Türkiye-İran dış ticaretinin girdi-çıktı modeliyle araştırılması

Abstract

Ulusal kalkınma ile planlama arasında yakın bir ilişki vardır. Kalkınmanın temeli az gelişmişliği ortadan kaldırmaktır. Bu doğrultuda kıt kaynakları etkin bir şekilde kullanmak için bir plana ihtiyaç vardır. Ekonomik planlamanın en sık kullanıldığı ülkeler gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerdir. Bu ülkeler, ekonomik ve sosyal yapılarında gerekli değişiklikleri yaparak daha yüksek bir kalkınma düzeyine ulaşmak ve kendileriyle gelişmiş ülkeler arasındaki farkı kapatmak gayreti içerisindedir. Gelişmiş ülkelerde planlama faaliyetleri genellikle ekonominin döngüsel etkilerini ortadan kaldırmakla sınırlıdır.Ulusal, bölgesel ve alt bölgesel planlama uygulamalarında ekonomik yapının belirlenmesi, iç ve dış ekonomik ilişkilerin yönünü ve miktarını bilmek, hedeflerin belirlenmesinde, kararların alınmasında ve tahminlerin yapılmasında çok önemlidir. Bu doğrultuda, ekonomik analizde önemli bir araç ve yaygın olarak kullanılan modellerden biri Girdi-Çıktı Modeli'dir.Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye ve İran'ın ekonomik yapısını literatürde yapılmış çalışmalardan elde edilen girdi ve çıktı tablolarını kullanarak analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda ülkelerin ekonomik yapıları, ilgili sektör bazında yapılmış analizler vasıtasıyla değerlendirilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Ekonomi, Ticaret, Kalkınma, Planlama, Girdi-Çıktı Modeli.

There is a close relationship between national development and planning. The basis of development is to eliminate underdevelopment. In this direction, a plan is needed to use scarce resources effectively. The countries where economic planning is most frequently used are underdeveloped and developing countries. These countries are in an effort to reach a higher level of development by making the necessary changes in their economic and social structures and closing the gap between them and the developed countries. In developed countries, planning activities are generally limited to eliminating the cyclical effects of the economy.In national, regional and sub-regional planning applications, it is very important to determine the economic structure, to know the direction and amount of domestic and foreign economic relations, in determining targets, making decisions and making forecasts. In this direction, an important tool in economic analysis and one of the widely used models is the Input-Output Model.The main purpose of this study is to analyze the economic structure of Turkey and Iran using the input and output tables obtained from the studies in the literature. For this purpose, the economic structures of the countries were tried to be evaluated through analyzes made based on the the relevant sector.Key Words: Economy, Trade, Development, Planning, Input-Output model.