Çaylak Dergisi: Yazıçevrimi, dizin, inceleme

Abstract

`Çaylak Gazetesi: Yazıçevrimi, Dizin, İnceleme` adını taşıyan bu tez 1876-1877 yılları arasında toplam 162 sayı olarak yayınlanmış bir mizah gazetesi olan Çaylak'ı Latin harflerine çevirmeyi ve dönemin mizah anlayışı çerçevesinde işlenen konuları belirlemeyi amaçlamaktadır. Önsözde tezin amacı, sınırları ve yöntemi açıklanmıştır. Giriş bölümünde Osmanlı Devleti'ne matbaanın gelişi, gazeteciliğin gelişimi, mizah gazeteciliği ve basın sansürü anlatılmıştır. Tezin birinci bölümünde Mehmet Tevfik'in yaşamı ve gazeteciliği hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise Çaylak gazetesinin yapısal özelliklerinden ve Mehmet Tevfik'in yayın politikasından bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde `Çaylak'ta Siyasal ve Sosyal Hayat` başlığı altında dönemin siyasi hayatı, Avrupa ve alafranga yaşam, Ramazan'ın topluma etkisi, İstanbul'un sorunları ve gazetede geçen meseller hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde Çaylak'ın yayımlandığı yıllardaki ekonomik hayat aktarılmıştır. Çaylak gazetesinde yayınlanmış yazıların Latin harflerine çevrilmiş hali beşinci bölümü oluşturmaktadır ve tezde en geniş yeri tutmaktadır. Buradaki yazıların içeriği tezin önceki bölümlerinde değerlendirilmiştir. Tez çalışmasının en önemli yanı ve alana en büyük katkısı, Çaylak gazetesinin tam dökümünü içermesidir. Tezin ek bölümünde Çaylak gazetesinin Excel dosyası halinde kronolojik olarak yazar, yayın tarihi, tür, yazı başlığı, sayı ve sayfa aralığı başlıkları altında sistematik dökümü yer almaktadır. Bu bölümün dönemin diğer gazetelerini çalışacak araştırmacılara kaynak niteliği taşıması amaçlanmıştır. Sonuç bölümünde ise gazetenin 19. yüzyıl içindeki yeri ve önemi tespit edilerek kapsamlı bir değerlendirmesi yapılmıştır.

This thesis titled `Çaylak Newspaper: Translation, Index, Examination`, this thesis aims to translate Çaylak, a humour newspaper published in 162 issues between 1876-1877, into Latin letters and to determine the topics covered within the framework of the humour understanding of the period. In the preface, the purpose, boundaries and methodology of the thesis are explained. In the introduction, the arrival of the printing press in the Ottoman Empire, the development of journalism, humour journalism and press censorship are explained. In the first chapter of the thesis, information about Mehmet Tevfik's life and journalism is given. In the second chapter, the structural features of Çaylak newspaper and Mehmet Tevfik's editorial policy are mentioned. In the third chapter, under the title of Political and Social Life in Çaylak, information is given about the political life of the period, European and alafranga life, the effect of Ramadan on society, the problems of Istanbul and the issues mentioned in the newspaper. In the fourth chapter, the economic life in the years when Çaylak was published is presented. The translation of the articles published in the newspaper Çaylak into Latin letters constitutes the fifth chapter and occupies the largest place in the thesis. The content of the articles here has been evaluated in the previous chapters of the thesis. The most important aspect of the thesis and its biggest contribution to the literature is that it contains a complete transcript of the newspaper Çaylak. In the appendices contains the systematic transcription of Çaylak newspaper in Excel file chronologically under the headings of author, publication date, type, article title, number and page range. This section is intended to serve as a resource for other researchers who will study other newspapers of the period.In the conclusion section, the role and importance of the newspaper in the 19th century is determined and a comprehensive evaluation is made.