarının ise daha çok öğretmen odaklı olduğu görülmüştür. Son olarak görme engelli öğrencilere ortaokul matematiği öğretim sürecinde kullandıkları öğretimsel yöntemler; `matematiği erişilebilir kılmak için uygulanan öğretim yöntemleri`, `matematik öğretiminde ihtiyaç duyulan destekler`, `kullanılan değerlendirme yöntemleri`, `görme engelli öğrencilere matematik öğretirken normal gelişim gösteren öğrencilerden farklı olarak kullanılan uygulamalar` ve `görme engelli öğrencilerin bulunduğu sınıflarda eşitliği ve adaleti sağlamak adına kullanılan uygulamalar` şeklinde beş başlıkta incelenmiştir.

In this thesis, it is aimed to determine the difficulties experienced by teachers who teach mathematics to visually impaired secondary school students, the methods used by teachers to overcome these difficulties, and finally their instructional practices.A case study, one of the qualitative research designs, was used as the research model. The participants of the research are five mathematics teachers who have taught mathematics to visually impaired secondary school students working in 4 different cities of three different provinces of our country. Semi-structured interview form was used as data collection tool. Content analysis was used in the analysis of the data. As a result of the data analysis, the difficulties experienced by mathematics teachers in teaching mathematics to visually impaired secondary school students are listed under five subtitles, which are difficulties in communication, difficulties in social acceptance, difficulties in active participation in the lesson, difficulties in terms of curriculum and difficulties in teaching new subjects and concepts. In addition, the solutions that teachers follow to eliminate these difficulties are analyzed under six headings which are solutions for difficulties in communication, solutions for difficulties in social acceptance, solutions for difficulties in active participation in class, solutions for difficulties in the class and time management, solutions for the difficulties experienced in terms of the curriculum, and solutions for the difficulties in teaching subject and concepts. However, although the difficulties experienced depend on many reasons, it was found out that the solutions used to overcome these difficulties which are usually student-based are more teacher-oriented. Finally, the instructional methods they use in the secondary school mathematics teaching process to visually impaired students are analyzed under five heading which are `teaching methods applied to make mathematics accessible`, `supports needed in mathematics teaching`, `assessment methods used`, `applications used differently from students with normal development when teaching mathematics to visually impaired students` and `applications to ensure on the favor of equality and fairness in classes with visually impaired students`.