Psikolojik sermaye bağlamında duyguların motivasyon üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırma sınıf öğretmenlerinin duygular, iş motivasyonu ve psikolojik sermaye davranışlarının çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını ve bu davranışlar arasındaki ilişkilerin ortaya çıkarılmasını amaçlamaktadır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli ile dizayn edilmiştir. Araştırmanın verileri Antalya'da görev yapan sınıf öğretmenlerinden toplanmıştır. Araştırma grubu seçkisiz olmayan yöntemlerden uygun örnekleme yöntemi ile oluşturulmuştur. Araştırmanın ilk aşamasında söz konusu duygular, iş motivasyonu ve psikolojik sermaye alt ölçeklerinden elde edilen puanlar betimsel istatistikler çerçevesinde incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda sınıf öğretmenlerinin duygular alt ölçeğine ait pozitif duygusallık puanlarının yüksek, negatif duygular puanlarının ise nispeten düşük, psikolojik sermaye ve iş motivasyonu alt ölçeklerine ait puanların ise yüksek olduğu gözlenmiştir. Araştırmanın bir sonraki aşamasında duygular, iş motivasyonu ve psikolojik sermaye alt ölçeklerine ait puanlar cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, kıdem ve medeni durum değişkenlerinin alt düzeylerince incelenmiştir. Karşılaştırmalarda kullanılacak analizler belirlenirken gruplara ait puanların normal dağılım özelliği taşıyıp taşımadığı incelenmiştir. Tüm alt grupları normal dağılan ve grup sayısı iki olan değişkenlere bağımsız gruplar t test, ikiden fazla alt grup olması durumunda ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Alt gruplarında normal dağılım özelliği göstermeyen değişkenlerde ise grup sayısı iki olma durumunda Mann-Whitney U, alt grup sayısı ikiden fazla olması durumunda ise Kruskal-Wallis testi uygulanmıştır. İkiden fazla grup sayısı olan değişkenlerin anlamlı çıkması durumunda ise çoklu karşılaştırma testleri uygulanmıştır. Analizler neticesinde cinsiyet, yaş, kıdem ve medeni durum değişken alt gruplarının duygular, iş motivasyonu ve psikolojik sermaye alt ölçek puanlarının farklılık göstermediği ancak eğitim durumu değişkenin negatif duygular, umut ve iyimserlik alt ölçeklerinde farklılaştıkları sonucu bulunmuştur. Araştırmada yer alan alt ölçekler arası korelasyonlar Pearson korelasyon katsayısı ile incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda aynı ölçek içerisinde yer alan alt ölçeklerin birbiri ile oldukça iyi düzeyde ilişkiler gösterdiği gözlenmiştir. Diğer ilişkiler incelendiğinde özellikle pozitif duygusallık alt ölçeği ile motive edici faktörlerin iyi ve motive edici faktörler ile özyeterlilik, umut ve dayanıklılık arasında orta düzeyde ilişki olduğu bulunmuştur. Araştırmanın son aşamasında ise duyguların bağımsız değişken, iş motivasyonunun bağımlı değişken ve psikolojik sermayenin ise aracı değişken rolünde olduğu model test edilmiştir. Aracı değişken analizi sonuçları duyguların psikolojik sermaye aracılığıyla iş motivasyonunu etkilediği ancak aracılığın kısmi olduğunu göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Duygular, Pozitif Duygusallık, Negatif Duygusallık, Motivasyon, Psikolojik Sermaye

The purpose of this study is to reveal whether classroom teachers' emotions, work motivation and psychological capital behaviors differ in terms of various variables and the relationships between these behaviors. The research was designed with relational scanning model which is one of the quantitative research methods. The research data were collected from primary school teachers working in Antalya. The research group was formed by the appropriate sampling method from non-random methods. In the first stage of the study, the scores obtained from the aforementioned emotions, work motivation and psychological capital subscales were analyzed within the framework of descriptive statistics. As a result of the study, it was observed that the positive emotionality scores of the emotions subscale of the primary school teachers were high, the negative emotion scores were relatively low, and the scores of the psychological capital and work motivation subscales were high. In the next stage of the study, the scores of emotions, work motivation and psychological capital subscales were examined by the lower levels of the variables of gender, age, education level, seniority and marital status. While determining the analyzes to be used in comparisons, it was examined whether the scores of the groups had normal distribution characteristics. Independent groups t-test was applied to variables with normal distribution of all subgroups and two groups, and one-way analysis of variance (ANOVA) was applied in case of more than two subgroups. If variables with more than two groups were found to be significant, multiple comparison tests were applied. As a result of the analysis, it was found that the emotions, work motivation and psychological capital subscale scores of the sub-groups of gender, age, seniority, and marital status did not differ, but the education status variable differed in the negative emotions, hope and optimism subscales. Correlations between subscales in the study were analyzed with the Pearson correlation coefficient. As a result of the analysis, it was observed that the sub-scales within the same scale showed quite well with each other. When other relationships were examined, it was found that especially positive emotionality subscale and motivating factors were moderately correlated between good and motivating factors and self-efficacy, hope and resilience. At the last stage of the study, the model was tested in which emotions were the independent variables, work motivation as the dependent variable and psychological capital as mediators. Analysis of mediator variables showed that emotions affect work motivation through psychological capital, but mediation is partial.Keywords: Emotions, Positive Affectivity, Negative Affectivity, Motivation, Psychological Capital