Translation studies and remakes: A case study on translation of culture specific items in Turkish remake of TV series Shameless (US)

Abstract

Çalışma alanı bakımından düşünüldüğünde, çeviri disiplinlerarası çalışmaya oldukça müsaittir. Bu disiplinlerarası alanlardan biri de genelde medya çalışmaları ve uyarlama çalışmaları, özelde ise yeniden çevrimlerdir. Yeniden çevrimler, basit tabiriyle var olan bir yapımın yeniden üretilmesi, Méliès'in 1896 yılında çektiği Un partie de cartes isimli film ile sinema tarihinde yerini almıştır. Yeniden çevrimlerin çeviri çalışmaları alanına dahil olması ise daha sonra gerçekleşmiştir. Çok uzun bir zaman, yeniden çevrimler çeviri çalışmaları bağlamında ihmal edilmiştir. Bu durum, günümüz dünyasında medya organlarında yeniden çevrimlere bolca yer verildiği de göz önünde bulundurulunca, çeviri çalışmaları kapsamında büyük bir akademik eksikliğe neden olmuştur. Bu çalışmanın amacı, çeviri çalışmaları alanında ihmal edilmiş ve bu nedenle az sayıda çalışma olan yeniden çevrimleri çalışmak ve yeniden çevrimlerde kültüre özgü ögelerin çevirisinin nasıl gerçekleştiğini incelemektir. Bunun için ABD yapımı bir televizyon dizisi olan Shameless ve onun Türkçe yeniden çevrimi olan Bizim Hikaye dizisi incelenmiştir. Kaynak ve erek dizideki kültüre özgü ögeler tespit edilmiş ve Pedersen'in (2005) çeviri stratejisi modeline göre incelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda yeniden çevrimlerin kendine has özellikleri ile ilişkili olarak, çevirmenlerin kültüre özgü ögelerin çevirisinde karşılaştığı zorluklarda ağırlıklı olarak erek metne yakın çeviri stratejilerini tercih ettiği, çevirinin erek kültürün sosyo-kültürel özelliklerinden fazlasıyla etkilendiği, özellikle belli alt başlıkların çevirisinde belli çeviri stratejilerinin ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda, hemen hemen tüm çeviri stratejilerinin, yeniden çevrimlerin doğası gereği, kaynak metni erek metne yaklaştırmayı hedeflediği, ancak bunu yaparken uyarlama ve kültürel yerine koyma kadar tamamen çıkarma stratejilerini de kullandığı bulgular arasındadır. Erek kültürün sosyo-kültürel özellikleri ile paralel olarak tabu öğeler, marka isimleri ve dini bağlamdaki kültüre özgü ögelerin çevirisinde kullanılan stratejilerde özellikle bir örüntü tespit edilmiştir. Çeviri stratejilerinin kullanımında tespit edilen bu örüntünün de hikâyenin anlatısını etkilediği ve erek diziyi kaynak diziye oranla sosyal hassasiyetleri daha çok gözeten bir dizi haline getirdiği ortaya konulmuştur.

Considering its field of study, translation studies is quite suitable for interdisciplinary work and remakes are one of them. Remakes took their place in the history of cinema with the movie Un partie de cartes in 1896. The involvement of remakes in the field of translation studies took place much later. This situation has caused a scholarly gap in the field of translation studies considering that the remakes are widely used in the media outlets of today's world. The aim of this study is to examine remakes in order to contribute filling this gap and to analyze how culture specific items (CSIs) are transferred in remakes. To this end, the TV series Shameless (US) and its Turkish remake Bizim Hikaye are analyzed. CSIs in the source and target series are identified and analyzed according to Pedersen's (2005) translation strategy model. It was found that, in line with the unique characteristic of remakes, translators mainly preferred target oriented translation strategies in translating CSIs and translation was highly influenced by the socio-cultural characteristics of the target culture, especially in the translation of certain sub-headings. It was demonstrated that almost all translation strategies, due to the nature of remakes, aim to bring the source text closer to the target text. The translation strategies include complete omissions as well as situational paraphrase and cultural substitution. In parallel with the socio-cultural characteristics of the target culture, a particular pattern has been identified in the strategies utilized in the translation of sexuality and taboo related items, brand names and CSIs in the religious context. It has been revealed that this pattern detected in the use of translation strategies also affects the narrative of the story and makes the target series a TV show that considers social sensitivities more than the source series.