10-13 yaş çocukların ahlâki kural algıları zekâ, cinsiyet, yaş ve sosyokültürel değişkenlere göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Kohlberg'in ahlâki gelişim kuramına göre 10-13 yaş arası çocukların ahlâki kural algılarının zekâ, cinsiyet, yaş ve sosyokültürel değişkenler açısından incelenmesi amacı ile yapılmıştır. Araştırmaya Uşak İl Merkezinde bulunan bir ortaokulda okumakta olan 431 öğrenci katılmıştır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak `Ahlâki Kural Algıları Ölçeği` ve `Catell Zekâ Testi` uygulanmıştır. Araştırma sonunda elde edilen verilerde zekâ, cinsiyet, yaş, yaşadığı yerleşim yeri, anne eğitim ve baba eğitim düzeyi ve kardeş sayısı değişkenlerinde One-Way Anova, analiz sonuçlarında anlamlı fark bulunan zekâ, yaş, baba eğitim düzeyi ve kardeş sayısı değişkenleri için LSD analiz yapılmıştır. Cinsiyet değişkeni için t-testi uygulanmış ve istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Öykülere verilen cevapların analizinde ise ki-kare testi uygulanmıştır. Zekâ, cinsiyet, yaş, yaşadığı yerleşim yeri, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi ve kardeş sayısı değişkenlerinin ahlâki kural algılarını yordama düzeylerini belirlemek için çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır.`Ahlâki Kural Algıları Ölçeği`ndeki dört öyküden oluşan ahlâki ikilemlere verilen cevaplar değerlendirilmiştir. Yapılan ki-kare analizleri sonucunda; 1. öykü'de zekâ, cinsiyet, yaş, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, kardeş sayısı değişkenleri açısından, 2. öykü'de zekâ, yaş, anne eğitim düzeyi ve kardeş sayısı değişkenleri açısından 3. öykü'de yaş, yerleşim yeri, baba eğitim düzeyi ve kardeş sayısı değişkeni açısından ve 4. öykü'de ise yaş değişkeni açısından istatiksel anlamda fark olduğu görülmüştür. Anlamlı farkın kaynağını belirlemek için ki-kare post hoc analizi yapılmıştır.

The aim of this research was to examine moral rules conceptions of children aged between 10-13 in terms of intelligence, gender, age and sociocultural variables according to Kohlberg's theory of moral development. 431 students at Secondary School in Uşak city centre participated in the study. `Moral Rule Conceptions Scale` and `Catell Intelligence Test` were used as data collection tools. For intelligence, gender, age, place of living, education levels of mother and father variables in the data collected at the end of the study One-Way Anova, for the variables of intelligence, age, education level of mother and father and number of sibling among which there is no significant difference, LSD analysis was used. For gender variable, T- test was applied and there was no significant difference. For the replies given to the stories, Chi-Square Test was used. In order to define level of moral rule conception of intelligence, gender, age, place of living, education level of mother and father and number of sibling variables, multilinear regression analysis was made. Replies given to the moral dilemmas of four simple stories in the `Moral Rule Conceptions Scale` were analysed. In the results of Chi-Square analysis, it is seen that there is statistically significant difference in terms of intelligence, gender, age, education level of mother and education level of father and number of sibling variables in the 1st story, intelligence, age, education level of mother and number of sibling variables in the 2nd story, age, place of living, education level of father and number of sibling variables in the 3rd story, and age variable in the 4th story. Chi-Square Post-Hoc analysis was made to determine the reason of significant difference.