Yenilenebilir enerji üretiminin ekonomik büyümeye etkisi: Türkiye örneği (1990-2017)

Abstract

Enerji hem üretim hem de tüketim sürecinde çok önemli bir faktördür. Sadece ekonomik büyüme için değil, aynı zamanda sosyal, teknolojik ve çevresel konular için de kritik bir bileşendir. Son elli yılda bu alanlarda yaşanan olaylar ve gerçekler ile enerji faktörünün önemi artmış ve alternatif enerji kaynakları arayışı hızlanmıştır. Böylece sürdürülebilir büyüme hedefleri dikkate alınarak yenilenebilir enerji kaynakları daha çok tercih edilmeye başlanmalıdır. Türkiye'de 1990-2017 dönemi için yenilenebilir enerji üretiminin ekonomik büyümeye etkisini araştırmayı amaçlayan çalışmanın birinci bölümünde, enerji kavramı, enerji kaynakları, Dünya'da ve Türkiye'de enerji kullanımı ve yenilenebilir enerji üretimi ekonomik büyüme ilişkisi ele alınmıştır. İkinci bölümde teorik ve ampirik literatür taraması ile veri seti kullanılarak birim kök testleri yapılmıştır. Çalışmada, Türkiye'nin gayri safi yurtiçi hasıla, sermaye stoku, istihdam ve yenilenebilir enerji üretim verileri kullanılarak Otogressif Dağıtılmış Gecikme (ARDL) yöntemi kullanılmıştır. Bulgulara göre, sermaye stoku, istihdam ve yenilenebilir enerji üretimindeki artışlar ekonomik büyümeyi olumlu yönde etkilemektedir. Böylelikle kamunun ve özel teşebbüsün yenilenebilir enerji üretimine yatırımları tavsiye edilmektedir.

Energy is a very important factor in both production and consumption processes. It is a critical component not only for economic growth, but also for social, technological and environmental issues. With the events and facts in these areas in the last fifty years, the importance of the energy factor has increased and the search for alternative energy sources has accelerated. Thus, considering the sustainable growth targets, renewable energy sources should be preferred more. In the first part of the study that aims to investigate the effect of renewable energy production on economic growth in the 1990-2017 period, the energy concept, and resources, as well as the usage of energy in the world and Turkey, and also the relationship between economic growth and the production of sustainable energy are dealt with. In the second part, theoretical and empirical literature review and unit root tests were performed using the data set. The study has used Turkey's gross domestic product, capital stock, employment and renewable energy production data, in the ARDL method. According to the findings, increases in capital stock, employment and renewable energy production positively affect economic growth. Thus, it is recommended that the public and private enterprises invest in renewable energy generation.