Psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutum, öz-yeterlik ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutumları, psikolojik danışma öz-yeterlik algıları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim öğretim yılında Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik bölümünde okuyan 4. Sınıf öğrenciler oluşturmaktadır. Toplam 481 öğrencinin 380'i kız, 101'i erkektir. Araştırmada katılımcıların bilgilerini almak için araştırmacı tarafından oluşturulan `Kişisel Bilgi Formu`, psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutumu belirlemek için `Psikolojik Danışma Yardımı Vermeye Yönelik Tutum Ölçeği`, psikolojik danışma öz-yeterliğini belirlemek için `Psikolojik Danışma Öz-Yeterliği Ölçeği` ve kişilik özelliklerini belirlemek için `Sıfatlara Dayalı Kişilik Ölçeği` kullanılmıştır. Veriler online ortamda toplanmıştır. Gerekli testler yapılıp verilerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra SPSS 23.00 paket programı ile analizler gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde Pearson Momentler çarpımı korelasyonu, bağımsız örneklem t testi ve aşamalı regresyon analizi kullanılmıştır. Psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutum alt boyutlarından olumlu boyut ve davranışsal boyutun tüm kişilik alt boyutlarıyla anlamlı bir ilişkisi vardır. Olumsuz boyutun ise sadece sorumluluk alt boyutu ile anlamlı bir ilişkisi vardır. Psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutum alt boyutlarından olumlu boyut ve davranışsal boyutun psikolojik danışma öz-yeterliği ve alt boyutlarıyla anlamlı bir ilişkisi bulunmaktadır. Olumsuz boyut ile ise zorluklarla başa çıkma becerileri hariç diğer alt boyutlarla ilişki vardır. Psikolojik danışma öz-yeterliği ve kişilik alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutum alt boyutları olan olumlu boyut, olumsuz boyut ve davranışsal boyut cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılaşma sergilemektedir. Psikolojik danışma öz-yeterliği ve alt boyutları olan yardım becerileri, oturumu yönetme becerileri ve zorluklarla başa çıkma becerileri cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılaşma göstermemektedir. Psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutum alt boyutlarından olumlu boyut ve davranışsal boyut danışma eğitimi alıp almama değişkenine göre anlamlı bir farklılaşma sergilemektedir. Olumsuz boyut ise anlamlı bir farklılaşma göstermemektedir. Psikolojik danışma öz-yeterliği ve alt boyutları olan oturumu yönetme becerileri, zorluklarla başa çıkma becerileri danışma eğitimi alıp almama değişkenine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Yardım becerileri alt boyutu ise anlamlı bir farklılaşma göstermemektedir. Kişilik ve psikolojik danışma öz-yeterliği birlikte psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutum alt boyutlarından olumlu boyutu anlamlı bir şekilde yordamaktadır ve toplam varyansın %26'sını açıklamaktadır. Kişilik ve psikolojik danışma öz-yeterliği birlikte psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutum alt boyutlarından olumsuz boyutu anlamlı bir şekilde yordamaktadır ve toplam varyansın %6'sını açıklamaktadır. Kişilik ve psikolojik danışma öz-yeterliği birlikte psikolojik danışma yardımı vermeye yönelik tutum alt boyutlarından davranışsal boyutu anlamlı bir şekilde yordamaktadır ve toplam varyansın %20'sini açıklamaktadır.

The purpose of this research is to examinate relationship between attitude towards providing psychological counseling helping, counseling self-efficacy and personality traits. The working groups of the research are in the field of 4th grade education studying in the Department of Psychological Counseling and Guidance in the 2020-2021 academic year. A total of 481, 380 are girls and 101 are boys.`Personal Information Form` created by the researcher to get the information of the participants in the study, `Attitude Scale Towards Giving Psychological Counseling Help` to determine the attitude towards giving counseling help, `Psychological Counseling Self-Efficacy Scale` to determine the counseling self-efficacy, and `The Adjective-Based Personality Scale` was used to determine their characteristics. The data were collected online platform. After the necessary tests were carried out and it was determined that the data showed normalty, the analyzes were carried out with the SPSS 23.00 package program. Pearson moments correlation, independent sample t-test and stepwise regression analysis were used in the analysis of the data.Positive dimension and behavioral dimension, which are sub-dimensions of attitude towards giving psychological counseling help, have a significant relationship with all personality sub-dimensions. The negative dimension has a significant relationship only with the sub-dimension of conscientiousness. Positive dimension and behavioral dimension, which are sub-dimensions of attitude towards giving psychological counseling help, have a significant relationship with counseling self-efficacy and sub-dimensions. On the other hand, there is a relationship with the negative dimension with the other sub-dimensions except the ability to cope with difficulties. A significant relationship was found between counseling self-efficacy and personality sub-dimensions. Positive dimension, negative dimension and behavioral dimension, which are the sub-dimensions of attitude towards giving psychological counseling assistance, show a significant difference according to the gender variable. Counseling self-efficacy and sub-dimensions such as helping skills, session management skills and coping skills do not show a significant difference according to the gender variable. Positive dimension and behavioral dimension, which are sub-dimensions of attitude towards giving psychological counseling assistance, show a significant difference according to the variable of whether or not to receive counseling training. The negative dimension, on the other hand, does not show a significant difference. Counseling self-efficacy and session management skills, which are its sub-dimensions, differ significantly according to the variable of coping with difficulties and counseling training. Helping skills sub-dimension, on the other hand, does not show a significant difference. Personality and counseling self-efficacy together significantly predict the positive dimension from the sub-dimensions of attitude towards counseling and explain 26% of the total variance. Personality and counseling self-efficacy together significantly predict the negative dimension of the attitude towards giving counseling help and explain 6% of the total variance. Personality and counseling self-efficacy together significantly predict the behavioral dimension, which is one of the sub-dimensions of attitude towards counseling, and explains 20% of the total variance.