İşyeri nezaketsizliğinin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde psikolojik sözleşme ihlali ve ahlaki çözülmenin aracılık rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı, iş yeri nezaketsizliğinin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde psikolojik sözleşme ihlali ve ahlaki çözülmenin aracılık rolünü tespit etmektir. Bu amaçla araştırmaya Konya Ovası Projesi (KOP) içinde yer alan illerde kamu kurumlarında görev yapan 509 çalışan katılmıştır. Araştırmaya ait değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon analizi ve Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile incelenmiştir. Değişkenler arası doğrudan ve dolaylı etkilerin belirlenebilmesi için aracılık testi yapılmıştır. Sonuçlar, iş yeri nezaketsizliğinin psikolojik sözleşme ihlali ve ahlaki çözülme üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Aynı zamanda psikolojik sözleşme ihlali ve ahlaki çözülmenin iş yeri nezaketsizliğinin sosyal ve kurumsal örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir. Ulusal ve uluslararası yazında araştırmaya konu olan değişkenlerden bazılarının birlikte incelendiği sınırlı sayıda çalışma mevcuttur. İş yeri nezaketsizliği, psikolojik sözleşme ihlali, ahlaki çözülme ve örgütsel vatandaşlık davranışı değişkenlerinin tümü arasındaki ilişkiyi ilk kez ele alan bu çalışmanın gelecekteki araştırmalar için temel oluşturması öngörülmektedir.

The purpose of this study is to determine the mediating role of psychological contract violation and moral disengagement in the effect of workplace incivility on organizational citizenship behavior. Regarding this, 509 employees working in public institutions in the provinces within the Konya Plain Project (KOP) participated in the research. The relations between the variables belonging to the research were examined by correlation analysis and Structural Equation Model (SEM). Mediation test was conducted to determine the direct and indirect effects between variables. The results showed that workplace incivility had an effect on psychological contract violation and moral disengagement. At the same time, psychological contract violation and moral disengagement were mediated in the effect of workplace incivility on social and corporate organizational citizenship behavior. Limited number of studies has been conducted in Turkish and international literature examining the variables that are the subject of the research. The study investigating the relationship between workplace incivility, psychological contract violation, moral disengagement and organizational citizenship behavior for the first time is expected to form the basis for future research.