Borsa İstanbul'da sürü psikolojisi incelemesi: Bankacılık sektörü örneği

Abstract

Geleneksel finans teorileri kişilerin rasyonel olduğu düşüncesi üstüne kuruludur. Buna karşın yatırımcıların finansal tercihlerini etkileyen psikolojik faktörleri göz ardı etmektedir. Bu durumun tam tersini varsaymakta olan davranışsal finans disiplini ise yatırımcıların verdikleri kararlara ait süreçlerinin farklı psikolojik eğilimlerine sahip olduğunu ifade etmektedir. Davranışsal finans teorisi, geleneksel finans görüşünün, finansal piyasalarda rastlanmakta olan fiyat köpükleri ile bunun ardından yaşanacak çöküş ve krizleri açıklamada yetersiz kaldığı yerde, kişilerin rasyonel olmaktan uzaklaştığını ve sürü davranışı ortaya çıkararak piyasaların dengesini bozduğunu ortaya atmaktadır. Bu duruma bağlı olarak fiyat oynaklığının yaşanması ve yüksek kırılganlıkların meydana gelmesini savunmaktadır. Gerçekleştirilen bu çalışmada, Christie ve Huang (1995) tarafından geliştirilen, aynı endekste işlem gören hisse senedi getirilerinin yatay kesit davranışını analiz etmemizi sağlayan, getirilerin yatay kesit standart sapması (CSSD) metodu ve Chang, Cheng ve Khorona (2000) tarafından geliştirilen yatay kesit mutlak sapması (CSAD) modelleri kullanılarak, Borsa İstanbul Bankacılık sektöründeki sürü davranışı incelenmiştir. Covid öncesi dönem, Covid dönemi ve tüm dönem olmak üzere 3 ayrı dönemi kapsayan çalışmamızın sonuçları incelendiğinde, tüm dönem ve Covid öncesi dönemde her hangi bir sürü davranışına rastlanmazken, Covid döneminde sürü davranışının varlığı tespit edilmiştir.

Traditional finance theories are based on the idea that people are rational. On the other hand, it ignores the psychological factors that affect the financial preferences of investors. Behavioral finance discipline, which assumes the opposite of this situation, states that the processes of investors' decisions have different psychological tendencies. Behavioral finance theory reveals that where the traditional finance view is insufficient to explain the price bubbles in financial markets and the subsequent collapses and crises, people move away from being rational and disrupt the balance of the markets by revealing herd behavior. He argues that depending on this situation, price volatility and high vulnerabilities occur.In this study, the cross-sectional standard deviation of returns (CSSD) method developed by Christie and Huang (1995), which allows us to analyze the cross-sectional behavior of stock returns traded on the same index, and the cross-section absolute standard deviation method developed by Chang, Cheng and Khorona (2000). The herd behavior in the Borsa Istanbul Banking Sector was examined using CSAD models. When the results of our study, which covers 3 different periods, including the pre-Covid period, the Covid period and the whole period, were examined, it was determined that there was no herd behavior in the entire period and in the pre-Covid period, while the presence of herd behavior was detected in the Covid period.