Futbol hakemlerinin değer yönelimleri ve değerler eğitimine yönelik görüşleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkiye Futbol Federasyonu'na bağlı faal olarak görev yapan futbol hakemlerinin değer yönelimlerinin ve değerler eğitimine yönelik görüşlerinin incelenmesidir. Araştırma nitel olarak tasarlanmış görüşme yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma grubunu olasılıksız örnekleme stratejilerinden biri olan amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi ile belirlenen farklı klasmanlarda faal olarak görev yapan 17 futbol hakemi oluşturmaktadır. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu yoluyla toplanmıştır. Araştırmada veriler içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın problemlerine yönelik sonuçları sırasıyla şu şekildedir: Araştırmaya katılan futbol hakemlerinin yurtdışı ve yurtiçinde örnek aldıkları bir futbol hakeminin hangi özelliklerinin kendilerini nasıl etkilediğine yönelik görüşleri incelendiğinde; kararlı olma, otoriter olma, başarılı olma, özgüven, oyun kontrolü ve sakin olma, iletişim beceresi, saygı ve hayranlık duyulma, doğru zamanda doğru yerde olma, koşu stili, fiziksel görünüm ve son olarak kural bilgisi gibi özelliklerin araştırmaya katılan futbol hakemlerini etkilediği sonucuna varılmıştır. Araştırmaya katılan futbol hakemlerinin müsabaka öncesi veya müsabaka sonrası kendilerine yön verdiklerini düşündükleri manevi değerlere/inançlara yönelik görüşleri incelendiğinde; dua etme, uğur getirdiği inanılan formaları giyme, sağ ayak ile sahaya girme, hediye edilen düdüğün uğur getirdiğine inanma, müzik dinleme, düşünerek motive olma, özeleştiri yapma, adalet duygusu ve son olarak millî duygu gibi özelliklerin hakemlere yön verdiği belirlenmiştir. Araştırmaya katılan futbol hakemlerinin futbol hakemliğini icra etmeleri ve sporun hayatlarında hangi değerleri geliştirdiğine yönelik görüşleri incelendiğinde; futbol hakemliği ve sporun hakemlerde disiplinli olma, hızlı ve doğru karar verebilme, sakin olma, fiziksel ve ruhsal anlamda dinamik olma, özgüven, empati kurabilme, sorumluluk bilinci, gruba karşı hakimiyet kurma, hırslı olma, sabırlı olma, sosyal ilişkiyi güçlendirme, iletişim becerisi, spor kültürünün kazanılması, centilmenlik ve paylaşımcı olma gibi değerleri geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan futbol hakemlerinin futbol hakemlerine değer eğitimi konusunda eğitimler verilmesine yönelik görüşlerinde; futbol hakemlerinin eğitimlerin sürekli yapılması, eğitimlerin spor paydaşlarının tümüne verilmesi, uzman eğitimcilerden destek alınması, eğitimlerde evrensel ve ulusal değerlere yer verilmesi, değerler eğitimi üzerine psikolojik testler uygulanması biçiminde eğitim planlamalarının yapılmasına yönelik görüş bildirdikleri saptanmıştır. Ayrıca değer eğitimlerinin futbol hakemlerinin gelişiminde önemli bir yere sahip olduğu, verilen eğitimlerinde başarılı bir şekilde uygulandığı katılımcı görüşleri neticesinde tespit edilmiştir.

The aim of this research is to examine the value orientations and opinions regarding values education of football referees who work under the Turkish Football Federation. The research was carried out with a qualitatively designed interview method. The research group consists of 17 football referees who work actively in different classifications determined by maximum diversity sampling, which is one of the nonprobability sampling strategies of the purposive sampling methods. Research data were collected through a semi-structured interview form developed by the researcher. The data in the study were evaluated by content analysis method. The results of the research problem can be explained as follows: When the opinions of the football referees involved in the research on which characteristics of a football referee they take as an example internationally or domestically and how they affect them were analysed; It was concluded that the characteristics such as being determined, being authoritative, being successful, having self-confidence, controlling the game and being calm, communication skills, being in the right place at the right time, running style, physical appearance, deserving respect and admiration, and finally knowledge of the rules affect the football referees who participated in the research. When the opinions of the football referees participating in the research over the moral values and beliefs before or after the competition were examined, it was found out that rituals like praying, wearing lucky uniform, stepping on the pitch with right foot, believing that whistles given as gift bring luck, listening to music, be motivated by thinking, making self-criticisms, sense of justice and finally national feelings have guided them. When the reviews of the referees on that they referee the match and which values sport develop in their life were investigated, it was revealed that sport and football refereeing improve the values such as being disciplined, ability to make quick and right decision, staying calm, being physically and emotionally dynamic, building self-confidence and developing empathy, sense of responsibility, dominating over the group, being ambitious and patient, strengthening social relationship, communication skills, developing sport culture, courteousness and spirit of sharing. According to the opinions of the referees participating in the study towards that values education is provided to football referees, it was determined that educational plannings in frame of training of football referees continuously, providing trainings to the all-sport stakeholders, receiving support from expert educators, giving places to national and universal values, performing psychological tests on values education should be made. Also, it was detected that values education has an important role in the development of the football referees thanks to the results of the reviews belonging to the participants on which trainings were carried out successfully.