Post-kolonyal, Marksist, yapısökümcü ve feminist bir düşünür: Gayatri Chakravorty Spivak

Abstract

Gayatri Chakravorty Spivak, sömürgecilik ve cinsiyetçilikle ilgili çeşitli analizler yaparak bu sorunlarla ilgili çözüm önerileri sunmaya çalışmıştır. Bunu yaparken geçmişten günümüze sömürgeciliğin ve cinsiyetçiliğin aldığı farklı biçimleri, dönemsel bağlamları göz önünde bulundurarak irdelemektedir. Yaptığı analizlerde Marksizm'den, feminizmden ve yapısökümden önemli ölçüde faydalanmıştır. Fakat Marksizm'e ve feminizme de eleştirel bir tutumla bunlar içinde var olan sorunları irdeleyip daha uygun bir Marksizm ve feminizm ortaya koymayı amaçlamıştır. Her türlü analizinde ve eleştirisinde yapısökümcü yöntem ve tutumdan vazgeçmeyen Spivak, bu analiz türünün kapsamını daha da genişleterek ve yapısökümü de eleştiri süzgecinden geçirerek kendi yapısöküm anlayışını ortaya koyma çabası sergilemiştir. Böylece öteki hâline getirilmiş, sömürülmüş ve sömürülmekte olan insanların durumlarını tespit edip onların sorunlarına çözüm arayışı içinde olmuştur. Özellikle Üçüncü Dünya kadını, onun en temel irdeleme konusudur.Spivak'ın çözüm önerileri ve yöntemi, her zaman özcülükten kaçınmanın vurgusu olan yapısökümcü tutumla hareket etmiştir. Böylesi bir tutumla insanlarda zihinsel bir değişim ve dönüşüm sağlayacak bir eğitim programı kurmayı amaçlar. Bu doğrultuda o, hayal gücünü eğitmeye, insanların arzularını yeniden düzenlemeye, sorumluluğa dayalı bir etik geliştirmeye çalışmış ve tüm bunlar için de eğitilecek kişilerle doğrudan ilişkiler kurarak, onlardan öğrenerek onları eğitme çabası içine girmiştir. Bunu yapabilmek için de edebi analizi, disiplinler-arası bir tutumu, karşılaştırmalı edebiyat ve dil çalışmalarını devreye sokmaktadır. Bunlar vasıtasıyla ötekileştirmenin, ayrımcılığın, sömürülmenin, cinsiyetçiliğin karşısında durabilecek zihinlere demokrasi alışkanlığı kazandırmayı ve ezilenlerin sesini duyurabilmeyi kamusal alana taşımayı amaç edinmiştir. Dolayısıyla yaptığı analizler ve felsefi düşüncelerinin pratikte faydalı sonuçlar verebilmesi ve aynı zamanda bir entelektüel olarak sorumluluğunu yerine getirebilmek için Spivak, aktivist kişiliğiyle her zaman sahada olmuştur.Çalışmamızın giriş kısmı Spivak ve onun felsefesi ile ilgili genel bilgileri içermektedir. Birinci bölümde Spivak'ın çeşitli analizleri, değerlendirmeleri, eleştirileri ve düşünce sisteminin temel kavramlarının detaylı açıklamaları yer almaktadır. İkinci bölümde ise temel yöntemi, yaptığı faaliyetler ve çözüm önerileri bulunmaktadır. Ayrıca yine ikinci bölümde Spivak'ın düşüncelerine yönelik belli başlı eleştirel yaklaşımlara yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Sömürgecilik, Marksizm, Feminizm, Yapısöküm, Eğitim, Etik, Disiplinler-arasılık, Karşılaştırmalı Edebiyat

Gayatri Chakravorty Spivak has tried to offer solutions to colonialism and sexism problems by making various analyzes on them. In doing so, she examines the different forms of colonialism and sexism from the past to the present, taking into account the periodic contexts. She has benefited significantly from Marxism, feminism, and deconstruction in her analyzes. However, she also has aimed to put forward a more appropriate Marxism and feminism by examining the problems that exist within them with a critical attitude towards Marxism and feminism. Spivak, who does not give up the deconstructionist method and attitude in all kinds of her own analysis and criticism, has made an effort to present her own understanding of deconstruction by further expanding the scope of this analysis type and bypassing deconstruction through the filter of criticism, too. Thus, she has sought solutions to the problems of people who were transformed into the other, exploited and being exploited by identifying their situation. Especially, Third World woman is her most fundamental subject of study.Spivak's solution suggestions and method have always acted with a deconstructionist attitude, which is an emphasis on avoiding essentialism. With such an attitude, she aims to establish an education program that will provide mental change and transformation in humans. In this direction, she tried to train the imagination, rearrange people's desires, develop ethics based on responsibility, and for all these, she made an effort to educate them by establishing direct relationships with the people to be trained, learning from them. To do this, she enables literary analysis, an interdisciplinary attitude, comparative literature, and language studies. Through these, she aims to bring the habit of democracy to the minds that can stand against othering, discrimination, exploitation, and sexism and to bring the voices of the oppressed to the public sphere. Therefore, Spivak has always been on the field with her activist personality in order to ensure that her analysis and philosophical ideas can yield useful results in practice and at the same time fulfill her responsibility as an intellectual.The introduction part of our study contains general information about Spivak and her philosophy. The first part includes Spivak's various analyses, evaluations, criticisms, and detailed explanations of the basic concepts of her thinking system. In the second part, there are her basic method, activities, and solution suggestions. Also, the second part includes certain critical approaches to Spivak's thoughts.Key Words: Colonialism, Marxism, Feminism, Deconstruction, Education, Ethics, Interdisciplinarity, Comparative Literature