Türkiye'de gelir dağılımında adalet 2000-2018

Abstract

Küreselleşme ile birlikte dünyanın karşı karşıya olduğu önemli ekonomik ve sosyal sorunlardan biri de gelir dağılımı sorunudur. Gelir dağılımı sorunu günümüzde pek çok ülkenin ortak sorunudur. Özellikle 20. Yy.'ın ikinci yarısından itibaren hız kazanan küreselleşme süreci, beraberinde bir takım sorunları da yaratmıştır. Gelir dağılımı adaleti, işsizlik ve yoksulluk konularında derinleşmeye yol açtığı ise aşikârdır. 2. Dünya Savaşı sonrasında ABD hegemonyasında gelişen dünya ekonomisi ülkeler arasında entegrasyonu sağlamak ve bu dönem içerisinde SSCB.'nin yalnızlaştırılması için sosyal politika yönlü harcamalara önem verilmiş olsa da 1980 sonrasında Türkiye de ve dünya da küreselleşme süreci büyük bir hız kazanmış ve günümüzde bunun etkisi her sektörde hala devam etmektedir. Bu bağlamda daha çok sermaye yanlısı ekonomi politikaları, sosyal refah politikalarından vazgeçilmesi, neo-liberal iktisat politikaları, kamu harcamalarının azaltılmasını öngören vb. piyasa öncülü ekonomi politikaları benimsenmiştir. Bunun yanı sıra ülkemiz ve dünyada yaratılan servetten farklı gelir gruplarının elde ettikleri gelirlerin birbirlerine oranı farklılaşmakta ve en üst gelir grubu ile en alt gelir grubu arasındaki uçurumu daha da derinleştirip çıkmaza sürüklenen gelir eşitsizliği sorun haline gelmiştir. Ekonomik etkisinin yanı sıra aşırı eşitsizliğin demokratik otorite ile tutarlılığına ilişkin sorularla vurgulanan çalışma ve yeniliğin olumlu teşviklerle ödüllendirilmesi gerektiği bir gerçektir. Yoksulluk ile birlikte sağlık, eğitim, siyasi, ekonomik istikrarsızlığa neden olmaktadır. Sonuç olarak kamu yatırımlarını azaltmak, gerekli sürdürülebilir para ve maliye politikasının olmaması büyük şoklar yaşandığında uyum sağlamak için gereken müdahale araçlarına erişimi engellemek, OECD ülkelerinde 1980'lerin ortaları ile 2000'lerin sonları arasında hane halkı harcanabilir gelirindeki artışlar, kişi başına düşen GSYH'deki kazançlarla paralel olamadı. Bu fark özellikle düşük ve orta gelirli hanelerde önemliydi. Eşitsizliğin, büyümenin sonucu kaynaklandığı öngörülmüştür. Son otuz yılda OECD ülkelerinin ve Türkiye' de gelir eşitsizliğinin arttığını ve bu eğilimin gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde baş göstermesi büyüme için eşitsizliği kabullenilme gibi algılanmaktadır. Bu çalışma, gelir dağılımının farklı noktalarında gerçekleşen ekonomi politikalarına odaklanarak, gelir eşitsizliğindeki temel sorunları özetlemeyi ve çözüm için gerekli politika önerilerini sunmayı amaçlamaktadır.

One of the important economic and social problems facing the world with globalization is the problem of income distribution. Nowadays, the problem of income distribution is a common problem of many countries. Especially since the second half of the 20th century, the globalization process which has gained momentum, brought some problems at the same time. It is obvious that it leads to a deepening in income distribution justice, unemployment and poverty. Although social policy-oriented expenditures were given importance in order to ensure integration among the developing world economy countries under the hegemony of the USA after World War II and to isolate the USSR during this period, the globalization process gained great momentum in Turkey and in the world after 1980 and its effect continues in every sector even today. In this context, more pro-capitalist economic policies, abandonment of social welfare policies, neo-liberal economic policies, reduction of public expenditures, etc. pro-market economic policies were aadopted. On the other hand, income inequality has become an issue as it has widened the gap between the wealthiest and lowest income groups and changed the ratio of earnings of income groups in relation to the wealth created in our nation and around the world. It is a fact that work and innovation should be rewarded with positive incentives, highlighted by questions about the coherence of extreme inequality with democratic authority, as well as its economic impact. Along with poverty, it causes health, education, political and economic instability. Consequently, decreasing public investment, the lack of the necessary sustainable monetary and fiscal policy, hindering access to the tools of intervention needed to adapt in the event of major shocks, increases in household disposable income in OECD countries between the mid-1980s and late 2000s could not be parallel the gains in GDP per capita. This difference was particularly significant in low- and middle-income households. Inequality is assumed to be the result of growth. In the last thirty years, income inequality has increased in most of the OECD and Turkey countries, and the emergence of this trend in developing and underdeveloped countries is perceived as accepting inequality for growth. This study aims to summarize the main problems in income inequality by focusing on the economic policies that take place at different points of the income distribution and to present the necessary policy recommendations for solutions.