Mobil telefon yoksunluğu korkusu (nomofobi) öncülleri üzerine bir araştırma

Abstract

Nomofobi, İngilizce Nomophobia (No Mobile Phobia) kelimesinden gelmektedir ve psikoloji alanında bireyin akıllı telefonlardan veya cihazlardan yoksun kaldığında ya da bu cihazlar üzerinden iletişim kuramadığında istemsiz korku, stres, gerginlik gibi duygu durumlarının meydana gelmesi şeklinde tanımlanabilir. Her ne kadar nomofobiye yönelik araştırmalar son beş yılda hızla artmış olsa da bireylerde nomofobi oluşumuna etki eden davranışsal faktörler hakkında çok az şey bilinmektedir. Bu nedenle, bu tez çalışması Türkiye'de akıllı telefon kullanıcıları arasında işlevsel kullanımın (Processing Use) ve sosyal kullanımın (Social Use), nomofobi arasındaki ilişkileri araştırmıştır. Çalışma kapsamında 396 akıllı telefon kullanıcısının nomofobi düzeyleri, demografik özellikleri ve kişilik özellikleri ile ilgili veriler toplanmıştır. Sonuçlar, örneklemdeki akıllı telefon kullanıcılarının sosyal kullanımın faydacıl motivasyonu (Utilitarian Motivation) ve hazsal motivasyonu (Hedonic Motivation) üzerinde olumlu bir etkisi olmadığını göstermektedir. Fakat sosyal motivasyonun (Social Motivation) sosyal kullanım (Social Use) üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Faydacıl motivasyonu) ve sosyal motivasyonun, işlevsel kullanım üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Fakat hazsal motivasyonun, işlevsel kullanım üzerinde olumlu bir etkisi yoktur denilebilir. Faydacıl motivasyonu, sosyal motivasyon ve hazsal motivasyonunun nomofobi üzerinde olumlu bir etkisi vardır. İşlevsel kullanımın nomofobi üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Sosyal kullanımınnomofobi üzerinde olumlu bir etkisi yoktur.Anahtar Kelimeler: Nomofobi, Akıllı Telefon Bağımlılığı, Sosyal Kullanım, İşlevsel Kullanım (Processing Use), Motivasyon Türleri, Smart PLS Analiz Yöntemi

Nomophobia is the abbreviation of `No Mobile Phobia` and can be defined in the field of psychology as the occurrence of psychological factors such as involuntary fear, stress, tension, experienced by the individual when he is deprived of smartphones or devices or when he cannot communicate through these devices. Although research on nomophobia has increased rapidly in the last five years, little is known about the behavioral factors that affect the formation of nomophobia inindividuals. Therefore, this thesis study investigated the relationships between functional use of nomophobia and social use, both smart phone use and nomophobia users in Turkey. Within the scope of the study, data on nomophobia levels, demographic characteristics and personality traits of 396 smartphone users were collected. The results show that thecandidates who are smartphone users in the sample have a positive effect of Social Use on Utility, Social and Hedonic motivation. Social Use has no positive effect on Utility, Social and Hedonic motivation. Functional Use has a positive effect on Utility, Social and Hedonic motivation. Social Use has no positive effect on Utility, Social and Hedonicmotivation. Nomophobia has a positive effect on Utility, Social and Hedonic motivation. Nomophobia Utility, Social and Hedonic have a positive effect on motivation. Functional Use has a positive effect on Nomophobia. Social Use has no positive effect on Nomophobia.Keywords: Nomophobia, Smartphone addiction, Social use, Functional use, Types of motivation, Smart PLS analysis method