Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde Cumhurbaşkanı'nın düzenleyici işlemleri

Abstract

2017 Anayasa değişiklikleri ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'negeçilmiş ve yürütme organının yapısında önemli değişiklikler olmuştur.Değişiklikle beraber yürütme erkine tek başına Cumhurbaşkanı sahip olmuş veBakanlar Kurulu ilga edilmiştir. Yürütme organının düzenleyici işlemlerindenolan kanun hükmünde kararname ve tüzükler Anayasadan kaldırılmıştır.Değişiklik sonrası yürütme organına asli ve özerk düzenleme yetkisi verilmiştir. Bukapsamda yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanı'naCumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma yetkisi verilmiştir. CumhurbaşkanıAnayasa'da belirtilen şekilde ve konularda yönetmelikler ve Anayasa'da yeralmayan adsız düzenleyici işlemler de yürürlüğe koyabilecektir. Ayrıca Kanunhükmünde kararnamelerin kaldırılmasıyla Türk hukukunda ilk kez olağanüstühâl dönemlerinde de doğrudan Cumhurbaşkanı'nın kanun hükmünde olağanüstühâl Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabileceği hüküm altına alınmıştır.Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin alanı vesınırları konusunda bazı çeşitli belirsizlikler ortaya çıkmış olup, bu çalışmada busorunlara yönelik çözümler sunulmaya çalışılacaktır. Yürütme organınındüzenleyici işlemlerinin cumhurbaşkanlığı sistemindeki konumu, etkilidüzenlemeler olup olmadığı ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin nitelikleri(m.104/17) ve kanunlar karşısındaki durumu ele alınacaktır. Ayrıca olağanüstü hâlCumhurbaşkanlığı kararnamelerinin özellikleri, olağan ve olağanüstü hâlCumhurbaşkanlığı kararnamelerinin hukuk devleti ile uyuşup uyuşmadığınınortaya konulması ve düzenleme yetkisinin ABD'de hangi alan ve sınırlardatanındığının tespiti tezin diğer amaçlarıdır.Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Cumhurbaşkanı'na olağan dönemlerdede asli nitelikte düzenleme yetkisinin tanınıp tanınmadığı ve Anayasanın dörtmaddesinde (m. 104/9, 106/11, 108/4, 118/6) düzenlenecek Cumhurbaşkanlığıkararnameleri ile Cumhurbaşkanı'na mahfuz bir düzenleme alanının oluşturulupoluşturulmadığı konuları tezin içeriğinde ele alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Düzenleme Yetkisi, Düzenleyici İşlemler, 2017 AnayasaDeğişiklikleri, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Cumhurbaşkanlığı HükümetSistemi

With the 2017 Constitutional amendments that entered into force on 9 July2018, the Presidential government system was adopted and crucial changes weremade in the structure of the executive body. With the amendment, the Presidenthad the executive power alone and the Council of Ministers was abolished.Statutory decrees and by-laws, which are among the regulatory acts of theexecutive body, have been abolished from the Constitution. After the amendment,the executive body was given primary and autonomous regulatory power. In thiscontext, the authority was given to issue Presidential decrees on issues related toexecutive power. The President will be able to put into effect the regulations andanonymous regulatory acts not listed in the Constitution in the manner andmatters specified in the Constitution. In addition, with the abolition of the decreelaws, the President was given the power to issue a presidential decree with theforce of law during the periods when a state of emergency was declared for thefirst time in Turkish law.With the constitutional amendment, some uncertainties about the scope andlimits of Presidential decrees, which are a new type of regulatory procedure, haveemerged, and solutions to these problems will be presented in this study. Theposition of the executive body's regulatory acts in the Presidential governmentsystem, whether they are effective regulations, the nature of Presidential decrees(Art.104/17) and their situation before the law will be discussed. In addition, thecharacteristics of the presidential decrees of the state of emergency, thedetermination of whether the ordinary and the presidential decrees comply withthe rule of law, and the determination of the area and borders of the regulatorypower in the USA are other purposes of the thesis.In the content of the thesis, the issues of whether the President has beengranted the fundamental regulatory power in ordinary periods with thePresidential Decree, and whether an exclusive regulatory sphere for the Presidentis created by Presidential decrees to be arranged in four articles of theConstitution (Art. 104/9, 106/11, 108/4, 118/6) is discussed in the content of thethesis.Keywords: Regulatory Authority, Separation Of Powers, Presidential GovernmentSystem, Presidential Decree, 2017 Constitutional Amendments