Vergi iade uygulamalarının Türk gelir vergisi açısından değerlendirilmesi

Abstract

Vergiler, kamusal ihtiyaçların karşılanması ve ülkelerin devamlılıklarını sürdürebilmeleri için önemli bir gelir kaynağıdır. Bu gelir kaynağı içinde gelir vergisi önemli bir yere sahiptir. Bu anlamda çalışmanın konusunu ülkemizdeki dolaysız vergiler içerisinde yer alan, gelir ve kazançlar üzerinden alınan ve vergi gelirleri içerisinde payı yaklaşık yüzde 20 olan gelir vergisinin iade uygulamaları oluşturmaktadır.Esas itibariyle mükellefin veya vergi sorumlusunun beyanı üzerine tarh olunan gelir vergisinin; beyana dayalı, tevkifat veya kaynakta kesinti, basit usul ve geçici vergi olmak üzere 4 farklı tahsilat şekli bulunmaktadır. 2020 yılı itibariyle gelir vergisi tahsilatının %93'ü tevkifat yöntemi ile elde edilmiş olup, bu yöntem tüm gelir unsurlarında kısmen ya da tamamen uygulanmaktadır. Bu tez çalışmasında tevkifat yöntemi ile tahsil edilen gelir vergisi ve yıl içinde ödenen geçici verginin yıllık beyannameden mahsubu sonucunda ortaya çıkan iade süreci örnek uygulamalar ve orijinal iade belgelerinden yararlanılarak ele alınmakta ve iade uygulamalarının aksayan yanlarına ilişkin çözüm önerileri getirilmeye çalışılmaktadır.

Taxes are an important source of income for meeting public needs and maintaining the continuity of countries. Income tax has an important place in this income source. In this sense, the subject of the study is the refund applications of the income tax, which is included in the direct taxes in our country, which is collected on income and earnings and has a share of approximately 20 percent in tax revenues. Basically, the income tax levied upon the declaration of the taxpayer or tax officer; There are 4 different types of collections as declaration based, withholding or deduction at source, simple procedure and temporary tax. As of 2020, 93% of the income tax collection has been obtained with the withholding method, and this method is partially or completely applied in all income elements. In this thesis, the return process resulting from the deduction of the income tax collected with the withholding method and the temporary tax paid during the year from the annual return is discussed by using sample applications and original return documents, and solutions are tried to be brought about the faulty aspects of the refund applications.