İbn Hallikân'ın (ö.681/1282) Vefeyâtül-A'yân adlı eserindeki siyer ve sahâbe bilgilerinin tespiti ve değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Eyyûbîler ve Memlükler Dönemi'nde yaşamış, kadı naibliği ve kâdılkudâtlık vazifesi yapmış ayrıca 'Vefeyât' alanında bir otorite ortaya koymuş olan İbn Hallikân'ın (ö. 681/1282) Vefeyâtü'l-a'yân adlı eserinde siyer rivayetlerinin ilk dönem siyer kaynaklarına göre mukayesesi yapılmıştır. Çalışmamız içerisinde İbn Hallikân'ın hayatı ve Vefeyâtü'l-a'yân'ı hakkında bazı malumatlara yer verilmiştir. Daha sonra Vefeyât'ta yer alan siyer-meğâzî bilgilerini ve sahâbe hayatlarını önem sırasına göre ve kronolojik olarak tespit etmeye çalıştık. Son bölümde ise tespit edilen bu bilgileri ilk dönem siyer kaynakları müelliflerinden İbn İshâk (ö. 151/768), Vâkıdî (ö. 207/823) ve İbn Sa'd'ın (ö. 230/845) eserleri esas alınarak genel bir değerlendirmeye tabi tutuldu.Çalışmamız İbn Hallikân'ın Vefeyâtü'l-a'yân adlı eserinde kayda değer olarak görülen siyer-meğâzî bilgilerini tespit edip merkeze alarak devrin tarih-siyer ilminin yazım anlayışına dair bize önemli değerlendirmeler yapma imkânı sunmaktadır.

In this study, a comparison of the sirah narrations in the work of Ibn Khallikan, Vefeyâtü'l-A'yân, who lived during the Ayyubids and Mamluks Period, served as regent and qadil-kudat, and also revealed an authority in the field of 'Vefeyât', with respect to the first period sirah sources. In our study Ibn Khallikan's life and some information about Vefeyâtü'l-A'yân are included. Afterwards, we tried to determine the siyer-magâzî information and the lives of the Companions in Vefeyât in order of importance and chronologically. In the last part, we made a overview based on the works of Ibn Ishaq (d. 151), Vâkıdî (d. 207) and Ibn Sa'd (d. 230), who were the authors of the first period sirah sources. Our study aimed to provide us with the opportunity to make important evaluations about the writing understanding of the history-sirah science of the period by determining and centering the siyer-megâzî information, which is seen as remarkable in Ibn Khallikan's work called Vefeyâtü'l-A'yân.