Kelile ve Dimne'nin sözvarlığı ve günümüze kadarki süreçte eserdeki kelimelerin geçirmiş olduğu anlam olayları (71a – 154b arası)

Abstract

Dil araştırmacıları için dilin en eski dönemlerinden bugüne kadar geçirmiş olduğu evreler ve bu evreleri birbirinden ayıran yönlerden biri olan söz varlığı her zaman talep gören önemli bir konu olmuştur. Bu bağlamda ilgililere kaynak sunmak amacıyla çeşitli söz varlığı çalışmaları ortaya konulmuştur. Türkiye Türkçesi'nin temel yapıtaşlarından sayılan Eski Anadolu Türkçesi dönemi eserleri oldukça önemli eserlerdir ve birçoğu dil alanındaki çalışmalarda kaynak eser olarak kullanılmışlardır. Hem Türk edebiyatı hem de dünya edebiyatında oldukça önemli bir eser olan Kelile ve Dimne'nin birçok dile çevirisi yapılmıştır. Türkçeye yapılan ilk çevirisi ise Eski Anadolu Türkçesi sahasına aittir. Kul Mesud tarafından yapılan bu çeviri, Eski Anadolu Türkçesi'nin söz varlığının ortaya konulması açısından oldukça verimlidir. Bizim çalışmamızın amacı da Kelile ve Dimne'nin bilinen ilk Türkçe tercümesinin söz varlığını ortaya koyarak alan çalışmalarına katkı sağlamaktır. Tüm dünyada rağbet gören bu eserin Türkçeye yapılan ilk çevirisinin dizin çalışmasının yapılmamış olması, bizi bu çalışmayı yapmaya yönlendirmiştir. Dizin çalışmasının yanı sıra eserdeki kelimeler anlam olayları bakımından da incelenmiş ve Türkiye Türkçesi'ndeki karşılıkları da verilmeye çalışılmıştır. Böylece Eski Anadolu Türkçesi ve Türkiye Türkçesi arasında da söz varlığı bakımından bir köprü oluşturulmaya çalışılmıştır.

The stages that the language has gone through from its earliest periods until today and vocabulary, which is one of the aspects that distinguish these stages from each other, has always been an important subject in demand for language researchers. In this context, a variety of vocabulary studies has revealed in order to provide resources to the relevant study. Old Anatolian Turkish period artworks considered as one of the basic building blocks of the Turkish works are very important artworks and many of them have been used as source works in studies in the field of language. Kelile and Dimne, which is a very important work for both Turkish and world literature, has been translated into many languages. The first translation in Turkish belongs to the Old Anatolian Turkish field. This translation made by Kul Mesud is quite efficient in terms of revealing the vocabulary of Old Anatolian Turkish. The aim of our study is to contribute to the field studies by revealing the vocabulary of Kelile and Dimne's first Turkish translation. The fact that the first translation of this work, which is popular all over the world, the directory work has not been done has led us to do this study. As well as directory work, the vocabularies in work has been also examined in terms of semantic events and aimed to give the equivalents of Turkey Turkish. Thus, between Old Anatolian Turkish and Turkey Turkish has been also attempted to establish a bridge in terms of the vocabulary.