Türkiye'nin dış ticaretinde ithal girdi bağımlılığı

Abstract

Son yıllarda gelişen teknoloji ve lojistik sistemlerine bağlı olarak üretim merkez ve yöntemlerinin gelişmesi, mesafelerin kısalarak hammadde, ara malı ve yatırım mallarının ülkeler arası düşük maliyetle hızlı taşınabilmesi, ülkelerin karşılıklı olarak tarife oranlarını azaltmaları gibi nedenlerden dolayı ülkelerin ticaretleri birbirlerine giderek bağımlı hale gelmiştir. Tüm bunlar ülkelerin üretim yapılarında önemli değişiklik meydana getirmiştir. Bu durumun sonucu olarak Türkiye'nin dahil olduğu gelişmekte olan ülkeler üretim ve ihracat için ithal girdilere bağımlı hale gelmiştir. Türkiye'de ithalatın mal gruplarına göre dağılımı incelendiğinde çok büyük bir kısmının ara malı ithalatından oluşması bu tespiti destekler niteliktedir. Bu çalışma Girdi-Çıktı analizi yöntemi kullanılarak sektörel bazda Türkiye'de dış ticaretinin ithalata bağımlılık derecesinin ölçmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından hazırlanan 2012 yılı Girdi-Çıktı tablosundan faydalanılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre ithalatta geriye bağlantı etkisi en yüksek ilk üç sektör` kok ve rafine petrol ürünleri`, `motorlu kara taşıtları, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork)`,` kimyasal ve kimyasal ürünler`dir. İthalatta ileriye bağlantı etkisi en yüksek ilk üç sektör ise `madencilik ve taşocakçılığı`, `kimyasallar ve kimyasal ürünler`, `kok ve rafine petrol ürünleri`dir.

Trade between countries has become increasingly interdependent due to reasons such as the development of production centers and methods depending on the developing technology and logistics systems in recent years, by shortening the distances that international raw materials intermediate goods and investment goods can be transported at low cost and reduce their mutual tariff rates. All these have brought about changes in the production structures of the countries. As a result of this situation, developing countries including Turkey have become dependent on imported inputs for production and export. When the distribution of imports in Turkey according to the goods groups is examined, the fact that a large part of them consists of imports of intermediate goods supports this determination. In the study, the 2012 Input-Output table prepared by the Turkish Statistical Institute (TUIK) was used. According to the results obtained, the top three sectors with the highest backward linkage effect in imports are `coke and refined petroleum products`, `motor vehicles, trailers (trailer) and semi-trailers (semi-trailer)`, `chemical and chemical products`. The top three sectors with the highest forward linkage effect in imports are `mining and quarrying`, `chemicals and chemical products`, `coke and refined petroleum products`.