Milli Kütüphane 06 MİL YZ A 5274 numaralı Hikayat_ı Diniyye (tranksripsiyonlu metin-inceleme-sözlük-dizin)

Abstract

Üzerinde çalışılan müellifi, müstensihi bilinmeyen Hikâyât-ı Dîniyye Milli Kütüphane El Yazması ve Nadir Eserler Bölümü 06 Mil Yz A 5274 numarada kayıtlıdır. 139a/140a 18 satır, 139/b 23 satır dışında eserin tamamı 13 satır olup 140 varaktan oluşmaktadır. Eserde kıyamet alametleri, dini hikâye ve kıssalar, sekiz bölüm halinde yerin ve göğün yaratılışı mensur kaleme alınmıştır. Eser Hz Muhammed, Hz İbrâhim, Hz Alî, Hz Dâvûd, Hz Süleyman, Hz Nûh, Câbir bin Ensârî, Mansûr bin Ammâr, Cüneyd-i Bağdâdî, Hâtim-i Esam, Hârûnü'r-Reşîd, Ümmi Cafer, Cafer-i Sâdık, Mâlik bin Dînâr, Hasan-ı Basrî, Kab el-Ahbâr, Veysel Karanî, Ebû Hüreyre, Süfyân-ı Sevrî, Hz Ömer, Hz Fâtıma, Hz Hüseyin ile ilgili kıssa ve hikâyelerle insan dışı varlıkları ele alan hikâyelerden oluşmaktadır. Eserde İslam dininin kural ve kaidelerini öğretmek ve anlatmak amaç edinildiğinden dili sadedir. Bu tezde; hikâyecilik geleneği, eserin hem kıssa hem de hikâye olarak değerlendirilmesi, Hikâyât-ı Dîniyye adlı eserin transkripsiyon alfabesi ile neşri, eserin içeriği, dili, üslubu ve şekil özellikleri açısından incelenmesidir. Müellifi, müstensihi ve istinsah tarihi bilinmemesinden dolayı eserin dil özeliklerinden yola çıkılarak bir sonuca ulaşılmaya çalışılmasıdır.

Hikâyât-ı Dîniyye whose author or copyist is not known is registered on the Number 06 Mil Yz A 5274 Department of Manuscript and Rare Books of National Library. The whole work of 13 lines consists of 140 foils except the line 139a/140a 18 and 139/b 23. Signs of doom, religious stories and anecdotes, prose of creation of earth and heaven made of eight parts have been written out in the work. The work includes stories and anecdotes related to Hz. Muhammed, Hz Süleymân, Hz İbrâhim, Hz Alî, Hz Dâvûd, Hz Nûh, Câbir bin Ensârî, Mânsur bin Ammâr, Cüneyd-i Bağdâdî, Hâtim-i Esam, Hârûnu'r-Reşîd, Ümmi Cafer, Cafer-i Sâdık , Mâlik bin Dînâr, Hasan-ı Basrî, Kab el-Ahbâr, Veysel Karanî, Ebû Hüreyre, Süfyân-ı Sevrî, Hz Ömer, Hz Fâtıma, Hz Hüseyin as well as anecdotes which talk over nonhuman creatures. Language of the work is unsophisticated because it is aimed to teach and narrate the regulas and bases of the religion Islam. In this thesis, tradition of storytelling, evaluating as both anecdote and story, publishing of the work Hikâyât-ı Dîniyye with transcription alphabet have been researched in terms of features of content, language, wording and format of the work. It has been tried to make out by looking at idiomatology of the work because of not being known author, copyist and history of copying.