Gündelik hayat, bireysel kimlik ve din: Türkiye'de başörtüsünü çıkaran kadınlar örneği

Abstract

Başörtüsünün sembolik hüviyeti, politik ve kültürel bağlamlarda bünyesinde daima bir yaşam biçimini barındırmaktadır. Bu çerçevede sosyal bilimler için önemli bir tartışma konusu olarak dikkat çekmektedir. Türkiye'de başörtüsünü çıkarma deneyimini fenomenolojik bir durum çalışması temelinde ele alan bu araştırmada; başörtüsünü çıkarma fenomeninin nasıl deneyimlenip algılandığı, alınan tepkilerin nasıl değerlendirildiği, gündelik hayat politikalarına ve dolayısıyla bireysel-kimliğe bakan yönü, yaşamöyküsündeki yeri, post-modern yaşam dünyasında din ile nasıl bir ilişki biçimine tekabül ettiği başlıca ilgi alanlarımızı oluşturmaktadır. Araştırmada derinlemesine görüşmelerin transkripsiyonu esas veri kaynağı olarak kullanılmakta, anlatı, doküman incelemesi ve siber etnografik gözlemden yaşanan deneyimin özünü anlayabilmek adına faydalanılmaktadır. Sosyal medya üzerinden yapılan yazılı-görsel doküman incelemeleri ve gözlemler, görüşme protokolünü ön izlemek için yapılan pilot görüşmeler; çalışmanın ana tasarımını bireyler arasındaki etkileşimin merkezi konumda yer aldığı bir toplum anlayışı çerçevesine yerleştirmekte, bunun zemini olarak gündelik hayat etkileşimci bir bağlamda ele alınmaktadır. Netice itibariyle bireysel deneyimlerden hareketle bir inşa sürecinin yaşandığı ve arzunun meşrulaştırma unsuru olarak ön plana çıktığı görülmektedir.

The symbolic identity of the headscarf always includes a lifestyle in political and cultural contexts. This context draws attention as an essential discussion topic for social sciences. This research, which deals with the experience of removing the headscarf in Turkey based on a phenomenological case study; our main areas of interest are how the phenomenon of taking off the headscarf is experienced and perceived, how the reactions are evaluated, its aspect that looks at everyday life politics and therefore self-identity, its place in life story, and how it corresponds to religion in the post-modern world of life. In the research, in-depth interviews are transcribed as the primary data source, and narrative, document analysis and cyber-ethnographic observation are used to understand the essence of the experience. Written-visual document reviews and observations on social media, pilot interviews to preview the interview protocol; it places the main design of the study within the framework of an understanding of society in which the interaction between individuals is central, and as the basis for this, everyday life is handled in an interactionist context. As a result, it is seen that there is a construction process based on individual experiences, and desire comes to the fore as an element of legitimacy.