Kalıcı mıknatıslı senkron motorlarda alan yönlendirmeli kontrol modellerinin karşılaştırılması

Abstract

Kalıcı mıknatıslı senkron motorlar (KMSM) basit yapıları, kontrol kolaylığı, yüksek verimliliği ve iyi dinamik tepkiye sahip olmaları nedeniyle endüstride daha çok tercih edilmeye başlanmıştır. Böylelikle KMSM'nin kontrol yöntemleriyle ilgili çalışmalar son yirmi yıl içinde artmıştır. Skaler ve vektörel kontrol yöntemleri, bu motor tipinde kullanılan kontrol yöntemlerinden başlıcalarıdır. Vektörel kontrol yönteminin çok kullanılan modelleri ise alan yönlendirmeli kontrol (FOC) ve doğrudan moment kontrol (DTC) yöntemleridir. Vektörel kontrol yöntemlerinin en yaygın tercih edileni, alan yönlendirmeli kontrol yöntemi ile stator akımı, biri akıyı sağlayan diğeri moment üreten birbirinden farklı iki akım bileşenine ayrılabilmektedir. Bu ayrım sayesinde manyetik akı ve moment kontrolünün birbirinden bağımsız yapılmasını sağlayarak kontrol karakteristiğinin doğrusal olması sağlanmaktadır. Doğrudan moment kontrolün çalışma prensibi ise, stator akısı, referans ve gerçek moment değerleri arasındaki hataya dayalı uygun anahtarlama tablosundan uygun gerilim vektörlerini seçmektir. Bu tez çalışmasında, kalıcı mıknatıslı senkron motorun yapısı, çeşitleri ve kontrol stratejileri incelenmiştir. Kalıcı mıknatıslı senkron motorun matematiksel modelleri oluşturulup alan yönlendirmeli kontrol ve doğrudan moment kontrol yöntemleri ayrıntılı incelenmiştir. MATLAB/SIMULINK programında kalıcı mıknatıslı senkron motorun alan yönlendirmeli kontrol yöntemine ait üç devre modeli üzerinde otomatik ayar PI kontrolörü, hız kontrolü ve akı zayıflatma kontrolünün simülasyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir.

Permanent magnet synchronous motors (PMSM) are becoming more preferred in the industry due to their simple structure, ease of control, high efficiency and good dynamic response. Thus, the studies on KMSM's control methods have increased in the last twenty years. Scalar and vector control methods are the main control methods used for this motor type. The most widely used models of the vector control methods are field oriented control method (FOC) and direct moment control (DTC) method. The most common preferred of vector control methods is the field-directed control method, whereby the stator current can be divided into two different current components, one providing the flux and the other producing the moment. This distinction ensures that magnetic flux and moment control are independent of each other, thus ensuring that the control characteristic is linear. The working principle of direct torque control is to select suitable voltage vectors from the appropriate switching table based on the error between the stator flux, reference and actual torque values. In this thesis, the structure, types and control strategies of the permanent magnet synchronous motor are examined. Mathematical models of permanent magnet synchronous motor were created and field oriented control and direct moment control methods were examined in detail. In the MATLAB/SIMULINK program, simulation studies of FOC control, auto-tuning PI controller, speed control and flux weakining control were carried out on three circuit models belonging to field oriented control method of permanent magnet synchronous motor.