Müze deneyim değerinin ziyaretçi memnuniyetine etkisinde ziyaretçi ilgileniminin rolü: Göreme Açık Hava Müzesi örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı müze deneyim değerinin ziyaretçi memnuniyeti üzerindeki etkisinde ziyaretçi ilgileniminin düzenleyici rolünün belirlenmesidir. İlgili literatür incelenmiş ve belirlenen amaç doğrultusunda kuramsal bir model oluşturulmuş ve araştırma hipotezleri geliştirilmiştir.Araştırmanın evrenini Göreme Açık Hava Müzesi'ni ziyaret etmiş yerli ve yabancı turistler oluşturmaktadır. Araştırmada yerli ziyaretçiler için tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme, yabancı ziyaretçiler için ise yargısal örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Anket formu kullanılarak Göreme Açık Hava Müzesi'ni ziyaret eden 655 yerli ve yabancı turistten veri toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile düzenleyici etki analizi gibi analiz yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda müze deneyim değerinin tüm boyutlarının (eğitim, eğlence, kaçış ve estetik) ziyaretçi memnuniyeti üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca müze deneyim değerinin eğitim, eğlence, estetik boyutlarının ziyaretçi memnuniyeti üzerindeki etkisinde ziyaretçi ilgileniminin önem ve haz ile sembol boyutlarının düzenleyici etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak, müze deneyim değerinin kaçış boyutunun ziyaretçi memnuniyeti üzerindeki etkisinde ziyaretçi ilgileniminin önem ve haz ile sembol boyutlarının düzenleyici bir etkiye sahip olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak, müze deneyim değerinin tüm boyutlarının ziyaretçi memnuniyeti üzerindeki etkisinde ziyaretçi ilgileniminin risk önemi ve hata olasılığı boyutunun düzenleyici bir etkisinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

The purpose of this research is to determine the moderator role of visitor involvement in the effect of experience value of museum on visitor satisfaction. The relevant literature was examined and a theoretical model was created in line with the determined purpose and research hypotheses were developed. The population of the research consists of domestic and foreign tourists who have visited Göreme Open Air Museum. Convenience sampling method, which is one of the non-random sampling methods, was used for domestic visitors and judgement sampling method was used for foreign visitors in the research. Data was collected from 655 domestic and foreign tourists visiting Göreme Open Air Museum by using the questionnaire form. In the analysis of the data, analysis methods such as descriptive statistics, explanatory and confirmatory factor analysis and regulatory impact analysis were used. As a result of the research, it was determined that all dimensions of museum experience value (education, entertainment, escape and aesthetics) had a positive and significant effect on visitor satisfaction. Moreover, it was concluded that the importance and pleasure, and symbol dimensions of visitor involvement had a moderator effect in the impact of the education, entertainment, aesthetic dimensions of the museum experience value on visitor satisfaction. However, it was concluded that the importance and pleasure, and symbol dimensions of visitor involvement did not have a moderator effect in the impact of the the escape dimension of the museum experience value on visitor satisfaction. Finally, it was also concluded that the risk importance and risk probability dimension of visitor involvement did not have a moderator effect in the impact of all dimensions of museum experience value on visitor satisfaction.