Nedensellik bağlamında Arap dili belagatının doğuşu ve gelişimi

Abstract

Bu çalışmada, Arap dili ve belâgat ilminin oluşumu ve gelişimindeki süreçler, sebep-sonuç bağlamında ele alınmıştır. Giriş bölümünde araştırmanın konusu, amacı ve metodunun yanı sıra Arap Yarımadası'nın coğrafi, sosyo kültürel vs. yapısına değinilmektedir. Birinci bölümde Arap dilinin tarihinin geçmişine temas edilmektedir. Yanı sıra Arapların kendi içinde ve diğer milletlerle dil, kültür vs. etkileşimleri ele alınmakta ve Arapların yabancı kültürlerin etkisinden nasıl korundukları anlatılmaktadır. Sonra Hicâz Araplarının merkezî Arapçayı korumalarına dikkat çekilmektedir. Devamında, Arap Yarımadası'nın doğal yapısının, Arap dil melekesinin gelişimindeki etkisine de değinilmektedir. Daha sonra, Arap cahiliye toplumunun harikulade zevk düzeyinde olan gelişmiş söz sanatlarının yapısı ve arkasındaki faktörler ele alınmaktadır. Ardından Kur'ân-ı Kerîm'in nüzulü ile birlikte yeni bir döneme girildiğine ve Kur'ân'daki belâgat sanatına dikkat çekilerek Kuran'ın mucizevi belâgatinin ne olduğu teşhis edilmeğe çalışılmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde, Kur'ân'ın nüzulü zamanlarından sonra edebi bir zevk halinde olan Arap belâgat melekesinin tespit ve telif edildiği dönem ele alınmıştır. Burada ilk olarak belâgat ilminin telif edilmesine amil olan, birçok neden zikredilmektedir. Ancak telifteki temel sebebin Kuran'ın edebi mucizeliğinin bariz bir şekilde ortaya konulmak istenmesi olduğuna dikkat çekilmiştir. Yine Belâgat ilminin müstakilleşme sürecinde diğer bilimlerden ayrılış merhaleleri sebep sonuç bağlamında analiz edilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise, belâgat ilminde şerh, haşiye, teshil gibi çalışmalar dönemi, sebep sonuç bağlamında ele alınmıştır. Bu kısımda, XIX. yüzyıldan günümüze kadar belâgat ilminin yeni gelişimine ve yeni yönelişlere dikkat çekilmiştir. Çalışma boyunca Arap dili belâgatının oluşum ve gelişim süreci içinde her merhalede sebep sonuç ilişkisi ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: Belâgat Tarihi, Fıtrî Belâgat, Belâğî İ'câz, Belâğî Gelişim, Arap Dil Melekesi

In this study, the formation and development of the Arabic language and the science of rhetoric were discussed in the context of cause and effect. In the introduction, besides the subject, purpose, and method of the research, geographical, socio-cultural, etc. of the Arabian Peninsula. the structure was mentioned.In the first chapter, the history of the Arabic language was touched upon. In addition, the language, culture, etc., among the Arabs themselves and with other nations. interactions were discussed and how the Arabs are protected from the influence of foreign cultures was explained. Then attention was drawn to the fact that the Arabs of the Hijaz preserved the central Arabic. In the following, the effect of the natural structure of the Arabian Peninsula on the development of the Arabic language faculty was also mentioned. Next, the structure of the sophisticated rhetoric of the Arab jahiliyyah society and the factors behind it were discussed. Then, with the revelation of the Qur'an, a new era has been entered and attention was drawn to the art of eloquence in the Qur'an, and the miraculous rhetoric of the Qur'an was tried to be identified.In the second part of the study, the period in which the Arabic rhetoric faculties, which was a literary pleasure after the revelation of the Qur'an, were identified and compiled, were discussed. Here, first of all, many reasons that contributed to the compilation of the science of rhetoric were mentioned. However, it was pointed out that the main reason for the copyright is to reveal the literary miraculousness of the Qur'an. Again, the stages of separation from other sciences in the detachment process of the science of rhetoric were analyzed in the context of cause and effect.In the third and last chapter, the period of studies such as commentary, annotation, and teshil in the science of rhetoric was discussed in the context of cause and effect. In this part, XIX. Attention was drawn to the new development and new orientations of the science of rhetoric from the 19th century to the present. Throughout the study, the cause and effect relationship was revealed at every stage in the formation and development process of Arabic language rhetoric.Keywords: The History of Rhetoric, The Nature of Rhetoric, The Laconic of Rhetoric, The Development of Rhetoric, Arabic Langage Skill.