Osmanlı-Habsburg diplomasisi: Rudolf Schmid'in nihai raporunun Türkçeye çevirisi ve Otuz Yıl Savaşları ile ilişkisi (1629-1643)

Abstract

Bu tez, Johann Rudolf Schmid zum Schwarzenhorn?un, Habsburg Kayzerî Majesteleri?ni temsilen 1629-1643 yılları arasında İstanbul?daki elçiliği üzerine kaleme aldığı nihaî rapor odaklı Osmanlı-Avusturya diplomatik ilişkilerini ve ayrıca Otuz Yıl Savaşlarını ele almaktadır.Osmanlı payitahtında bulunmak itiyadında olan elçilerin raporları, gerek memuriyetlerindeki faaliyetleri hakkında pek mühim ve kapsamlı bilgileri de içermeleri gerekse devletlerarası diplomasinin seyrini ve devletlerin dışişlerini aydınlatıcı nitelikte olmaları sebebiyle tarih araştırmaları için vazgeçilmez konumdadırlar. Elinizdeki tez, muhteva ettiği aslına sadık kalmak çabası güdülerek Türkçeye yeni kazandırılmış olan Rudolf Schmid?in nihaî raporuyla bilhassa XVII. yüzyıl üzerinde çalışmalar yürütecek araştırmacılara bir nebze katkı sağlamak amacını taşımaktadır. Ayrıca raporun kaleme alındığı döneme denk gelen Otuz Yıl Savaşlarına Osmanlıların neden askerî müdahaleyle katılmadıkları sorusuna cevap aranmaya çalışılmaktadır.Giriş bölümünde nihaî raporun çevirisinde uygulanan metot ve problematiklerin çözümü ayrıntılı biçimde açıklanmaya çalışılmıştır. Elçinin raporunun tarihî zeminini oluşturduğundan, tezin ilk bölümünde XVII. yüzyılın ortalarına kadar tarihî vetirede Osmanlı-Habsburg Diplomasisi üzerinde durulmuştur. İkinci bölümünde Avrupa coğrafyasında geniş ölçekte tesirleri olan Otuz Yıl Savaşları gözden geçirilmiştir. Bununla birlikte tezin üçüncü bölümünü Rudolf Schmid?in biyografisi, nihaî raporunun Türkçe çevirisi ve değerlendirilmesi teşkil etmektedir. Tezde Avusturya kaynakları başta olmak üzere, Almanya ve Türkiye kaynaklarından da faydalanma yoluna gidilmiştir.

This thesis discusses the Ottoman-Austria diplomatic relations, based on the final report written up by Johann Rudolf Schmid zum Schwarzenhorn following his ambassadorship in İstanbul between 1629-1643 on behalf of the His Majesty Habsburg Kaiser, as well as the Thirty Years War.The reports of the ambassadors who stayed in the Ottoman Court, are in indispensable position for the histor studies and researches due to involving very important and comprehensive information with regards to their activities during their incumbency and sheding light on the international diplomacy, as well as foreign affairs of the countries. This thesis, which includes Rudolf Schmid?s final report that was recently introduced to Turkish with the efforts of an authentic translation, aims to provide a certain contribution to the researchers performing studies about XVII. century. Furthermore, it searches for an answer to the question of why Ottomans did not have any military intevention in the Thirty Years War, which coincides with the period the final report was put together.In prologue, it is attempted to explain the method and solution of the problematics used in the translation of the final report in details. Due to the fact that it constitutes the historical background of Ambassador?s report, the first chapter of the thesis accents on the Ottoman-Habsburg diplomacy in the historic process until the middle of the XVII. century. The second chapter reviews the Thirty Years War, which had a large influence in the geography of Europe. Lastly, the thirth chapter of the thesis constitutes the biography of Rudolf Schmid, Turkish translation of his final report and its evaluation.In this thesis, Austrian, German and Turkish resources have been utilized with Austrian resources being in particular.