Arykanda Antik Kenti'ndeki geç antik dönem hamamları

Abstract

Bu tez çalışmanın konusu Antalya'nın Finike ilçesine bağlı Arif Köyü'nde bulunan Arykanda Antik Kenti'ndeki Geç Antik Dönem hamam yapılarıdır.Tez kapsamında Geç Antik Dönem'e tarihlendirilen beş hamam yapısı ele alınmış, detaylı mimari tanımları yapılmış, evreleri tespit edilmiş, arkeolojik veriler kullanılarak tarihlendirmeleri yapılmıştır.Geç Antik Dönem Mahallesi'nde yer alan MS 4. yüzyıl başı- 4. yüzyıl ortasında inşa edilmiş beş hamamdan ikisinin doğrudan villa ile ilişkili yarı özel hamam statüsünde olduğu anlaşılmıştır. VI. Hamam, Pierios Evi'ne, Yazıtlı Ev Hamamı ise Atriumlu Ev'e aittir. Ayrıca, Atriumlu Ev'in insulasındaki V. Hamam'ın köle veya işçilerin kullanımına tahsis edildiği anlaşılmaktadır. Naltepesi Hamamı ise birinci evresinde kamuya açık bir hamamken, ikinci evresinde bir villa hamamına dönüştürülmüştür. Bu nedenle, hamam yapıları genel konut ve yerleşim mimarisi içinde ele alınmıştır. Bu dört hamamın dışında konutlardan bağımsız bir yapı olarak inşa edilmiş olan VII. Hamam ise kilise ya da ordunun kullanımına tahsis edilmiş olduğu önerilmiştir.Bu çalışmada Likya bölgesi ve yakın çevresi ile Başkent ve Anadolu'daki Geç Antik dönem hamamları da tartışmaya dâhil edilmiştir. Bu bağlamda Geç Antik Dönem hamam mimarisi, hamamların sosyal ve kültürel rolü ile binalarda tespit edilen biçimsel ve işlevsel değişimler karşılaştırmalı olarak tartışılmıştır.

The subject matter of this thesis is the Late Antique bath buildings in Arykanda which lies beneath the modern Arif village of Finike, Antalya.Within the scope of this thesis, five bath structures dated to the Late Antiquity were discussed, detailed architectural definitions were made, building phases were determined, and they were dated using archaeological data.It is understood that two of the five baths built in the early 4th-mid 4th century AD in the Late Antique District were in the status of semi-private baths directly related to the villa. VI. Bath belongs to Pierios House, and the Inscribed House Bath belongs to the House with Atrium. In addition, it is understood that the V. Bath in the insula of the House with Atrium was allocated for the use of slaves or workers. Naltepesi Bath, on the other hand, was a public bath in its first phase, and was converted into a villa bath in its second phase. For this reason, bath structures are handled within the general residential and settlement architecture. Apart from these four baths, the VII. Bath, which was built as an independent structure from the residences, was suggested to be reserved for the use of the church or the military.In this study, the Late Antique baths in the Lycian region and its surroundings, as well as in the Capital and Anatolia, are also included in the discussion. In this context, the bath architecture of the Late Antiquity Period, the social and cultural role of the baths, and the formal and functional changes in the buildings were discussed comparatively.