Sosyal inovasyon ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide örgütsel vatandaşlık davranışı ile iyi oluş halinin rolü

Abstract

Eskiden kas gücüyle farklılık yaratan insan, bilgi çağında beyin gücüyle farklılık yaratmaya başladı. Sanayi devrimi sonrasında maddi değerlerin üretilmesi olan amaç, bilgi çağında bilgi üretmek oldu. Küreselleşme ve yoğun rekabetin etkisiyle örgütler iş yapış şekillerini, yönetim yaklaşımlarını ve stratejilerini değiştirmek ve yeni pazar arayışına girmek zorunda kaldılar. Bu süreçte, bir takım toplumsal sorun ve ihtiyaçlar ortaya çıktı. Sosyal sorunların artması ile gerekli hale gelen sosyal değişim süreci 'sosyal inovasyon' kavramını karşımıza çıkardı. Sosyal inovasyon hem örgütlerin rekabet etmeleri için olmazsa olmaz bir araç, hem de tüm paydaşların ihtiyaçlarını gidermek ve sosyal fayda yaratmak için kullandıkları bir süreç haline geldi. Bu çalışmada sosyal inovasyon ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide örgütsel vatandaşlık davranışı ve iyi olma halinin rolü incelendi. Araştırmanın örneklemini, Türkiye'nin en büyük savunma elektroniği kuruluşu olan ve ASELSAN Sosyal İnovasyon Liderleri (ASİL) Projesi kapsamında başarılı sosyal inovasyon faaliyetleri yürüten ASELSAN'ın çalışanları oluşturmaktadır. Araştırma, 220 ASELSAN çalışanından nicel veri toplama yöntemlerinden olan anket yöntemiyle veri toplanması yoluyla gerçekleştirildi. Anketin yarısı ASİL üyelerine uygulanırken, diğer yarısı ise ASİL üyesi olmayanlara uygulandı. Bu sayede iki grubun verileri karşılaştırılarak, ayırt edici bulgular elde edildi. Değişkenler arasındaki ilişkiler, Sosyal Kimlik Kuramı, İş Özellikleri Kuramı ve Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Piramidi'nden yararlanılarak incelendi. SPSS programı ve Process makrosu kullanılarak yapılan analizlerde; ASİL üyesi olanlarda, sosyal inovasyon ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide iyi olma hali ve örgütsel vatandaşlık davranışının ayrı ayrı kısmi aracılık etkisinin olduğu tespit edildi. ASİL üyesi olmayanlarda ise sosyal inovasyonun örgütsel bağlılık üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı ve bu sebepten ötürü örgütsel vatandaşlık davranışı ve iyi olma halinin de modelde aracı bir etkiye sahip olmadığı gözlemlendi. Yapılan araştırmalar ve bu çalışmada elde edilen bulgular sosyal inovasyonun örgütler açısından çok önemli katkılarının olduğunu göstermektedir. Sosyal inovasyon, örgütlerde verimliliği ve karı artıran, pozitif kurum imajının yaratılmasını destekleyen, çalışanları örgütsel vatandaşlık davranışı sergilemeye teşvik eden ve çalışanların iyi olma halini, motivasyonlarını ve örgüte olan bağlılıklarını olumlu etkileyen bir kavramdır.

People who used to make a difference with muscle power began to make a difference with brainpower in the knowledge era. The aim that was to produce material values after the industrial revolution changed to produce knowledge in the knowledge era. With the effect of globalization and fierce competition, organizations have had to change the way of doing business, management approaches and strategies and seek new markets. During this process, a set of social problems and needs emerged. The social change process, which has become necessary with the increase of social problems, has revealed the concept of 'social innovation'. Social innovation has become both an indispensable tool for organizations to compete and a process that all stakeholders use to meet their needs and create social benefits. This study examined the role of organizational citizenship behaviour and well-being on the relationship between social innovation and organizational commitment. The sample of the research is composed of the employees of ASELSAN, the largest defense electronics company in Turkey which conducts successful social innovation activities within the scope of ASELSAN Social Innovation Leaders (ASİL) Project. The research was conducted by collecting data from 220 ASELSAN employees via the questionnaire method, which is one of the quantitative data collection methods. Half of the questionnaire was applied to ASİL members, while the other half was applied to the employees who were not ASİL members. By this means, distinctive findings were obtained by comparing the data of the two groups. The relationships between variables were studied by using Social Identity Theory, Job Characteristics Theory and Maslow's Hierarchy of Needs Pyramid. Analyzes that were performed by using SPSS and Process macro programs showed that among ASİL members, the well-being and organizational citizenship behaviour seperately has a partial-mediating effect on the relationship between social innovation and organizational commitment. For the participants that are not ASİL members, it has been observed that social innovation has no effect on organizational commitment and therefore, organizational citizenship behaviour and well-being do not have a mediating effect on the model. The researches and the findings obtained in this study show that social innovation has important contributions to the organizations. Social innovation is a concept that increases productivity and profit in organizations, supports the creation of positive corporate image, encourages employees to exhibit organizational citizenship behaviour and affects employees' well-being, motivation and commitment to the organization.