Yaratıcı Çocuk Özellikleri Ölçeği'nin geçerlik-güvenirlik çalışması ve 48-72 aylık çocukların yaratıcı özellikleri ile liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Yaratıcılık; yaratıcı birey, yaratıcı süreç ve yaratıcı ürün ilişkisi ile dinamiğini koruyan bir kavramdır. Bu başlıklar yaratıcılık farklı açılarını ve hareketliliğini kapsar. Liderlik 3-6 yaşlar aralığında kendini gösteren bir özelliktir. Gelişmiş ülkelerin okul öncesi dönemden itibaren eğitim ve toplum hayatında farklı uygulamalar ile çocuklara liderlik özelliklerini edindirme çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Araştırmanın iki amacı bulunmaktadır. Araştırmanın birinci amacı; `Yaratıcı Çocuk Özellikleri Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılmasıdır. Araştırmanın ikinci amacı ise, okul öncesi dönemdeki çocukların yaratıcılık özellikleri ile liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada ilk olarak geçerlik ve güvenirlik çalışmasının gerçekleştirmek için nicel araştırma desenlerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmada ikinci aşamada çocukların yaratıcı kişilik özellikleri ve liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin farklı değişkenlerle incelenmesinde genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın iki farklı çalışma grubu bulunmaktadır. Çalışma Grubu-I'i 2020-2021 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Başakşehir ilçesinde MEB'e bağlı resmi okul öncesi kurumlarına devam eden 48-72 aylar arasında bulunan ve basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 313 çocuk oluşmaktadır. Çalışma Grubu-II, çocukların yaratıcı kişilik özellikleri ve liderlik özellikleri ile demografik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla 2020-2021 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Başakşehir ilçesinde bulunan MEB'e bağlı resmi okul öncesi kurumlarından basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 48-72 aylar arasındaki 196 çocuk oluşturmaktadır. Çalışma grubuna dahil edilen çocuklar, normal gelişim gösteren ve özel eğitime gereksinim duymayan çocuklardır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak `Genel Bilgi Formu`, `Yaratıcı Çocuk Özellikleri Ölçeği` ve `Erken Çocukluk Dönemi Liderlik Ölçeği` kullanılmıştır. Uygulama öncesinde Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulundan gerekli izin alınmıştır (Tarih:15.01.2021). İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nden çalışmanın yapılacağı okullar için gerekli izin alınmıştır (Tarih:19.01.2021). İstanbul ili Başakşehir ilçesindeki ilkokul ve okul öncesi eğitim kurumlarındaki okul yöneticileri ile iletişime geçilmiş, okul öncesi öğretmenlerinin uygun olduğu zamanlar belirlenerek çalışmanın amacı ve çalışma kapsamında neler yapılacağı konusunda bilgi verilmiştir. Araştırma sonucunda `Yaratıcılık ve Bağımsızlık` alt boyutunun iç tutarlık katsayısı .95, `Disiplinsizlik` alt boyutunun iç tutarlık katsayısı .81, `Azim` alt boyutunun iç tutarlık katsayısı .79, `Problem Çözme` alt boyutunun iç tutarlık katsayısı .94 ve `Dürtüsellik` alt boyutunun iç tutarlık katsayısı .59 olarak hesaplanmıştır. Ölçme aracının güvenirliğinin sağlanması için iç tutarlık katsayısının .70 ve üzeri olması gerektiğinden `Dürtüsellik` alt boyutu uyarlanan ölçekten çıkarılmıştır. Ölçek analizler sonucunda üç alt boyut olarak tamamlanmıştır. Yaratıcı Çocuk Özellikleri Ölçeği'nin farklı yaş gruplarındaki çocuklar ile standardizasyon çalışması yapılarak, Türk çocuklarına uygun normlar oluşturulabilir. Yaratıcı Çocuk Özellikleri Ölçeği, yaratıcılık ve sanat alanlarında yapılacak çeşitli araştırmalarda veri toplama aracı olarak kullanılabilir.

The study has two purposes. The primary purpose of the study is to conduct the validity and reliability study of the `Creative Student Characteristics Questionnaire`. The second aim of the study is to examine the relationship between creativity and leadership characteristics of preschool children. This study was carried out to determine the validity and reliability of the ` Creative Student Characteristics Questionnaire ` and to reveal the predictive effect of the relationship between the creative thinking abilities of preschool children and their leadership characteristics. First of all, the general survey model, one of the quantitative research designs, was used to perform the validity and reliability study. Secondly, the relational survey model, one of the general survey models, was used to examine the relationship between children's creative personality and leadership characteristics with different variables. Study Group-I consists of 313 48-72 month-old children who attend pre-school institutions affiliated to the Ministry of National Education in Başakşehir district of Istanbul province in the 2020-2021 academic year and determined by simple random sampling method. Study Group-II consists of 196 48-72 month-old children who were determined to examine the relationship between the creative personality and leadership characteristics of children and their demographic features. It was determined by simple random sampling method from the pre-school institutions affiliated to the Ministry of National Education in the Başakşehir district of Istanbul in the 2020-2021 academic year. The children included in the study group are those who show normal development and do not need special education. In this study, `General Information Form`, `Creative Student Characteristics Scale` and `Early Childhood Leadership Scale` were used as data collection tools. Before the application, the necessary permission was obtained from the Social and Human Sciences Scientific Research Ethics Committee of Necmettin Erbakan University (Date:15.01.2021). Necessary permission was obtained from the Istanbul Provincial Directorate of National Education for the schools where the study will be conducted (Date:19.01.2021). The school administrators in the primary and pre-school education institutions in the Başakşehir district of Istanbul were contacted, and the appropriate times for the preschool teachers were determined and information was given about the purpose of the study and what to do within the scope of the study. As a result of the study, the internal consistency coefficients of the sub-dimensions were found to be .95 in `Creativity and Independence`, .81 in `Indiscipline`, .79 in `Perseverance`, .94 in `Problem Solving`, and .59 in `Impulsivity`. Since the internal consistency coefficient should be .70 and above in order to ensure the reliability of the measurement tool, the `Impulsivity` sub-dimension was removed from the adapted scale. The scale was completed as three sub-dimensions as a result of the analysis. Standardization of the `Creative Student Characteristics Scale` with children in different age groups can be carried out to create norms suitable for Turkish children. The Creative Student Characteristics Scale can be used as a data collection tool in various studies in the fields of creativity and art.