Fen bilimleri eğitiminde nanobilim ve nanoteknoloji üzerine yapılmış tez ve makalelerin içerik analizi

Abstract

Bu araştırmada fen bilimleri eğitiminde nanobilim ve nanoteknoloji konularında yapılmış olan tez ve makale çalışmalarının içerik analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup doküman incelenmesi yapılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından oluşturulan formla toplanmıştır. Veri toplama işlemi makalelerde `nano` ve `eğitim` anahtar kelimeleri Google Akademik, Web of Science, ULAKBİM'de, tezlerde ise `nano`, `nanobilim`, `nanoteknoloji`, `nanobiyoteknoloji` kelimeleri Yüksek Öğretim Kurulu, Ulusal Tez Merkezi'nden taratılarak yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda tarama sonucu ulaşılan 21 tez ve 15 makale çalışmasının içerik analizi yapılmıştır. Fen eğitimi alanına yapılmayan çalışmalar araştırmaya dahil edilmemiştir. Toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz edilen veriler ışığında fen eğitiminde nanobilim ve nanoteknoloji üzerine yapılan tezlerin 2009 yılında başlayıp en çok 2017 yılında yayın yapıldığı bulunmuştur. Araştırmalarda nitel araştırma yöntemi çoğunlukla kullanılmış olup en çok seçilen örneklem grubunu lisans öğrencileri olmuştur. Örnekleme yöntemi olarak seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden biri olan amaçsal örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda en çok tercih edilen araştırma deseni tarama ve yarı deneysel desen olarak bulunmuştur. Veri toplama araçlarına ilişkin sonuçlarda tezlerde en çok kullanılan veri toplama aracı anket iken makalelerde en çok kullanılan veri toplama aracının gözlem olduğu görülmüş ve en çok tercih edilen veri analiz tekniği tezlerde kestirimsel istatistiklerden t-testi ve ANOVA makalelerde ise ANOVA olarak bulunmuştur. Çalışmalarda en çok tercih edilen konu nanoteknoloji olarak bulunmuştur. Araştırma konularında ise farkındalık üzerine yapılan çalışmaların çoğunlukta olduğu görülmüştür. Çalışmalar amaçları yönlerinden değerlendirildiğinde tezlerde nanoteknoloji alanında tutum ölçme, algı görüş ve düşünce inceleme konularında, nanobilim alanındaki kavramları etkinlikle anlatma konusunda, nanobiyoteknoloji alanında bilgi düzeylerini inceleme konusunda, nanobilim ve nanoteknoloji alanında farkındalık ölçme, farkındalık değişimi inceleme ve kavramsal anlamalarındaki değişikliği keşfetme amacı ile çalışmalar yapıldığı tespit edilmiştir. Makalelerde ise nanoteknoloji alanında farkındalık ölçme ve algı, görüş, düşünce inceleme konularında, nanobilim ve nanoteknoloji alanında farkındalık ölçme konusunda en çok çalışmanın yapıldığı belirlenmiştir. Ayrıca yapılan çalışmalarda tezlerde yüksek oranda uygulama (etkinlik, materyal geliştirme vb.) yapan çalışma olduğu bulunurken makalelerde bu oranın daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre çalışmalarda yöntem ve teknikleri belirtme ile ilgili eksikler olduğu tespit edilmiş olup araştırmacıların bu konularda araştırma yöntem ve teknikleri ile ilgili öneriler sunulmuştur. Bunun yanında nanobilim ve nanoteknoloji alanında sınırlı oranda riskleri üzerine çalışmalar bulunduğundan bu alanda çalışmalar yapılabileceği ve diğer çalışma konularında da örneklem grupların da çeşitlemeye gidilmesi konusunda öneriler sunulmuştur.

This study aims to analyze the content of thesis and article studies on nanoscience and nanotechnology in science education. The qualitative research method was used and document analysis was carried out in the study. The data were collected with the form created by the researcher. The data collection process was performed by searching the keywords of `nano` and `education` in Google Scholar, Web of Science, ULAKBIM for articles, the keywords of `nano`, `nanoscience`, `nanotechnology`, `nanobiotechnology` in Council of Higher Education, Thesis Center for thesis. The content analysis was performed with 21 theses and 15 articles, which were reached as a result of the search. Studies that were out of the field of science education were not included in the study. The collected data were analyzed by content analysis. In the light of the analyzed data, it was found that theses on nanoscience and nanotechnology in science education started in 2009 and were published mostly in 2017. The qualitative research method was mostly used in the studies and the most chosen sample group was undergraduate students. As a sampling method, it was chosen through purposive sampling, which is one of the non-random sampling methods. As a result of the research, the most preferred research design was found to be the survey model and quasi-experimental design. In the results of the data collection tools, it was seen that the most used data collection tool in the theses was the survey, while the most used data collection tool in the articles was the observation. The most preferred data analysis technique was found to be predictive statistics t-test and ANOVA in theses, and ANOVA in articles. The most preferred subject in studies was nanotechnology. The studies on awareness are in the majority in terms of the research subject. When the studies were evaluated in terms of their purpose, it was determined that there were studies on measuring attitudes, perceptions, opinions and thoughts in the field of nanotechnology, on activity-based teachings in the field of nanoscience, on examining the knowledge levels in the field of nanobiotechnology, on measuring awareness, examining awareness change and conceptual understanding change in the field of nanoscience and nanotechnology. In the articles, it is seen that most of the studies were performed on awareness measurement and perception, opinion and thought analysis in the field of nanotechnology, and on measuring awareness in the field of nanoscience and nanotechnology. In addition, it was found that the studies which make applications (activity, material development, etc.) at a high rate in the theses and a low rate in the articles. According to the results of the research, it was determined that there were deficiencies in specifying the methods and techniques in the studies, and therefore the suggestions about the research methods and techniques on these issues for the researchers were presented. In addition, since there were studies on the risks at a limited rate in the field of nanoscience and nanotechnology, some suggestions were given that studies can be carried out in this field and sample groups should be diversified in other study subjects.