Okul müdürlerinin kullandıkları güç merkezi oluşturma oyunları davranışları: Karma yöntem araştırması

Abstract

Bu araştırmada okul müdürlerinin güç merkezi oluşturma oyunları (OMGMOO) davranışlarını öğretmenlerin görüşlerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Karma araştırma yönteminin tercih edildiği bu araştırmada açıklayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini; 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Kahramanmaraş'ın Onikişubat ve Dulkadiroğlu ilçelerindeki anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde kamuda görev yapan öğretmenler oluşturmuştur. Örneklemini ise basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle belirlenen 553 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmanın nitel boyutunda ise amaçlı örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Nitel bölümün çalışma grubunu, araştırmanın nicel boyutuna katılmış olan 16 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada nicel verilerin toplanmasının ve analizinin ardından; nitel veriler toplanıp analiz edilmiştir. Nicel verilerin toplanmasında; Gençer, Tok ve Ordu (2018) tarafından geliştirilen `Okul Müdürlerinin Güç Merkezi Oluşturma Oyunları Ölçeği'' (OMGMOOÖ) ve araştırmacı tarafından geliştirilen `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır. Araştırmada nitel verilerin toplanmasında, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde öğretmenlere, OMGMOO davranışlarına ilişkin 6 soru sorulmuştur. Araştırmanın nicel verilerinin analizi için SPSS 22.0 analiz programının kullanılmıştır. OMGMOO davranışlarının düzeylerini, demografik özelliklerine göre değişip değişmediğini belirlemek amacıyla da Bağımsız Gruplar için t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Mann Whitney-U Testi ve Kruskal Wallis-H testi kullanılmıştır. Nitel veriler ise betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir.Araştırmanın sonucunda; nicel boyutta OMGMOO davranışları öğretmen görüşlerine göre orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. `Cinsiyet, branş ve görev yaptığı okul türü` değişkenlerince anlamlı farklılık tespit edilirken; `okuldaki hizmet yılı ve sendikaya üye olma` durumu değişkenlerine göre ise anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. Araştırmanın nitel boyutunda da öğretmenlerle yapılan görüşmelerde, OMGMOO davranışlarını yüksek düzeyde kullandıkları belirlenmiştir. Ortaya çıkan bu veriler tartışılarak, öneriler geliştirilmiştir. OMGMOO davranışlarından daha çok `patronluk, uzmanlık, imparatorluk ve bütçeleme` oyunları davranışlarını sergilerken, `sponsorluk ve ittifak kurma` oyunları davranışlarını ise nadiren tercih ettikleri görülmüştür. Araştırmanın sonunda OMGMOO davranışlarını daha etkin kullanabilmelerine yönelik çalışmalar yapılabileceği şeklinde öneriler sunulmuştur.

In this study, it was aimed to examine the behaviours of school principals in power center building games (OMGMOO) according to the opinions of teachers. An explanatory sequential pattern was used in this study, in which the mixed research method was preferred. The universe of the research; 2020-2021 academic year Kahramanmaraş Central Onikişubat and Dulkadiroğlu districts of Kindergarten, Primary School, Secondary School and from top to toe school teachers were formed. The sample of the study was composed of 553 teachers selected by simple selective sampling method. In the qualitative dimension of the research, the method of purposeful sampling was used. The working group of the qualitative department was composed of 16 teachers who participated in the quantitative dimension of the research.After collecting and analyzing quantitative data in the study, qualitative data was collected and analyzed. In the collection of quantitative data, `School Principals ' Power Center Building Games scale' (OMGMOOO) developed by Gençer, Tok and Ordu (2018) and `Personal Data Form` developed by researcher was used. A semi-structured interview form developed by the researcher was used to collect qualitative data in the study. In the qualitative part of the study, teachers were asked 6 questions about OMGMOO behaviours. The SPSS 22.0 analysis program was used for the analysis of the quantitative data of the study. Qualitative data was analyzed using descriptive analysis method.As a result of the research, it was determined that the scale was moderate in statistical data according to the teacher's views in the quantitative dimension. While significant differences were determined by the variables` gender, branch and type of school he/she served, ` it was concluded that there were no significant differences according to the variables' year of service at school and membership in any union`. In the qualitative aspect of the research, interviews with teachers showed that they used OMGMOO behaviours at a high level. The findings were discussed and recommendations developed. It was observed that school principals rarely preferred the behavior of `patronage, expertise, Empire and budgeting` games, while the behaviours of `sponsorship and alliance` games were more common. At the end of the study, suggestions were made that studies could be done to use OMGMOO behaviours more effectively.