Sehâvî'nin ed-Dav'ü'l-Lâmi` adlı eseri bağlamındaıx./xv. asır Kahire'sinde bilgi ve toplum

Abstract

Sehâvî'nin ed-Dav'ül-Lâmi´ adlı eseri, IX/XV. asır İslâm dünyasında ilmî çalışmalarla alakası bulunan 16.000 küsür kişinin biyografisini içermektedir. Müellif eserine ilmî çalışmalara dâhil olan, bizzat ulemâ ailelerinden birine mensup, bir ders halkasına katılmış, medrese, hankah, zaviye gibi ilim meclislerinin tertip edildiği mekanlarda ikamet eden hoca, talebe, görevli, hizmetçi, kapıcı, misafir yahut bu kimselerin ailelerinden olanları da dahil etmiştir. Eserin son cildi Sehâvî'nin bizzat ders aldığı yahut hocası İbn Hacer'den bilgilerini aldığı bin küsür hanıma ayrılmıştır. Yazar eserinde bu dönemde yaşamış bulunan özellikle siyasî elit diyebileceğimiz yönetici sınıf ile bir bağı bulunup, ilmî faaliyetlerin sürdürülebilmesi için çeşitli vakıf ve kurumlar inşa eden ve bunların sürekliliğini temin eden kimselerin hayat hikayelerine yer verir. Sosyal hayata yönelik pek çok detayı barındıran biyografilerin içinde yer aldığı eserin tezimiz açısından önemi, H.IX. / M.XV. asır Kahire'sinde ulemâ ve toplum ilişkisi bağlamında zengin malumat içermesi dolayısıyladır.

This study aims to explore relations between scholarly knowledge and society in late medieval Cairo, with special reference to al-Sakawi's bio-bibliographical encyclopedia, al-Daw al-Lami´. al-Sakhawi's work contains nearly 16.000 entries about who participated, or somehow related, with scholarly culture of 15th century Cairo. In his encyclopedia, he endeavored to collect members of ulama households, scholars, lecturers, disciples at the traditional study circles, officers of higher educational institutions, even visitors of this institutions in Cairo. al-Sakhawi's biographies also contains rich details about political elite of his time, especially those who developed relations with scholarly culture of the city and supported higher educational institutions