Mezopotamya mitolojisinde tufan olayı ve semavi dinlerdeki karşılığı

Abstract

Tufan olayı, bütün insanlığın ilgisini çekmiş bir konudur. Özellikle bu olaylailgili olarak semavi dinlerin kutsal kitaplarındaki anlatımlarla arkeolojik çalışmalarsonucunda ortaya çıkan çivi yazılı eserlerde geçen anlatımların büyük orandaörtüşmesi, söz konusu ilgiyi daha da arttırmıştır. Ağırlıklı olarak Mezopotamyauygarlıklarında olmak üzere dünyanın birçok bölgesinde tufan olayı mitolojikdestanlara konu olmuştur. Söz konusu destanlar, tufanın nerede meydana geldiği,geminin nereye konduğu, hangi dönemde olduğu ve evrensel ya da yöresel olupolmadığı hakkında farklı görüşler barındırmaktadır. Ancak onlardaki ana tema vetufanın meydana geliş şekli genel olarak birbiriyle örtüşmektedir. Tufan olayı,semavi dinlerin kutsal kitapları olan Kitab-ı Mukaddes ve Kur'an'da da Nuh olayıolarak anlatılmaktadır. Çalışmamızda, Mezopotamya uygarlıklarında destansı birhikâye olarak yerini almış tufan olayının, İlahi dinlerde Nuh Tufanı olarak anlatılanolayla bağlantısını ortaya koymaya çalıştık. Bu doğrultuda, Mezopotamya bölgesini,coğrafik, tarihi ve sosyo-kültürel açıdan ele alarak, özellikle Mezopotamyabölgesinde ortaya çıkan mitolojik anlatımları ve inanç biçimlerini ele alarak tufanolayının ana hatlarını belirledik. Böylece mitolojilerle inançlar arasındaki ilişkiyibelirlemeye çalıştık. Ayrıca kaynakları açısından Mezopotamya uygarlıklarındageçen tufan olayı ile İlahi kitaplarda yer alan Nuh Tufanının örtüşen yönlerini vefarklılıklarını tespit etmeye çalıştık.Anahtar Kelimeler: Arkeoloji, Mitoloji, Mezopotamya, İlahi Dinler, Tufan.

The Flood event is a subject that has attracted the attention of all humanity. Inparticular, the fact that the narratives in the holy books of divine religions and thenarratives in the cuneiform works found in archaeological studies largely overlappedincreased the interest in this event even more. The Flood event has been part ofmythological epics in many parts of the world, mainly in Mesopotamiancivilizations. The relevant epics differ about where the flood occurred, where theship was placed, in what period it happened, and whether it was universal or local.Nonetheless, the main theme in them and the way the flood occurred generallyoverlap with each other. The Flood event is also described as Noah's Flood in theBible and the Qur'an, which are the holy books of divine religions. In our study, wetried to reveal the connection between the Flood event known as an epic story inMesopotamian civilizations, and the Flood event known as Noah's Flood in divinereligions. In this regard, we have determined the outline of the Flood event byexamining the Mesopotamian region geographically, historically and socioculturally, especially by examining the mythological narratives and belief forms thatemerged in the Mesopotamian region. By doing this, we tried to determine therelationship between mythologies and beliefs. In addition, we tried to determine theoverlapping aspects of and the differences between the Flood event in Mesopotamiancivilizations and Noah's Flood in the divine books in terms of their sources.Keywords: Archaeology, Mythology, Mesopotamia, Divine Religions, Flood.