Bir Rumeli âyanı: Sirozlu (Serezli) İsmail Bey

Abstract

Köprülü Mehmet Paşa'nın damadı Hacı Siyavuş Paşa'nın soyundan gelenSirozlu İsmail Bey, diplomasinden anlayan ve siyaseti iyi kullanan, sultana sadakat vebağlılığı ile öne çıkan Rumeli âyanlarından biridir. Siroz kazası âyanı olabilmek içincivardaki diğer âyanlarla güç mücadelelerine girişmiştir. Malikâne usulüyle işletilenmukataaları iltizama alarak vergi tahsildarlığı yapmıştır. Bizzat maiyetindekiaskerlerle 1768-1774, 1787-1792 ve 1806-1812 yıllarında Ruslara karşı yapılansavaşlara katılmıştır. Bir dönem `Dağlı` olarak adlandırılan eşkıyaların isyanlarınıbastırmaya görevlendirilmiştir. Ayrıca İstanbul'un ve ordunun iaşesinin temini içinmubayaacılık görevine getirilmiştir. İstanbul ile taşra arasında bir köprü vazifesigörmüştür. Diğer taraftan 1808 yılında Sened-i İttifak metnini imzalamış ve sultan ileâyanlar arasındaki antlaşmada yer almıştır. Bir kazanın hâkimliğinden zamanlagünümüzde üç ülkenin sınırlarında yer alan 22 kazanın idarecisi haline gelmiştir.Arkasında savaşlara katılarak yaptığı askerî ünü ve iltizam sektöründe yer alarakedindiği ekonomik gücü ailesine `Sirozî-Serezli` hanedanı adıyla miras olarakbırakmıştır. Nihayetinde Sirozlu İsmail Bey'den sonra hanedanın başına oğlu SirozluYusuf Paşa geçmiş ve bugün soyları hâlâ devam etmektedir.Anahtar Kelimeler: Sirozlu İsmail Bey, Âyan, Siyavuş Paşa, İltizam.

Ismail Bey of Serres, who is a descendant of Hacı Siyavuş Pasha, the son-in-law ofKöprülü Mehmet Pasha, is one of the Rumelian notables, who understans diplomacy anduses politics well, and stands out with his loyalty and devotion to the sultan. He engaged inpower struggles with other notables in the vicinity in order to become the âyan of the Serreskaza. He was a tax collector by taking the mukataas, which were operated by the malikanemethod, to iltizam. He personally participated in the wars against the Russians in 1768-1774,1787-1792 and 1806-1812 with the soldiers in his retinue. He was assigned to suppress therevolts of the bandits called `Mountaineers` for a while. In addition, he was appointed as a`mubayaacı` for the supply of Istanbul and the army. It served as a bridge between theIstanbul and countryside. On the other hand, he signed the `Sened-i İttifak` text in 1808 andtook part in the treaty between the sultan and notables. From being a judge of one county,he became the administrator of 22 districts located in the borders of three countries today.He left behind his military reputation by participating in the wars and the economic powerhe gained by taking part in the agricultural sector as a legacy to his family under the nameof `Sirozî-Serezli` dynasty. In the end, after Ismail Bey of Serres, his son Yusuf Pasha ofSerres became the head of the dynasty and their descendants still continue today.Keywords: Ismail Bey of Serres, Âyan, Siyavus Pasha, Iltizam.