Pay opsiyonlarının payların getirisi üzerindeki etkisi: Türkiye örneği

Abstract

Son yıllarda finansal piyasalardaki mal ve hizmet fiyatlarında, faizoranlarında, döviz kurlarında, menkul kıymet piyasasındaki likidite, volatilite vemenkul kıymet fiyatlarında meydana gelen değişimler yatırımcı ve firma risklerininartmasına neden olmaktadır. Finansal sistem içerisinde gelişmekte olan ülkeekonomileri gelişmiş ülke ekonomilerine göre daha fazla riske maruz kalmaktadır. Burisklerden korunmak amacıyla ortaya çıkan türev araçların finansal sistem içerisindekullanımı son yıllarda hızla bir şekilde artmaktadır. Bu çerçevede gelişmiş ülkepiyasalarında pay opsiyonlarının etkilerine yönelik çalışmalar yapılmış ve payopsiyonlarının dayanak varlıklar üzerinde etkisi tespit edilmiştir. Bu çalışmada 2012-2016 dönemini kapsayan Borsa İstanbul (BİST)'da işlemgören 20 şirketin günlük pay getiri verisi ile BİST-100 endeks verisi kullanarak, payopsiyonlarının pay getirileri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmanın hipotezi OlayAnalizi (Event Study) ve Bağımlı Örneklem t-Testi (Paired Samples t-Test)yöntemiyle analiz edilmiştir. Kümülatif anormal getiri (CAR) incelediğinde, olayöncesi ve olay sonrası dönemde istatistiksel olarak negatif ve anlamlı bir farkınolduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla bu sonuçlar, şirketlerin pay opsiyonkullanımından sonra yatırımcıların bilgi değişim sürecini tam olarak kavrayamadığıveya bilginin yatırımcılara aktarma sürecinde problemler olduğu göstermiştir. Sonolarak bu durum, geri kalmış ve gelişmekte olan ülke piyasaları için eksik veasimetrik bilginin olabileceğini göstermektedir.Çalışmanın birinci bölümünde; çalışmanın önemi, amacı, yöntemi ve literatürekatkısı açıklanmıştır. İkinci bölümde ise, piyasa ve sermaye piyasası kavramlarıincelenmiştir. Üçüncü bölümde vadeli işlemler piyasası açıklanmış ve vadeli işlem veopsiyon piyasası üzerinde durulmuştur. Türev ürünlerin tarihsel gelişimi ve temelterimler açıklanmıştır. Çalışmanın son ve dördüncü bölümü konu ile ilgili literatürtaraması, veri seti, yöntem ve bulgu sonuçları açıklanmıştır.Anahtar Kelimeler: VİOP, Pay getirisi, BİST- 100 Endeks, CAR

Changes in the prices of goods and services, interest rates, exchange rates,liquidity, volatility and securities in financial markets in recent years cause the risksof investors and companies to increase. Developing countries' economies are exposedto more risk than developing countries in financial markets, and it is important to usederivative instruments. Studies have been carried out on stock options in developedcountry markets, and it has been observed that there is an impact on underlying assets.In this study, the effect of stock options on stock returns was examined byusing the daily stock return data of 20 companies traded in Borsa Istanbul (BIST)covering the period 2012-2016 and the BIST-100 index data. It was analyzed by theapplied Event Study and Paired Samples t-Test method. It has been determined thatthere is a statistically negative and significant difference in cumulative abnormalreturn (CAR) in the pre-event and post-event periods. Therefore, these results showedthat investors could not fully grasp the information exchange process after thecompanies used stock options or there were problems in the process of transferringthe information to the investors. Finally, this finding shows that there may beincomplete and asymmetric information for underdeveloped and developing countrymarkets.In the first part of the study; The importance, purpose, method andcontribution of the study to the literature are explained. In the second part, theconcepts of market and capital market are examined. In the third chapter, the futuresmarket is explained and the futures and options market is emphasized. The historicaldevelopment of derivative products and basic terms are explained. In the last andfourth part of the study, literature review, data set, method finding results areexplained.Keywords: VIOP, Stock return, BIST-100 Index, CAR.