Türk edebiyatındaki kadın yazarların romanlarında annelik temsillerinin feminist kuramlarla analizi: Aysel Özakın, Erendiz Atasü, Peride Celal, Sevgi Soysal

Abstract

Bu araştırmada, Aysel Özakın, Erendiz Atasü, Peride Celal ve Sevgi Soysal'ın romanlarındaki annelik temsillerinin nasıl işlendiği konu edilmiş ve bu temsillerin feminist kuramlarca analizi yapılmıştır. Bu kapsamda her yazarın ikişer romanı ele alınarak, romanlar nitel içerik analizi tekniğiyle değerlendirilmiştir. Bu romanlar: Tante Rosa, Yürümek, Genç Kız ve Ölüm, Alnında Mavi Kuşlar, Üç Yirmidört Saat, Güz Şarkısı, Bir Yaşdönümü Rüyası ve Güneş Saygılı'nın Gerçek Yaşamı'dır. Bu çalışmanın amacı, tartışmalı bir mesele olan annelik olgusunun feminist kuramlarla birlikte edebi metinler üzerinden nasıl işlendiğinin ortaya çıkarılmasıdır. Bu şekilde incelenen yazarların feminist kuramlardan (liberal, varoluşçu, radikal) ne şekilde etkilendiği tespit edilmiştir. Aynı zamanda ilgili literatürde annelik kavramının gelişimi, tarihçesi ve yapılan araştırmalarla feminist kuramların bu konuya yönelik tartışmaları yer almıştır. Tematik analiz birimlerinin tespitiyle birlikte araştırma verileri altı temaya ayrılmıştır. Bu temalar; Ataerkiyi Sorgulayan Annelik, Ataerkiyi Pekiştiren Annelik başlığı altında Annelik ve Kadınlıkla İlgili Kalıp Yargılar, Anne-Çocuk (Kız) İlişkileri, Hamilelik ve Doğum, Doğum Kontrolü ve Kürtaj ve Üvey Anneliktir. Araştırmanın sonucunda belirlenen yazarların romanlarında en çok varoluşçu ve radikal feminizmin etkileri görülürken liberal feminizmin etkisinin sınırlı olduğu tespit edilmiştir.

This research determined, how the representations of motherhood in the novels of Aysel Özakın, Erendiz Atasü, Peride Celal and Sevgi Soysal are processed has been discussed and these representations have been analyzed by feminist theories. In this context, two books of each author were considered, and the novels were evaluated using the qualitative content analysis technique. These novels are: Tante Rosa, Yürümek, Genç Kız ve Ölüm, Alnında Mavi Kuşlar, Üç Yirmidört Saat, Güz Şarkısı, Bir Yaşdönümü Rüyası ve Güneş Saygılı'nın Gerçek Yaşamı. This study aims to is to reveal how the phenomenon of motherhood, which is a controversial issue, is processed through literary texts together with feminist theories. In this way, it has been determined how the authors examined are influenced by feminist theories (liberal, existentialist, radical). At the same time, the development of the concept of motherhood, its history, and the discussions of feminist theories on this issue has been included in the relevant literature. Along with the identification of thematic analysis units, the research data are divided into six themes. These themes are; Motherhood Questioning Patriarchy, Stereotypes about Motherhood and Femininity under the title Motherhood Reinforcing Patriarchy, Mother-Child (Daughter) Relationships, Pregnancy and Childbirth, Birth Control and Abortion and Stepmotherhood. As a result of the researches, it was determined that the effects of existential feminism and radical feminism were seen more in the novels examined, while the effect of liberal feminism was limited.