2785 numaralı Kars vilayeti Şüregel Sancağı Şüregel kazası Müslim Nüfus Defterinin transkripsiyon ve değerlendirilmesi

Abstract

Osmanlı Devleti ilk dönemlerden itibaren orduya asker almak ve vergi mükellefî olan kişileri tespit etmek amacıyla nüfus çalışmalarında bulunmuştur. Klasik Çağ dediğimiz dönemde (1300-1600) neredeyse merkez ve taşrada tahrir yapılmayan toprak kalmamış idi. 17. yüzyıl başlarında bozulan Tımar sisteminden kaynaklı sayımlar avarız sayımları şeklinde yürütülmüştür. Modern anlamda ilk nüfus sayımları II. Mahmud döneminde görülmekle beraber, savaşlar nedeniyle nüfus sayımlarında entegrasyon sağlanamamıştır. Yurt genelinde nüfus sayımları 1831 yılında bütün sancaklarda ''Defter Nazırlıkları'' kurularak ülkedeki Müslim ve gayr-i Müslim erkek nüfus sayımları icra edilerek yapılmıştır. Bu doğrultuda nüfus sayımları düzenli bir şekilde yapılmış ve bütün çalışmalar defterlere kaydedilmiştir. Araştırmamıza konu olan Şüregel Kazâsı tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Asurlular, Hititler, Urartular ve Bizans Devleti'nin idari kontrolü altına girmiştir. 1534 yılında Irakeyn Seferi sonrasında Şüregel Kalesi Osmanlı yönetimi altına girmiştir. Osmanlı Devleti'nin bütün kazalarında nüfus sayımları yapıldığı gibi Şüregel Kazâsı'nda da nüfus çalışmaları yapılmıştır. Şüregel Kazâsı Müslim Nüfus Defteri'nin transkripsiyonunu yapıp, değerlendirmemiz sonucunda şahısların isimleri, lakapları, fiziki özellikleri, engelli durumları, meslekleri, bağlı oldukları mahalle ve köy hakkında bilgilere ulaşılmıştır.

The Ottoman State carried out population studies since the first periods in order to recruit soldiers and identify taxpayers. In the period we call the classical age (1300-1600), there was almost no land left in the center and provinces to have been recorded. The counts stemming from the deterioration of the Grooming system at the beginning of 17th century were carried out in the form of idle counts. Although the first census in modern terms was seen in the period of Mahmud the Second, it could not be integrated in the census due to wars. Censuses throughout the country were carried out in 1831 by establishing `Ministries of Registry` in all sanjaks and by conducting Muslim and non-Muslim male censuses in the country. In this direction, censuses were made regularly and all studies were recorded in the books. The district of Şüregel, which constitutes our research, has hosted many civilizations throughout history. It came under the administrative control of Assyrians, Hittites, Urartians and Byzantine State. After the Irakeyn Expedition in 1534, the Şüregel castle came under Ottoman rule. Population studies were carried out in Şüregel as well as in all counties of the Ottoman State. After our evaluation by carrying out transcription of the Muslim population register of Şüregel district, we obtain information about the names, nicknames, physical characteristics, illnesses, professions and the neighborhood and village they belong to.