Sosyal bilgiler öğretmenlerine uygulanan farklılaştırma eğitiminin öğretmenlerin ve özel yetenekli öğrencilerin becerileri üzerine etkilerinin incelenmesi

Abstract

Özel yetenekli (ÖY) öğrencilerin eğitimi gün geçtikçe daha fazla önem kazanmaktadır. Buna karşılık sınıf içindeki ÖY öğrencilere yönelik hangi çalışmaların nasıl yapılacağı konusunda öğretmenler güçlükler yaşamaktadır. Ülkemizde bu konu ile ilgili çalışmalar sınırlıdır. Bu çalışmada sosyal bilgiler öğretmenlerine uygulanan farklılaştırma eğitiminin öğretmenlerin ÖY öğrencilerin özellikleri hakkındaki bilgi düzeylerinin, farklılaştırmaya yönelik tutum ve öz yeterliliklerinin artırılması ve farklılaştırılmış etkinlik hazırlama becerilerinin geliştirilmesine etkisinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca çalışma ile yapılan farklılaştırma eğitiminin ÖY öğrenciler üzerindeki etkisi de tespit edilmek istenmiştir. Bu amaçla öğretmenlere verilen eğitimin, sınıflarında bulunan tanılı ÖY öğrenciler ve tanı almamış potansiyel ÖY öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri, öğrenme stratejilerini kullanma becerileri ve problem çözme becerileri üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma deneysel yöntemle karma desen ile yapılmış ve karma yöntemlerden yakınsayan paralel karma yöntem deseni kullanılmıştır. Araştırmada deneysel desenlerden eşleştirilmiş desen kullanılmıştır. Çalışmaya sınıfında ÖY tanısı almış öğrenci bulunan 26 öğretmen katılmıştır. Yansız atama ile öğretmenlerden oluşan katılımcıların 13'ü deney 13'ü kontrol grubu olarak seçilmiştir. Öğretmenlerin sınıflarında bulunan beşinci sınıfa devam eden 39'u deney 29'u kontrol grubunda yer alan toplam 68 ÖY öğrenci ve öğretmenlerin, tanı almamış olsalar da farklılaştırılmış etkinlikleri ÖY öğrenciler kadar yapabileceklerini düşündükleri, çalışmada potansiyel ÖY öğrenciler olarak tanımlanan 37 deney 37 kontrol grubunda olmak üzere toplam 74 öğrenci katılmıştır. Öğrenciler öğretmenlerinin deney ya da kontrol grubunda yer almalarına göre ayrılmıştır. Çalışmada ön testler yapıldıktan sonra deney grubunda yer alan öğretmenlerle önce 5 günlük bir teorik farklılaştırma eğitimi yapılmış ardından araştırmacı tarafından hazırlanan farklılaştırılmış etkinlikler iki ay boyunca öğretmenler tarafından, araştırmacı rehberliğinde, sınıflarda ÖY ve potansiyel ÖY öğrencilere uygulanmıştır. Bu sırada öğretmenlere mentör desteği sağlanmıştır. İkinci öğretmen eğitiminde farklılaştırılmış etkinliklerin uygulama sürecini bizzat yaşayan öğretmenler ile yapılan uygulamalar değerlendirilmiş ve öğretmenlere farklılaştırılmış öğretim etkinliği geliştirme eğitimine devam edilmiştir. Yapılan uygulamalı eğitim sonunda öğretmenler tarafından hazırlanan farklılaştırılmış etkinlikler iki ay daha sınıflarda uygulanmıştır. Tüm bu sürecin sonunda son testler uygulanmış ve öğretmenlerin uygulama ile ilgili görüşleri alınmıştır. Araştırma sonucunda; uygulanan farklılaştırma eğitimi çerçevesinde uygulanan eğitim sonucunda öğretmenlerin ÖY öğrenciler hakkındaki bilgi düzeylerinin anlamlı derecede arttığı, farklılaştırmaya yönelik tutum ve öz yeterlilik algılarının anlamlı derecede arttığı ve öğretmenlerin etkinlik hazırlama becerilerinin geliştiği tespit edilmiştir. Yapılan farklılaştırma eğitimi sonucunda farklılaştırılmış etkinliklerin uygulandığı ÖY öğrencilerin ve potansiyel ÖY öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri ve problem çözme becerileri puanlarında anlamlı derecede artış olurken öğrenme stratejilerini kullanma becerilerinde anlamlı farklılık ortaya çıkmamıştır. Çalışma sonucunda öğretmenler yapılan öğretmen eğitiminin ÖY öğrencilerin eğitimi konusunda faydalı olduğunu, eğitim sürecinin uzun zamana yayılması, uygulamalı ve mentör destekli olmasının faydalı bulunduğunu, farklılaştırılmış etkinliklerin ÖY ve potansiyel ÖY öğrenciler için gerekli olduğunu fakat eğitim öncesinde bu etkinlikleri hazırlama konusunda yetersiz olduklarını, uygulanan farklılaştırılmış etkinliklerin öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirdiğini, derse olan ilgilerini arttırdığını ve uzaktan eğitim sürecinde de rahatlıkla uygulanabileceğini belirtmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Farklılaştırma, Üstün Zekâlı, Öğretmen Eğitimi, Özel Eğitim, Özel Yetenekli, Karma Yöntem, Öğrenme Becerileri

The education of gifted and talented students (GTS) is gaining more and more importance day by day. On the other hand, teachers have difficulties in determining which activities to do and how to do it for the GT students in the classroom. In this study, it was aimed to determine the effect of differentiation education applied to social studies teachers on increasing teachers' knowledge levels, attitudes towards differentiation and self-sufficiency, and developing differentiated activity preparation skills. Moreover, the study also aimed to determine the effect of the differentiation education on the GTS. For this purpose, the effects of education given to the teachers on critical thinking skills, ability to use learning strategies, and problem-solving skills of diagnosed and undiagnosed GTS in their classrooms are examined. The research is conducted with the experimental method with mixed design and the parallel mixed method design, which converges from the mixed methods, is used. Paired design, one of the experimental designs, was used in the research. 26 teachers who have students identified with GTS in their class participated in the study. The participants consist of 26 teachers 13 of whom were selected as the experimental group and 13 of whom were selected as the control group. A total of 68 GT students, 39 of whom are in the experimental group and 29 in the control group, who are enrolled as fifth grade in schools, and that the teachers thought they could do differentiated activities as many as the GT students, even if they were not identified, 37 experimental and 37 are in the control group, which were defined as potential GT students participated in the study. The students were divided in the two groups according to whether their teachers were in the experimental or control group. After the pre-tests which were made in the study, first a 5-day theoretical differentiation training was conducted with the teachers in the experimental group, and then the differentiated activities prepared by the researcher were applied to the GT and potential GT students in the classrooms for two months, under the guidance of the researcher. Meanwhile, mentor support was provided for the teachers. In the second teacher training, the applications made with the teachers who personally experienced the application process of the differentiated activities were evaluated and the training of developing differentiated training activities with teachers continued. At the end of the applied training, the differentiated activities prepared by the teachers were applied in the classrooms for two more months. At the end of this whole process, post-tests were applied and teachers' opinions about the application were taken. As a result of the research, training applied within the framework of the applied differentiation education results in that knowledge level of the teachers about the GT students increased significantly, their attitudes towards differentiation and their perceptions of self-sufficiency increased significantly, and the teachers' ability to prepare activities improved. As a result of the differentiation training, there was a significant increase in the critical thinking skills and problem solving skills of the GT students and the potential GT students, while there was no significant difference in the skills of using learning strategies. As a result of the study, the teachers stated that the teacher training provided is beneficial for the education of the GT students, that it is beneficial to have extended, applied and mentor supported training process, that differentiated activities are necessary for the GT and potential GT students but those teachers were insufficient to prepare these activities before the training. The teachers stated that it improved the thinking skills of the students, increased their interest in the lesson and could be easily applied in the distance education process. These results showed that teacher training on differentiated activity preparation should be increased. The trainings should be applied, spread over the process and mentor supported.Keywords: Differentiation, gifted, teacher training, special Education, talented, mixed method, teaching skills