Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn tutumları ile sosyal kaygı belirtileri arasındaki ilişkide duygu düzenleme stratejileri ve aleksitiminin aracı rolünün incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn tutumu ile sosyal kaygıbelirtileri arasındaki ilişkide duygu düzenleme stratejileri ve aleksitiminin aracı rolününincelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini Türkiye'de lisans ve yüksek lisansdüzeyinde eğitimlerine devam eden 388 üniversite öğrencisi oluşturmuştur.Katılımcılara; Demografik Bilgi Formu, Young Ebeveynlik Ölçeği, Liebowitz SosyalKaygı Ölçeği, Toronto Aleksitimi Ölçeği ve Duygu Düzenleme Ölçeği uygulanmıştır.Çalışmanın hipotezlerini test etmek ve araştırma sorusuna cevap bulmak amacıylakorelasyon analizi, tek yönlü çok faktörlü varyans analizi (MANOVA) ve aracıdeğişken analizi yürütülmüştür. Yapılan korelasyon analizi sonucunda çalışmanındeğişkenleri arasında çeşitli düzeylerde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Varyans analizineticesinde; algılanan ebeveyn tutumunun, aleksitiminin ve duygu düzenlemestratejilerinin sosyal kaygı düzeyi düşük ve yüksek olan gruplarda farklılaştığıgörülmüştür. Çalışmadaki aracı değişken modellerini test etmek amacıyla yürütülenaracı değişken analizinin sonucunda algılanan ebeveyn tutumu ile sosyal kaygıbelirtileri arasındaki ilişkide aleksitiminin aracı rolü hem anne hem baba tutumları içinanlamlı bulunmuştur. Bununla birlikte algılanan anne tutumu ile sosyal kaygı belirtileriarasındaki ilişkide duygu düzenleme stratejilerinden bastırmanın aracı rolü anlamlıbulunurken; baba tutumu ile sosyal kaygı belirtileri arasındaki ilişkide hem bilişselyeniden değerlendirme hem de bastırma stratejilerinin aracılık rolü anlamlıbulunmuştur. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular alanyazın ışığındatartışılmıştır. Son olarak, çalışmanın klinik doğurgularına, sınırlılıklarına ve yapılacakçalışmalar için önerilere yer verilmiştir.

The aim of the current study was to investigate the mediating role of emotionregulation strategies and alexithymia on the relationship of perceived parental attitudewith social anxiety symptoms in university students. The sample of the study consistedof 388 university students who continue their education at the undergraduate andgraduate level in Turkey. Demographic Information Form, Young Parenting Scale,Liebowitz Social Anxiety Scale, Toronto Alexithymia Scale and Emotion RegulationScale were administered to the participants. In order to test the hypotheses of the studyand find an answer to the research question; correlation analysis, one-way multi-factoranalysis of variance (MANOVA) and mediator variable analysis were conducted. As aresult of the correlation analysis, relationships at various levels were found between thevariables of the study. As a result of the variance analysis; it was observed thatperceived parental attitude, alexithymia, and emotion regulation strategies differ ingroups with varying levels of social anxiety. The mediator role of alexithymia on therelationship between perceived parental attitude and social anxiety symptoms was foundto be significant for both parents. While the mediating role of suppression, one of theemotion regulation strategies, was found to be significant on the relationship betweenperceived maternal attitude and social anxiety symptoms; the mediating role of bothcognitive re-evaluation and suppression strategies on the relationship between paternalattitude and social anxiety symptoms was found to be significant. The findings of thecurrent study were discussed in the light of the literature. Finally, the clinicalimplications and limitations of the study and recommendations for future studies wereincluded.