Nazo-oro-farengeal hava yolu boyutlarının farklı maloklüzyonlarda gelişiminin longitudinal olarak incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Farklı maloklüzyonlarda longitudinal olarak nazo-oro-farengeal havayolu boyutları ile kraniofasiyal yapı ilişkilerini araştırarak olası farklılıkları ortaya koymaktır. Farklı maloklüzyon gruplarında naso-oro-farengeal havayolu boyutlarının gelişimi nasıl olmaktadır ve ne gibi farklılıklar göstermektedir? sorularına cevap bulabilmek amacıyla araştırmamızda Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim Dalı arşivinden Sınıf I, II ve III gruplarına ait 3 yıllık longitudinal materyal üzerinde açısal, boyutsal ve alansal ölçümler yapılmıştır. Yapılan ölçümlerin değerlendirilmesi yapılarak, kraniofasiyal bölgenin büyüme ve gelişiminde çok önemli bir role sahip olan naso-oro-farengeal havayolunun yapısının farklı maloklüzyonlarda longitudinal olarak incelenmesiyle maloklüzyonlar ile havayolu boyutları ilişkilerinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir.Araştırmanın materyali, Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Ortodonti Anabilim Dalı arşivinden 1 yıllık aralıklarla longitudinal olarak alınmış toplam 186 lateral sefalometrik filmden oluşmuştur. Sınıf I (30 birey), Sınıf II (22 birey) ve Sınıf III (10 birey) maloklüzyona sahip toplam 62 birey (Ortalama yaş: 11,22 yıl) araştırmaya dahil edilmiştir. Açısal, boyutsal ve oransal ölçümler PORDIOS yazılımı ile ölçülürken, irregüler farengeal alanların ölçümü dijital planimetre cihazı (Ushikata X-Plan 380dIII/ 460dIII, Tokyo, Japan) ile mm2 cinsinden gerçekleştirilmiştir.Gruplar arasında parametrelerin karşılaştırılması için varyans analizi (ANOVA) tekniği kullanılmıştır. Her grupta yıllar arasındaki (1.yıl - 2.yıl, 1.yıl - 3.yıl, 2.yıl - 3.yıl) farklılıkları ölçmek için eşleştirilmiş t testi kullanılırken, bu farklılıkların gruplar arasındaki karşılaştırılması için varyans analizi tekniğinden yararlanılmıştır. İstatistiksel olarak anlamlı olan parametrelerin hangi gruplarda farklı olduğunu belirlemede Duncan çoklu karşılaştırma testinden yararlanılmıştır. Ölçüm tekrarlanabilirliği için ise grup içi korelasyon katsayısından yararlanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; nazofarengeal ve orofarengeal alanlar boyutsal olarak her 3 grupta da gözlem süresi boyunca artış göstermiştir. Nazofarengeal alan istatistiksel olarak anlamlı olmasa da Sınıf III grupta en düşük değerdedir. Total havayolu alanıda Sınıf III grupta en düşük değeri göstermiştir ancak 3 yıllık takip süresi boyunca istatistiksel olarak anlamlı olmayan bir artış göstermiştir. Nazofarengeal alanda 3 yıl boyunca en fazla artış Sınıf II grupta saptanırken, orofarengeal ve hipofarengeal alanda en fazla artış Sınıf III grupta gözlenmiştir. Total havayolu alanında en az artış Sınıf I grupta gözlenirken, Sınıf II ve III gruplarda saptanan artışlar belirgindir. Bu bulgu, havayolu alanının farklı maloklüzyonlarda bir kompenzasyon mekanizması olarak çalıştığı şeklinde yorumlanabilir.Yumuşak damak - uvula açısı (ANS-PNS/PNS-SPT) Sınıf II grupta 1. ve 2. yılda istatistiksel olarak farklı ve 3 yıllık gözlem süresi boyunca diğer gruplardan yüksektir. Sınıf III grupta ise en düşük açıyı göstermektedir ki bu bulgular yumuşak damak - uvula konumunun mandibulanın iskeletsel konumundan etkilendiğini göstermektedir. ANS-PNS/PNS-SPT ölçümünün 3 yıllık gözlem periodu boyunca azalma göstermesi ise, havayolu boyutlarını genişletmeye yönelik bir kompenzasyon olabileceği şeklinde yorumlanabilir. Nazo-oro-farengeal havayolu boyutları ile kraniofasiyal morfoloji farklı maloklüzyonlarda büyüme dönemi boyunca etkileşim halindedir ve bu süreçte kompenzatuar mekanizmalar meydana gelmektedir.

The aim of this study was to investigate and to reveal prospective differences of the relations between naso-oro-pharyngeal airway dimensions and craniofacial pattern in different malocclusions.With the intention of finding the answers to; How does naso-oropharyngeal airway dimensions develop in different malocclusion groups? and What kind of variations occur during this process? Angular, dimensional and area measurements were made on the 3 years longitudinal material of Class I, II and III groups from Ankara University Faculty of Dentistry Department of Orthodontics archives. It was aimed to reveal the relationships between malocclusions and airway dimensions with the longitudinal assessment of naso-oropharyngeal airway structure in different malocclusions which plays an important role in craniofacial growth and developmentThe material of this study consisted of a total of 186 lateral cephalometric radiographs obtained longitudinally with one year interval from 62 individuals (Mean age: 11,22 years) having different malocclusions (Class I 30, Class II 22, Class III 10 subjects), which were selected from the orthodontic department archives. Dimensional and angular proportional measurements were obtained by the PORDIOS computer software. Pharyngeal area measurements were obtained using a digital planimeter (Ushikata X-Plan 380dIII/ 460dIII, Tokyo, Japan) in terms of mm2.For the comparison of the parametres among groups; ANOVA (analysis of variance) technique was used. In each group; for the differences between 1.year - 3.year, 1. year- 2. year and 2. year-3. year, paired t-test was used. For the comparison of these differences between groups, variance analysis technique was used. Duncan's multiple range test was used to determine the differences of parametres, which were statistically significant among groups. Intra - Class correlation coefficients were used for the repeatability of measurements.According to results of the study; Nasopharyngeal and oropharyngeal spaces showed an increase in size in all groups during the observation period. Nasopharyngeal area showed the lowest value in Class III group although it was not statistically significant. Total airway space revealed the lowest value in Class III group and it showed statistically insignificant increase during the observation period. Nasopharyngeal space increased utmost in Class 2 group, whilst, oropharyngeal and hypopharyngeal spaces increased at the most in Class 3 group. The increase in total airway space was the lowest in Class 1 group, while, it was distinctive in Class 2 and Class 3 groups. This finding can be interpreted as the airway space act as a compensatory mechanism in different malocclusions.Soft palate-uvula angle (ANS-PNS/PNS-SPT) was higher and statistically significant in first and second year in Class II group when compared to the other groups. In Class III group this angle showed the lowest value indicating that the soft palate-uvula position is affected by the mandible's skeletal position. The decrease in ANS-PNS/PNS-SPT angle among the three year observation period may be a result of a compensation to increase the airway areas. There is an interaction between craniofacial morphology and naso-oro-pharyngeal airway dimensions in different malocclusions and compensatory mechanisms occur during this process.