Kök kanal tedavisinin yenilenmesi esnasında çalışma boyu tespitinde farklı apeks bulucuların doğruluğunun değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızda yeni çekilmiş tek kanallı 90 adet alt santral ve lateral dişler kullanıldı. Dişler, düz bir referans hattı elde edilmesi için fissür frezle su soğutması altında mine sement sınırından kesildi. Elde edilen köklere endodontik mikroskop altında x10 büyütmede #15 nolu K tipi kanal aleti yerleştirilerek kök ucundan (major foramen) görününceye kadar ilerletildi ve eğenin lastik stoperi, önceden düzleştirilen kök yüzeyine tam olarak yerleştirildi. Daha sonra lastik stoperin alt kenarı ile eğenin uç kısmı arasındaki mesafe ölçüldü. Her bir diş için üçer kez ölçüm yapıldı ve bu ölçümlerin ortalaması alınarak kaydedildi. Elde edilen bu ortalama değerden 0,5 mm çıkartıldı ve çıkan sonuç Gerçek Kök Kanal Çalışma Boyutu (GKKÇB) olarak adlandırıldı. Dişler, rastgele kullanılacak olan elektronik apeks bulucuya (Dentaport ZX, Propex pixi, iPex II) göre her grupta 30'ar adet olacak şekilde 3 gruba ayrıldı. Dişler, in vitro ortamda periodontal ligamentin taklit edilebilmesi amacıyla aljinat modele gömüldü. Her diş için ölçümler 3'er defa tekrarlandı ve ortalaması alınarak kaydedildi. Bu değerler Dentaport ZX için Elektronik Çalışma Boyu (EÇBD), Propex pixi için Elektronik Çalışma Boyu (EÇBP), iPex II için Elektronik Çalışma Boyu (EÇBi) olarak adlandırıldı.Daha sonra her bir elektronik apeks bulucunun belirlediği çalışma boyunda (EÇB) olmak üzere nikel titanyum ProTaper döner aletler kullanılarak son eğe `finishing file no.2 (F2)'' olacak şekilde genişletildi. Dişler AH Plus kök kanal dolgu patı ve F2 gütaperka konu ile tek kon tekniği kullanılarak dolduruldu. 7. günün sonunda gruplardaki dişlerin kök kanal dolgusu, elektronik apeks bulucuların belirlediği boyda (minör forameni tahrip etmemek amacıyla) ProTaper retreatment eğesi kullanılarak söküldü ve elektronik apeks bulucular kullanılarak tekrar ölçümler yapıldı.Bu çalışmada elde edilen veriler SPSS 20 paket programı ile istatistiksel olarak analiz edildi. Değişkenlerin normal dağılımdan gelme durumları araştırılırken birim sayıları nedeniyle Shapiro Wilk's' den yararlanıldı. Gruplar arasındaki farklılıklar değişkenlerin normal dağılımdan gelmemesi durumunda Kruskal Wallis-H Testi ile incelendi. Nominal değişkenlerin grupları arasındaki ilişkiler incelenirken Ki-Kare analizi uygulandı. RxC tablolarda Monte Carlo Simülasyonu yardımıyla Pearson Ki-Kare analizi yapıldı. Sonuçlar yorumlanırken anlamlılık düzeyi olarak 0,05 kullanılmış olup; p<0,05 olması durumunda istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu, p>0,05 olması durumunda ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olmadığı belirtildi.Gerçek kök kanal boyu ile elektronik apeks bulucuların belirlediği çalışma boyu arasındaki fark değerlerinin sınır durumları açısından cihazlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı (p>0,05). İstatistiksel olarak anlamlı olmamakla beraber Dentaport ZX cihazının, -0,50 mm ve 0 mm aralığında %43,3 oranında, 0,01 mm ve 0,5 mm aralığında %46,7 oranında doğruluk gösterdi. Propex pixi ve iPex II cihazlarının ise 0,01 mm ve 0,5 mm aralığında %63,3 oranında doğruluk gösterdiği belirlendi. Gerçek çalışma boyunun, kök kanal tedavisinin yenilenmesi esnasında elektronik apeks bulucular ile belirlenen çalışma boyu arasında fark değerleri açısından cihazlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmedi (p>0,05). İstatistiksel olarak anlamlı olmamakla beraber Dentaport ZX cihazının -0,50 mm ve 0 mm aralığında %30 oranında, 0,01 mm ve 0,5 mm aralığında %53,3 oranında ; Propex pixi cihazının 0,01 mm ve 0,5 mm aralığında %56,7 oranında, iPex II cihazının ise %60 oranında doğruluk gösterdiği gözlendi.Elektronik apeks bulucuların belirlediği ilk çalışma boyunun, kök kanal tedavisinin yenilenmesi esnasında elektronik apeks bulucular ile belirlenen çalışma boyu arasında fark değerleri açısından cihazlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamadı (p>0,05). Ancak istatistiksel olarak anlamlı olmamakla beraber Dentaport ZX cihazının -0,50 mm ve 0 mm aralığında %40 oranında, 0,01 mm ve 0,5 mm aralığında %53,3 oranında doğruluk gösterdiği gözlendi. 0,01 mm ve 0,5 mm aralığında Propex pixi cihazı %60 oranında, iPex II cihazı ise %63,3 oranında doğruluk gösterdiği tespit edildi.

In this study, 90 single-rooted mandibular central and lateral incisors were used. All crowns were cut at the cemento-enamel junction with diamond disc to simplify access to the root canal and provide a stable reference for all measurement. The root canal length of each tooth was measured by placing #15 K-file until the tip visible at the apical foramen under a ×10 operating microscope. The distance from the tip of the file and silicone stop was measured with a digital caliper. The measurements were repeated three times and the mean values were noted as the final measurement data and then 0.5 mm was subtracted from this length and recorded as actual length.Teeth were divided into 3 main groups (30 teeth in each). All roots and the lip clip of the apex locators were embedded to alginate impression material for simulate the periodontium. Each electronic measurement was obtained and repeated three times for Dentaport ZX, Propex pixi, iPex II. These measurements were recorded electronic working length Dentaport ZX (EWLD), Electronic working Length Propex pixi (EWLP) and Electronic Working Length iPex II (EWLi).Root was prepared using the ProTaper NiTi System according each equipment to EWLD, EWLP and EWLi. Master apical file was F2 for all roots. 90 canals were filled using AH Plus sealer and a size of F2 gutta-percha single cone. Following, each apex locator was determined to working length and root canal was prepared using with ProTaper NiTi rotary instruments which was last file `finishing file no.2 (F2)`. Roots were obturated AH Plus and gutta-percha cones using with a single cone technique. After 7 days, root canal filling material was removed using ProTaper retreatment files in which the working length was determined by the electronic apex locator. The data were analyzed using SPSS 20 software package. Normal distributions of variables were examined by the number of units due to Shapiro Wilk's. In case of any differences among the groups, Kruskal-Wallis H test was using. The relationship between non-parametric variables was made with Chi-square analysis. RxC table was also used with Monte Carlo simulation. A p level of 0,05 was considered for statistical significance.There were no significant differences among the actual working length and working length according to apex locators (p>0.05). The reliability of Dentaport ZX was 43,3% for -0,50-0 mm, 46.7% for 0,01- 0,5 mm. In the meantime, the reliability of Propex pixi and iPex II were 63,3% for 0,01- 0,5 mm in each.There were no significant differences among the actual working length and root canal retreatment working length according to apex locators (p>0.05). The reliability of Dentaport ZX was 30% for -0,50-0 mm 53,3% for 0,01- 0,5 mm. The reliability of Propex pixi and iPex II were 56,7%, 60% for 0,01- 0,5 mm, respectively.There were no significant differences among the first working length and root canal retreatment working length according to apex locators (p>0,05). The reliability of Dentaport ZX was 40% for -0,50-0 mm and 53,3% for 0,01- 0,5 mm. The reliability of Propex pixi and iPex II were 60%, 63,3% for 0,01- 0,5 mm, respectively.